Η ψυχοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει σανίδα σωτηρίας όταν η ζωή σου φέρνει προκλήσεις, είτε πρόκειται για την αντιμετώπιση μιας μεγάλης κρίσης, είτε για τη διαχείριση βαθιά ριζωμένων προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως ένα ανεπίλυτο παιδικό τραύμα. Αυτό το σταθερό ραντεβού στο ημερολόγιό σου προσφέρει έναν ασφαλή χώρο για να ξεδιαλύνεις τα συναισθήματά σου και να αναπτύξεις στρατηγικές αντιμετώπισης, που μπορούν να σε καθοδηγήσουν στις πιο δύσκολες στιγμές.
Φυσικά, ένας ψυχοθεραπευτής είναι εκπαιδευμένος ώστε να βοηθά τους ανθρώπους να διαχειρίζονται και να ξεπερνούν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι η ψυχοθεραπεία είναι κατάλληλη μόνο για περιόδους κρίσης. Ακόμη κι όταν τα πράγματα πάνε καλά, η συνέχιση της θεραπείας μπορεί να είναι ωφέλιμη. Στην πραγματικότητα, αν σταματήσεις να πηγαίνεις μόλις νιώσεις ότι τα πράγματα στη ζωή σου αρχίζουν να τακτοποιούνται και πηγαίνουν καλύτερα, μπορεί να χάσεις την ευκαιρία να επωφεληθείς από μερικές από τις καλύτερες πτυχές της ψυχοθεραπείας – αυτές δηλαδή που θα σε βοηθήσουν να αναπτυχθείς και να γιορτάσεις τις νίκες και τις επιτυχίες σου.
«Η ψυχοθεραπεία είναι χρήσιμη για τους ανθρώπους σε ποικίλες καταστάσεις της ζωής, όχι μόνο όταν αντιμετωπίζουν κάποια κρίση», λέει η ψυχοθεραπεύτρια Mishay Butler-Ozore.
Και τότε, πώς ξέρεις πότε είναι η κατάλληλη ώρα να σταματήσεις την ψυχοθεραπεία;
Το SELF συγκέντρωσε τις γνώμες των ειδικών αναφορικά με τα οφέλη της συντήρησης της ψυχοθεραπείας και πώς μπορείς να την αξιοποιήσεις ακόμη και όταν η ζωή σου μοιάζει να μη τη χρειάζεται.
Διατηρείς την πρόοδό σου
Σπανίως η ψυχοθεραπεία αποτυγχάνει να σε βοηθήσει να επιλύσεις τυχόν ζητήματα ή δύσκολα συναισθήματα που έχουν φωλιάσει μέσα σου. Αν την έχεις δοκιμάσει, πιθανότατα θα συμφωνείς ότι ο ψυχοθεραπευτής σου σε δίδαξε πολύτιμες δεξιότητες, όπως η διαχείριση του κοινωνικού άγχους, η αναπλαισίωση αρνητικών σκέψεων και ο χειρισμός δύσκολων συζητήσεων.
Η συνέχιση της θεραπείας, λοιπόν, θα σε βοηθήσει να διατηρήσεις αυτές τις δεξιότητες σε εγρήγορση, διασφαλίζοντας ότι θα παραμείνεις στο θετικό πλαίσιο που με κόπο και υπομονή κατάφερες να δημιουργήσεις. «Λειτουργεί περίπου όπως ο διαλογισμός: Δε σταματάς όταν έχεις φτάσει σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο», λέει η ψυχοθεραπεύτρια Stephanie Roth-Goldberg. Χωρίς τακτική εξάσκηση, μπορεί να χάσεις τα οφέλη αυτών των δεξιοτήτων και, τελικά, να κάνεις βήματα πίσω.
Άλλωστε, η ψυχοθεραπεία δεν αφορά μόνο στην επεξεργασία των προβλημάτων. Μερικές φορές, είναι εξίσου σημαντικό να αναλογίζεσαι τι πάει καλά στη ζωή σου. «Είναι εξίσου πολύτιμο με το να μιλάς για θέματα που σε απασχολούν», λέει η Butler-Ozore. Η συζήτηση για τα επιτεύγματά σου μπορεί να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση και τα κίνητρά σου, ενισχύοντας τις θετικές αλλαγές. Στη θεραπεία συντήρησης μπορεί, για παράδειγμα, να περάσεις μια συνεδρία γιορτάζοντας τις μικρές και μεγάλες νίκες σου (από την έναρξη μιας καινούριας δραστηριότητας μέχρι μια επαγγελματική αναγνώριση). Η θεραπεία παρέχει έναν ασφαλή χώρο για να απολαμβάνεις και τις επιτυχίες σου.
