Για τους περισσότερους από εμάς, η εικόνα και η φωνή της Scarlett Johansson είναι πολύ γνώριμη, τόσο από τις αμέτρητες ταινίες στις οποίες έχει πρωταγωνιστήσει, όσο και από την πλατφόρμα του Instagram, όπου παρουσιάζει τα προϊόντα από τη νέα σειρά περιποίησής της.

Οι πιο πολλοί μπορούν ίσως να ανακαλέσουν πιο εύκολα στη μνήμη τους την εικόνα της ηθοποιού, παρά τη φωνή της. Αν ανήκεις σε αυτούς και χρειάζεσαι λίγη βοήθεια για να θυμηθείς πώς ακούγεται η Johansson όταν μιλάει, αρκεί να θυμηθείς την ταινία «Her», στην οποία δίνει φωνή σε ένα AI chatbot… ή να ακούσεις τη νέα γυναικεία φωνή του chatbot τεχνητής νοημοσύνης της OpenAI με την ονομασία «Sky».

Η αλήθεια είναι ότι ο Sam Altman, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας είχε προτείνει στην ηθοποιό να δώσει τη φωνή της στη νέα τεχνολογία της εταιρείας, αλλά εκείνη είχε απορρίψει την προσφορά του.

Πώς βρέθηκε, λοιπόν, η «Sky» να ακούγεται σαν την Scarlett Johansson;

Μετά τη δημοσιοποίηση του demo της «Sky», η πρωταγωνίστρια του «Lost in Translation» δήλωσε «σοκαρισμένη, οργισμένη και έκπληκτη» για τη φωνή, η οποία ακουγόταν «τρομακτικά παρόμοια» με τη δική της. «Οι φίλοι μου, η οικογένειά μου και το ευρύ κοινό σημείωσαν όλοι πόσο πολύ έμοιαζε η φωνή της «Sky» με τη δική μου. Ακουγόταν τόσο τρομακτικά παρόμοια με τη δική μου, ώστε οι πιο στενοί μου φίλοι και τα ειδησεογραφικά πρακτορεία δεν μπορούσαν να καταλάβουν τη διαφορά», πρόσθεσε η ηθοποιός.

Την ημέρα που κυκλοφόρησε η νέα φωνή, ο Altman δημοσίευσε στο X τη λέξη «her», το οποίο πολλοί χρήστες ερμήνευσαν ως αναφορά στην ομώνυμη ταινία που πρωταγωνίστησε η ηθοποιός, στην οποία ένας άνδρας ερωτεύεται ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, με τη φωνή της Scarlett.

Ένας χρήστης του X έγραψε: «Η ταινία “Her” (2012) προοριζόταν ως μια ζοφερή δυστοπία, μια προειδοποιητική ιστορία αποξένωσης από την τεχνητή νοημοσύνη. Όχι ως επιχειρηματική στρατηγική για την @OpenAI που θα επιβληθεί στην ανθρωπότητα».

Μετά τις διαμαρτυρίες της Johansson, η OpenAI αφαίρεσε τη νέα γυναικεία φωνή από το chatbot τεχνητής νοημοσύνης της, «από σεβασμό στην ηθοποιό», όπως δήλωσε, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι μια ανώνυμη ηθοποιός πληρώθηκε για να δημιουργήσει τη φωνή της «Sky». «Πιστεύουμε ότι οι φωνές τεχνητής νοημοσύνης δεν πρέπει να μιμούνται σκόπιμα τη χαρακτηριστική φωνή μιας διασημότητας – η φωνή της Sky δεν είναι απομίμηση της Scarlett Johansson, αλλά ανήκει σε μια άλλη επαγγελματία ηθοποιό, που χρησιμοποιεί τη δική της φυσική φωνή», ανέφερε η ανακοίνωση, προσθέτοντας ότι «για να προστατεύσουμε την ιδιωτική τους ζωή, δεν μπορούμε να μοιραστούμε τα ονόματα των εμπλεκομένων».

Σε δήλωσή του στο Variety, ο Altman είπε: «Η φωνή της Sky δεν είναι της Scarlett Johansson και δεν είχε ποτέ σκοπό να μοιάζει με τη δική της». Είπε επίσης ότι «λυπάται» που η εταιρεία «δεν είχε καλύτερη επικοινωνία» με την ηθοποιό.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η ηθοποιός παλεύει για το αυτονόητο

Τον Νοέμβριο του 2023, η Johansson κινήθηκε νομικά εναντίον μιας εφαρμογής τεχνητής νοημοσύνης που εμφανιζόταν να χρησιμοποιεί το όνομα και το ομοίωμά της σε διαφήμιση – χωρίς τη συγκατάθεσή της. Σύμφωνα με το Variety, η Scarlett εμφανίστηκε σε ένα σύντομο βίντεο που δημοσιεύτηκε στο X από μια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης με την ονομασία Lisa AI: 90s Yearbook & Avatar.

Το Variety ανέφερε ότι η διαφήμιση, η οποία έκτοτε έχει διαγραφεί, περιελάμβανε μια δήλωση αποποίησης ευθυνών κάτω από την εικόνα της Scarlett, η οποία έλεγε: «Οι εικόνες που αναπαρήχθησαν είναι της Lisa AI και δεν έχουν καμία σχέση με την ηθοποιό».

Η Scarlett Johansson έχει επίσης μιλήσει για το πώς η deepfake πορνογραφία -στην οποία πραγματικές εικόνες της επεξεργάζονται για να φαίνονται σεξουαλικές- την έχει επηρεάσει όλα αυτά τα χρόνια. Το 2019, ήρθε στην επιφάνεια ένα ψεύτικο βίντεο, που είχε παρουσιαστεί ως «διαρροή» προσωπικού υλικού της ηθοποιού, το οποίο ανέβηκε σε έναν μεγάλο ιστότοπο πορνό, μετρώντας περισσότερες από 1,5 εκατομμύριο προβολές. Αυτό συνέβη μετά την κλοπή και διαρροή προσωπικών της εικόνων το 2011, μια υπόθεση για την οποία ο χάκερ καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκισης. Με λίγα λόγια, η συναίνεσή της – ή αλλιώς το δικαίωμά της στο σώμα της – παραβιάστηκε ξανά και ξανά.

Η ίδια είχε δηλώσει χαρακτηριστικά στην Washington Post: «Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει κάποιον από το να κόψει και να επικολλήσει την εικόνα μου ή την εικόνα οποιουδήποτε άλλου σε ένα διαφορετικό σώμα και να την κάνει να φαίνεται όσο πιο τρομακτικά ρεαλιστική επιθυμεί. Βασικά δεν υπάρχουν κανόνες στο διαδίκτυο, επειδή είναι μια άβυσσος που παραμένει ουσιαστικά άνομη».

Όλα αυτά δημιουργούν μια σαφή εικόνα: Είναι σαφές ότι οι γυναίκες – διάσημες ή μη – εξακολουθούν να είναι ευάλωτες στο να χρησιμοποιείται η εικόνα τους χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Κανείς δεν πρέπει να αγωνίζεται για να διατηρήσει τον έλεγχο του τρόπου χρήσης της εικόνας και της φωνής του. Όπως όλα δείχνουν, όμως, είμαστε ακόμη μακριά από αυτό το αυτονόητο.