Ζητάς ευγενικά από τ@ σύντροφό σου να βοηθήσει στο σπίτι και σου απαντά: «Φυσικά, απλά πες μου τι να κάνω». Κι όμως, όταν ξεκινάς τις οδηγίες, έρχεσαι αντιμέτωπ@ με μια αντίδραση του τύπου: «Σταμάτα να με διατάζεις».
Αδιέξοδο.
«Σε πολλές σχέσεις, υπάρχει συνήθως ένας «γκρινιάρης» και αυτός που φαίνεται ως «γκρινιάρης», εξηγεί στο Poosh η Laura Danger, ειδικός σε θέματα σχέσεων στο Fair Play. «Ο ένας σύντροφος ζητά πρόθυμα τρόπους να βοηθήσει, αναζητά λίστες και χρειάζεται καθοδήγηση. Εν τω μεταξύ, ο άλλος βρίσκει τον εαυτό του υπεύθυνο για τη λήψη αποφάσεων, την οργάνωση και την επίβλεψη. Πρόκειται για μια άνιση δυναμική, που συχνά προσπαθούμε να διορθώσουμε κάνοντας ακριβώς αυτό που την προκαλεί: Προσφέροντας και ζητώντας οδηγίες».
Αυτό μας οδηγεί στο ενοχλητικό παράδοξο.
Η Laura διευκρινίζει: «Το παράδοξο της γκρίνιας αντιπροσωπεύει αυτή τη σύνθετη δυναμική στις σχέσεις, όπου ο ένας σύντροφος αναλαμβάνει μεγαλύτερο μερίδιο της διαχείρισης του νοικοκυριού. Αυτό περιλαμβάνει την παροχή οδηγιών, τη σύνταξη καταλόγων, τη λήψη αποφάσεων και την παροχή ανατροφοδότησης, ενώ ο άλλος δέχεται συνεχώς οδηγίες και κριτική».
Τα καλά νέα; Δε χρειάζεται να είναι έτσι. «Η αναγνώριση του τι συμβαίνει είναι ένα κρίσιμο πρώτο βήμα», προτείνει η Laura. «Όταν το ένα άτομο χειρίζεται τις λίστες, παρακολουθεί τις ευθύνες και οργανώνει, επενδύει περισσότερη πνευματική προσπάθεια στο σπίτι. Η διανοητική μας ενέργεια είναι περιορισμένη. Αν κάποιος ξοδεύει περισσότερη από αυτή, του μένει λιγότερη για άλλες πτυχές της ζωής του».
Αν αυτό ακούγεται γνώριμο, τότε σημαίνει πως έχει έρθει η ώρα για μια συζήτηση. «Μίλα για τις επιπτώσεις που έχει αυτή η δυναμική. Αγχώνεσαι για τις οικογενειακές αποφάσεις; Νιώθεις εξουθένωση ή δυσαρέσκεια; Έχετε βαρεθεί τους συνεχείς διαπληκτισμούς; Επηρεάζει άλλους τομείς της ζωής σου; Η σωστή αντιμετώπιση μπορεί να αλλάξει την ισορροπία και να βελτιώσει την καθημερινότητά σας», συμβουλεύει η Laura.
Η ειδικός προτείνει στρατηγικές για να αλλάξεις αυτό το ανθυγιεινό μοτίβο:
- Αντιμετώπισε την ανισορροπία στη ρίζα της. Το ένα άτομο υποβάλλει αιτήματα και το άλλο ανταποκρίνεται. Το Ινστιτούτο Gottman αναφέρεται σε αυτές τις αλληλεπιδράσεις ως “προσφορές για σύνδεση” και αν αυτές αγνοηθούν ή απορριφθούν, μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο η σχέση. Πρόσεξε, λοιπόν, πώς ανταποκρίνεται ο ένας στις προσφορές ή στις προσπάθειες του άλλου να μοιραστείτε το νοητικό και συναισθηματικό φορτίο της κοινής ζωής. Καθιερώστε μια συνηθισμένη ώρα συνάντησης μία ή δύο φορές την εβδομάδα και ελάτε προετοιμασμένοι να συνεργαστείτε. Οι μικρές λεπτομέρειες της ζωής μας έχουν μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι νομίζουμε σε αυτές τις συζητήσεις.
- Οι αποφάσεις δεν μπορούν να βαραίνουν τον έναν από τους δύο. Μιλήστε ανοιχτά και πάρτε από κοινού αποφάσεις. Αν, για παράδειγμα, σχεδιάζετε μια συγκέντρωση φίλων, μην υποθέτεις ότι ο άλλος θα την οργανώσει και θα ζητήσει βοήθεια εφόσον χρειάζεται. Αφιερώστε χρόνο για να δημιουργήσετε από κοινού ένα σχέδιο, αποφασίζοντας ποιος θα διαχειριστεί κάθε πτυχή.
- Αντικαταστήστε τις υποθέσεις με την περιέργεια και την ομαδική εργασία. Το ενοχλητικό παράδοξο συχνά προέρχεται από μια ανομολόγητη συμφωνία. Αντί να υποθέτετε πράγματα, συζητήστε ανοιχτά τις προσδοκίες και αναγνωρίστε τη συμβολή του καθενός.
Το ζήτημα της ανισορροπίας που προκαλεί γκρίνια δεν αφορά αποκλειστικά στις ρομαντικές σχέσεις. Η Laura προσθέτει: «Πιθανότατα το έχουμε δει στον εργασιακό χώρο, με έναν συνάδελφο που περιμένει οδηγίες και στη συνέχεια δυσανασχετεί που τον διαχειρίζονται. Είναι επίσης διαδεδομένο μεταξύ φίλων. Σε κάθε σχέση, απαιτείται νοητική και συναισθηματική προσπάθεια για να διατηρηθεί η σύνδεση. Όταν το ένα άτομο οργανώνει κατά κύριο λόγο και το άλλο ακολουθεί, η δυσαρέσκεια είναι ένα συνηθισμένο αποτέλεσμα».
«Η αντίληψη ότι η γκρίνια είναι απλώς ένα φυσιολογικό, αναπόφευκτο μέρος των σχέσεων είναι ένας μύθος που έχουμε μάθει να αποδεχόμαστε», καταλήγει η Laura. «Η λαϊκή κουλτούρα, από τις κωμωδίες μέχρι τις ρομαντικές ταινίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συχνά παρουσιάζει τη δυσαρέσκεια και την περιφρόνηση που προκύπτουν από το παράδοξο της γκρίνιας ως τυπικό φαινόμενο στις σχέσεις. Αλλά δεν χρειάζεται να είναι έτσι».