Εστιάζοντας στη μεγαλύτερη εικόνα
«Υπάρχει διαφορά μεταξύ του να έχεις ανάγκη την ψυχοθεραπεία για να αντιμετωπίσεις μια δύσκολη συνθήκη και του να θέλεις να την αξιοποιήσεις για να σε βοηθήσει να αναπτυχθείς», εξηγεί η Roth-Goldberg. Όταν δεν αντιμετωπίζεις μια άμεση κρίση, η θεραπεία προσφέρει την ευκαιρία να εστιάσεις στην αυτοανάπτυξη. Χωρίς τα πιεστικά προβλήματα να καταναλώνουν την ψυχική σου ενέργεια, μπορείς να εξερευνήσεις καθημερινές συμπεριφορές ή μοτίβα σκέψης που σε κρατούν πίσω και να εργαστείς πάνω στις αλλαγές που θα βελτιώσουν τη συνολική σου ευημερία.
Αποκαλύπτοντας νέες προκλήσεις
Ακόμη και μετά την επίλυση ενός σημαντικού προβλήματος, μπορεί να προκύψουν νέες προκλήσεις. Μπορεί να κατόρθωσες, για παράδειγμα, να θέσεις με επιτυχία όρια σε μια σχέση, αλλά να συνειδητοποιήσεις κατά τη διάρκεια της θεραπείας συντήρησης ότι γενικά τα όρια σε δυσκολεύουν. Η θεραπεία παρέχει ένα χώρο για να αποκαλύψεις και να αντιμετωπίσεις αυτά τα νέα ζητήματα, εξασφαλίζοντας συνεχή προσωπική ανάπτυξη.
Τι να περιμένεις από τη θεραπεία συντήρησης
Όταν η ζωή κυλάει ομαλά, οι συνεδρίες πιθανότατα θα διαφέρουν από εκείνες που επικεντρώνονται στη διαχείριση κρίσεων. Το να ξέρεις τι έχεις να περιμένεις από αυτή την επιλογή θα σε βοηθήσει να καταλάβεις αν είναι κατάλληλη για σένα.
- Λιγότερο συχνές συνεδρίες: Μόλις αισθανθείς καλύτερα, οι εβδομαδιαίες συνεδρίες μπορεί να είναι περιττές. Αντ’ αυτού, μπορείς να δημιουργήσεις ένα πιο χαλαρό πρόγραμμα, πηγαίνοντας κάθε δύο ή τρεις εβδομάδες ή ακόμη και μόνο μία φορά το μήνα. Η συχνότητα θα πρέπει να βασίζεται σε αυτό που εσύ νιώθεις ωφέλιμο.
- Προσαρμογή σε έναν νέο ρυθμό: Η θεραπεία συντήρησης μπορεί να μην προσφέρει τις ίδιες άμεσες γνώσεις. Μπορεί να χρειαστούν μερικές εβδομάδες ή ακόμη και μήνες για να εκτιμήσεις αν αυτή η προσέγγιση λειτουργεί για σένα. Είναι σημαντικό να έχεις υπομονή και να αφήσεις χρόνο για βαθύτερο προβληματισμό.
- Το ενδεχόμενο αλλαγής ψυχοθεραπευτή: Εάν αισθάνεσαι στάσιμ@ στην ψυχοθεραπεία, ίσως ήρθε η ώρα να μιλήσεις με το θεραπευτή σου και να προσαρμόσεις τις συνεδρίες σου κατάλληλα ή ακόμη και να σκεφτείς το ενδεχόμενο να επισκεφθείς κάποιον άλλο.
- Την πιθανότητα ενός διαλείμματος: Δεν χρειάζονται όλοι ισόβια θεραπεία. Αν αισθάνεσαι ότι δεν ωφελείσαι από τη θεραπεία αυτή τη στιγμή, δεν πειράζει να κάνεις ένα διάλειμμα. Μπορείς απλώς να συνεχίσεις να αξιοποιείς τις πολύτιμες γνώσεις και δεξιότητες που κέρδισες από αυτή την εμπειρία. Να θυμάσαι ότι μπορείς πάντα να επιστρέψεις στη θεραπεία, αν αισθανθείς ότι το χρειάζεσαι.
Ο ρόλος της θεραπείας μπορεί, επίσης, να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Σε μια εποχή, μπορεί να είναι απαραίτητη και σε μια άλλη λιγότερο κρίσιμη. Είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό. Σημασία έχει να ακολουθείς πάντοτε το δρόμο που σε οδηγεί προς την προσωπική σου ανάπτυξη και ευημερία.
