Η Ειρήνη Φαναριώτη είναι ένα πλάσμα αεικίνητο. Πρώτη φορά την είδα στην παράσταση «το κορίτσι του λύκου». Ένας μονόλογος τον οποίο σκηνοθετούσε και πρωταγωνιστούσε. Για αυτούς που την ξέρουν είναι, μάλλον, ο ορισμός του multitasking. Ηθοποιός, σκηνοθέτις, έχει τη δική της θεατρική ομάδα, τους “Terre De Semis”, ενώ παράλληλα περιθάλπει και φροντίζει όποιο ζωάκι την έχει ανάγκη, με διάφορους τρόπους.
Ειρήνη, πώς γεννήθηκε για εσένα η ανάγκη της υποκριτικής; Ήταν κάτι συγκεκριμένο που ήθελες να επικοινωνήσεις και εκφράστηκε μέσω αυτής της τέχνης;
Ακριβώς δεν μπορώ να προσδιορίσω τη χρονική στιγμή ή το συγκεκριμένο συμβάν που με έκανε να πάω προς αυτή την κατεύθυνση. Αισθάνομαι σαν πάντα να ήταν εκεί, πάντα να ήξερα πως θα γίνει, πως αυτό θα είναι και τίποτε άλλο. Γενικά η ανάγκη μου για έκφραση των συναισθημάτων και των σκέψεών μου ήταν έντονη από πολύ μικρή ηλικία. Όσοι με ξέρουν από τότε σίγουρα μπορούν να καταλάβουν ακριβώς τι εννοώ. Διάβαζα πολλά βιβλία,είχα πολλούς φίλους που μιλούσαμε συχνά, άκουγα μουσική συνέχεια και σε νεότερη ηλικία έφτιαχνα σκηνικά και αναπαριστούσα διάφορες συνθήκες με κούκλες και playmobil. Έστηνα ολόκληρες πόλεις που καταλάμβαναν όλο το σαλόνι της μαμάς μου. Νομίζω κάπου εκεί ξεκίνησαν όλα κι εξελίχτηκαν σε αυτό που μου συμβαίνει σήμερα. Συνεχίζω το παιχνίδι διατηρώντας για τον εαυτό μου το δικαίωμα να νιώθει παιδί.
Πώς ήταν τα παιδικά σου χρόνια στο Αγρίνιο; Ποια είναι η πιο έντονη ανάμνηση που έχεις γυρνώντας πίσω στο χρόνο;
Πλέον αισθάνομαι τυχερή που μεγάλωσα στην επαρχία. Πιο μικρή δεν το έβλεπα παρόλο που πάντα ήξερα πως ήταν από τα πιο ευτυχισμένα χρόνια της ζωής μου. Με τα πάνω τους και τα κάτω τους βέβαια και γι’ αυτό ήταν κι ευτυχισμένα. Έπαιξα πάρα πολύ στη γειτονιά, ποδήλατο, κυνηγητό, βόλτες, τα πρώτα σκιρτήματα,τα πρώτα κλάματα. Η κάθε μέρα ήταν έντονη και ξεχωριστή. Δεν έχω χλιαρές αναμνήσεις από εκείνη την περίοδο. Ήμουν ένα εκρηκτικό παιδί, έβραζα μέσα μου. Συχνά το έσκαγα από το σπίτι όταν μάλωνα με τους γονείς μου στη εφηβεία. Και πολλές φορές ακόμη γελάμε με την κολλητή μου γι’ αυτό, γιατί την έπαιρνα στο τηλέφωνο για να της πω να πάω από κει και δεν της έλεγα ότι είχα φύγει από το σπίτι αλλά ότι οι γονείς μου έλειπαν σε ταξίδι. Όταν τελικά με καλούσαν οι γονείς μου σε ένα κινητό που μου είχαν πάρει γι’αυτές τις περιπτώσεις(από τα πρώτα που είχαν βγει τότε) με άκουγε να τους λέω πως έχω φύγει για την Αθήνα κι ότι είμαι στην Ομόνοια. Ευτυχώς οι γονείς μου είχαν χιούμορ κι όλο αυτό έληγε με ένα «εντάξει, μείνε εκεί απόψε κι αύριο σε περιμένουμε σπίτι μας.»
Μεγάλωσα πλήρης. Κι όταν τελικά έφυγα για την Αθήνα στα 18 μου ένιωθα για πολλά χρόνια έξω απ’ τα νερά μου παρ’όλο που ήμουν ένα κοινωνικό παιδί. Έφτιαξα πολύ γρήγορα τον δικό μου κύκλο στην Αθήνα. Αλλά το Αγρίνιο ήταν και είναι πάντα για μένα το καταφύγιό μου. Έχω ακόμη τις φίλες μου εκεί, από τα 15 μου, που ανταλλάσσουμε κάθε τόσο κουμπαριές για να ανανεωνόμαστε!
