Σε μια πρόσφατη χαλαρή συζήτηση περί εγωισμού, βρέθηκα να αναρωτιέμαι αν είμαι η ίδια εγωίστρια και πόσο ή αν έχω φίλους που είναι, και πόσο. Και μετά αναρωτήθηκα αν ο εγωισμός προσδίδει μόνο αρνητικά στοιχεία σε έναν χαρακτήρα ή τελικά τον κάνει και πιο γοητευτικό από άλλους.
Σύμφωνα με τον Μπαμπινιώτη ο εγωισμός ορίζεται ως «η ιδιοτελής προσήλωση στον εαυτό μας, το να σκέφτεται κανείς μόνο τον εαυτό του και να αδιαφορεί για τους άλλους». Στην θεωρία αυτός ο άνθρωπος που μόλις περιγράψαμε δεν είναι του γούστου μου. Στην πράξη. Εσύ και πέντε γνωστοί σου έχετε συναντηθεί για ποτό χωρίς να έχετε προαποφασίσει πού θα πάτε. Κανείς δεν έχει μια πρόταση έτοιμη, ο ένας λέει ευγενικά στον άλλον «όπου θέλετε πάμε, όπου προτιμάτε», με αποτέλεσμα να κοιτάζεστε δέκα λεπτά χωρίς να φεύγετε από το σημείο συνάντησης.
Ξαφνικά, πετάγεται η Σοφία: «υπάρχει εδώ κοντά ένα από τα αγαπημένα μου bar. Παίζει μόνο ξένη μουσική γιατί δεν θα ήθελα να ακούσω ελληνικά απόψε και έχει υπέροχο κρασί, γιατί εκνευρίζομαι όταν μας προσφέρουν κρασί περιπτέρου ενώ θέλουν να λέγονται wine bar» Εγωίστρια; Ίσως. Έδωσε όμως στην παρέα μια λύση, έριξε στο τραπέζι μια πρόταση και απέκλεισε οτιδήποτε θα της χαλούσε τη διάθεση, αφού το ζητούμενο ήταν να περάσει καλά. Στις δικές μου παρέες, η Σοφία αποκτά αμέσως ένα κάποιο ενδιαφέρον ως άτομο, δείχνει δυνατή προσωπικότητα και κερδίζει πόντους. Αργότερα, μπορεί φυσικά να αποδειχτεί μια αδιάφορη εγωκεντρική σκύλα αλλά για την ώρα ας δούμε αν υπάρχουν στοιχεία που μπορούμε να «δανειστούμε» από τους εγωιστές.
Λένε την άποψή τους και αυτό που σκέφτονται loud and clear
Στα 90’s ήταν πολύ της μόδας κάποιος να αναφέρεται στον άλλον κατηγορώντας τον ότι όλες οι προτάσεις του ξεκινάνε με το «εγώ». Σύμφωνοι. Τι γίνεται όμως όταν μια γενιά ολόκληρη έμαθε πως πάντα πρέπει να φιλτράρουμε αυτό που θέλουμε,αυτό που πιστεύουμε, αυτό που ονειρευόμαστε για να μην στεναχωρήσουμε, πληγώσουμε, φανούμε ψωνισμένοι ή απλώς αναιδείς; Αυτό που εγώ έχω καταλάβει είναι πως αν δεν υπάρχει μέτρο στο φιλτράρισμα-το οποίο και προφανώς κάποιες φορές πρέπει να γίνεται- η Σοφία θα πηγαίνει πάντα εκεί που πραγματικά θέλει κι εσύ θα συμβιβάζεσαι με το παλιόμπαρο και το κακό κρασί.
Ευλογούν τα γένια τους
Αν είσαι από τους τυχερούς και ποτέ στην δουλειά δεν πήρε κάποιος άλλος τα credits για κάτι που εσύ έφτιαξες με κόπο και ιδρώτα, έλα από το σπίτι να σε κεράσω γλυκό του κουταλιού. Πόσες φορές κρύφτηκες πίσω από δήθεν ομαδική δουλειά ενώ τα έκανες όλα εσύ, πόσες φορές έχεις διορθώσει για κάποιον κάτι που το βρήκε και το παρέδωσε έτοιμο το πρωί- και φυσικά ποτέ δεν σε ανέφερε, και πόσες φορές έχεις βγάλει μια φανταστική φωτογραφία που κάνει το γύρο των social media αλλά κανένας δεν σκέφτηκε να γράψει το όνομά σου στα σχόλια; Αν αισθάνεσαι καλά με όλο αυτό και πιστεύεις ότι συμβάλλεις στο καλό της ανθρωπότητας, σου έχω νέα. Όσο μεγαλώνεις- μη φανταστείς σε 5-6 χρόνια- θα αρχίσεις να αισθάνεσαι πως όλες σου οι προσπάθειες και τα ταλέντα μπορούν άνετα να αρχίσουν να «θάβονται» στην ιδέα της προσφοράς, της ομαδικότητας και της καλοσύνης. Γράφε το όνομά σου, παραδέξου πως κουράστηκες πολύ να μαγειρέψεις μόνη σου παστίτσιο και να χαίρεσαι που όλα τα έπιπλα Ikea της παρέας τα έχεις φτιάξει εσύ.
Προσέχουν, καλομαθαίνουν και περιποιούνται τον εαυτό τους.
Θυμάμαι ακόμα μια φίλη μας που ανήκει στην αληθινή, παλιά αριστοκρατία της Αθήνας να λέει «δεν βγαίνω ποτέ έξω από το σπίτι χωρίς κραγιόν. Ποτέ δεν ξέρεις ποιόν θα συναντήσεις, ακόμα κι αν πηγαίνεις στο περίπτερο.» Άπειρες φορές την έχω θυμηθεί με αποκορύφωμα ένα σκηνικό που -ευτυχώς- δεν συνέβη σε εμένα, αφού δεν έχω φτάσει ακόμα σε σημείο να βγω στο γειτονικό ψιλικατζίδικο με πυτζάμες. Η φίλη όμως που το έκανε και έτυχε να δει τον καθηγητή του διδακτορικού της να ψωνίζει πατατάκια, έπαθε και έμαθε. Και είμαι σίγουρη. Μια εγωίστρια δεν θα πάθαινε ποτέ τέτοιο «ατύχημα». Μια λύση που έχω σκεφτεί για να «πλησιάσουμε» λίγο το σκεπτικό των λατρεμένων εγωιστών είναι να βάλουμε ένα standar ραντεβού με τον εαυτό μας (τύπου Σάββατο πρωί κάνω μάσκα και νύχια) και κατά καιρούς να μας προσφέρουμε ό,τι μας αναζωογονεί.
Ας μην αναφερθώ σε διατροφή, γυμναστική και τέτοια- τα λένε και οι γιατροί.
Έχουν μεγάλες προσδοκίες
Τι δεν καταλαβαίνεις; Νομίζω πως σπάνια θα βρεις κάποιον που θεωρεί ότι είναι το κέντρο του κόσμου να μην κάνει μεγάλα όνειρα, να μην στοχεύει ψηλά και τελικά να μην τα καταφέρνει. Αυτό που μπορούμε να κλέψουμε από εκείνους δεν είναι τόσο ο εγωκεντρισμός τους όσο το πείσμα τους να κάνουν κάτι στη ζωή τους που τους ευχαριστεί και τους ανταμοίβει, να είναι με ανθρώπους που τους ανεβάζουν και που λένε στη ζωή όπως μια φίλη μου « Υπάρχουν και χειρότερα.Αλλά υπάρχουν και καλύτερα.» Η ζωή έχει αποδείξει πως όσο συνεχίζεις να ελπίζεις και να αγωνίζεσαι σεβόμενος τον εαυτό σου και τους γύρω σου τόσο θα σε πηγαίνει προς τα όνειρά σου.
Κυνηγούν την ευτυχία
Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι ένας εγωιστής θα υπομένει μια σχέση που τον μειώνει ή θα βουλιάζει σε μια καθημερινότητα που τον πνίγει. Οι εγωπαθείς, χωρίς να σχολιάζουμε το ότι το πιθανότερο είναι να μείνουν μόνοι στη ζωη, έχουν το χαρακτηριστικό να μην δέχονται να συναναστρέφονται, να ερωτεύονται και να συναντούν ανθρώπους που τους ρίχνουν ψυχολογικά, προσπαθούν να τους μειώσουν, τους ζηλεύουν ή τους κακολογούν. Έχεις συναντήσει πολλούς από τους παραπάνω έτσι; Μήπως λίγος εγωισμός θα σε έκανε να τους αποφεύγεις;
Μήπως πάλι, οι καταστάσεις που συχνά είσαι «υποχρεωμένος» να αντιμετωπίζεις σε πνίγουν- μαζί με το δίκιο σου;
Κλέψε εγωισμό. Χωρίς να αλλοιώσεις την προσωπικότητά σου, χωρίς να γίνεις κουραστικός, χωρίς να γίνεις σκύλα.
Μαρία Κουλούρη
Δεν είναι έτσι ακριβώς. Τα παραπάνω κυρίως περιγράφουν κάποιον ιδιαίτερα δυναμικό, θαρραλέο και σε κάποια παραδείγματα λίγο φιλάρεσκο. Ο εγωισμός όμως είναι έννοια με αρνητικό περιεχόμενο. Για παράδειγμα, εγωιστής είναι ένας γονιός που προτιμά κατ’εξακολούθηση τη δική του ξεκούραση το Σαββατόβραδο από το να συνοδέψει το παιδί του σε μια ολιγόωρη δραστηριότητα (π.χ. πάρτυ φίλων, βόλτα στο πάρκο κλπ). Ο εγωισμός ως έννοια, αυτή η ιδιοτελής προσήλωση που λέει σωστά ο Μπαμπινιώτης, τονίζει την ταυτόχρονα αρνητική στάση που έχουμε απέναντι στους άλλους. Εν ολίγοις εν μέρει βλάπτουμε αυτούς που δεν πρέπει.
Πέφτει μέσα σε πάρα πολλά κομμάτια και μάλιστα χθες είχα αυτή τη συζήτηση,συμπεριλαμβάνοντας τα άτομα που όπως λέμε δεν ακούν για να ακούσουν,αλλά περιμένουν τη σειρά τους να μιλήσουν.
Ειμαι ένας άνθρωπος που βρίσκει μπροστά του πολλούς εγωιστές και εγωπαθείς.Μα είμαι πλέον σε θέση μετα από τις σφαλιάρες που έχω φάει,να πω πως μπορώ να ξεχωρίσω και να απομακρύνω το άτομο που απλά ζει γι αυτόν.Καλώς ή κακώς,υπάρχουν κι άλλοι γύρω μας.Δεν είναι πάντα κακό να είσαι εγωπαθής,μα με όρια.Και όντως,ζηλέυω ορισμένα χαρακτηριστικά τύπου who gives a fuck.