Ήταν δύσκολο να αποφασίσεις να αφήσεις πίσω την ιδέα της νομικής και να κυνηγήσεις τελικά το όνειρό σου σε σχέση με το θέατρο;
Καθόλου δύσκολο! Τελείωσα τη Νομική λίγους μετά την αποφοίτησή μου από τη Δραματική του Ωδείου Αθηνών. Την περίοδο εκείνη σκεφτόμουν πως θα μου λείψει η Νομική αλλά μόνο σαν σπουδή, όχι σαν επάγγελμα. Πολύ άμεσα όμως μου συνέβη η πρώτη μου δουλειά στο θέατρο. Πήγα στην ακρόαση για τη Μήδεια σε σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα κι έπαιξα στην Επίδαυρο και έτσι ξέχασα πολύ εύκολα τη Νομική. Καμιά φορά τώρα μου το λένε οι γονείς μου αλλά πλέον, πιστεύω πως θα ήμουν πολύ αποτυχημένη δικηγόρος.
Σε ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα έχεις ήδη καταφέρει αρκετά πράγματα στο χώρο σου. Πώς αποφάσισες να δημιουργήσεις τη δική σου ομάδα, τους “Terre De Semis”;
Ξαφνικά. Όπως τα περισσότερα πράγματα που έχω αποφασίσει στη ζωή μου. Ξυπνάω ένα πρωί κι απλώς το κάνω. Η σκέψη δουλεύει μέσα στο χρόνο παράλληλα μ’ όλα τ’ άλλα. Ποτέ δεν κάθομαι κάτω να σκεφτώ κάτι, να το βάλω σε τάξη, βαριέμαι. Έτσι και η ομάδα ήταν μια απόφαση της στιγμής, πάνω στη λαχτάρα και την ανάγκη μου να δουλέψω με τον τρόπο που είχα διδαχθεί στη σχολή αλλά και σε σεμινάρια που έκανα μετά. Μου αρέσει πολύ η μέθοδος και η τεχνική στη δουλειά. Κι όσο, θα μπορούσα να πω, αυθόρμητη είμαι στη λήψη αποφάσεων τόσο συνεπής και μεθοδική είμαι όταν τελικά μπαίνω σε κάτι. Μου αρέσει η ακρίβεια για να μπορώ να νιώθω ελεύθερη. Δεν μπορώ τις γενικές οδηγίες και την καθοδήγηση με την αίσθηση. Γι’ αυτό κι έφτιαξα την ομάδα και την είπα «Γη της Σποράς». Για να δημιουργηθεί ένας χώρος πειραματισμού κι εξέλιξης πάνω σε μια κοινή αντίληψη κι αισθητική αλλά και με κοινούς κώδικες. Κι έγινε. Κι είμαι πολύ χαρούμενη για την πορεία αυτή. Το θέατρο είναι μία βαθιά ανθρωποκεντρική τέχνη και απαιτείται από τον ηθοποιό η ενσυναίσθηση.
Πόσο δύσκολο είναι να θέσεις όρια μεταξύ εσού και του ρόλου σου, και εν τέλει να απεμπλακείς;
Δεν πιστεύω ότι αυτά τα όρια μπορούν να υπάρξουν, για να είμαι απόλυτα ειλικρινής. Ο ρόλος είμαστε εμείς κι όλα τα στοιχεία του χαρακτήρα μας, τα βιώματά μας είναι ο ρόλος. Δεν μπορείς να απεμπλακείς από τον ίδιο σου τον εαυτό. Ό,τι έχεις περάσει κι ό,τι είσαι πάντα θα σε αφορά και θα σε κινητοποιεί. Γι’ αυτό και βλέπουμε τόσες διαφορετικές ερμηνείες πάνω σε ίδιους ρόλους. Γιατί ακόμη κι αν δεχτούμε πως ένας ρόλος έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, η απόδοση και η αντίληψη αυτών των χαρακτηριστικών από τον κάθε ερμηνευτή είναι τελείως διαφορετική. Κι αυτό έχει να κάνει με τα βιώματα και την ίδια την ύπαρξη του καθενός. Προσωπικά, τις περισσότερες φορές εμπλέκομαι βαθιά με τον ρόλο που υποδύομαι που σχεδόν είναι δυσδιάκριτο αν είμαι εγώ ή ο ρόλος που μιλάει εκείνη τη στιγμή. Ειδικά στην παράσταση του Αγνού Εραστή που μιλάει για την απώλεια, όσοι με ξέρουν πιστεύουν πως μιλάω για μια αντίστοιχη προσωπική μου ιστορία. Κι όμως. Δεν αφηγούμαι αυτό το συμβάν της ζωής μου.
Φαίνεσαι ένας πολύ ευαισθητοποιημένος άνθρωπος απέναντι σε πολλά κοινωνικά ζητήματα. Ένα από αυτά είναι και τα δικαιώματα των ζώων. Θες να μας μιλήσεις για αυτό;
Την ώρα αυτή που σου μιλάω κάθεται μια γατούλα στην αγκαλιά μου! (Γέλια.) Τι να πρωτοπώ γι’ αυτό το θέμα! Ναι, περνάω ένα μεγάλο μέρος – αν όχι το μεγαλύτερο – του χρόνου μου ασχολούμενη με τα ζώα. Κατά καιρούς εγώ ή η αδερφή μου μαζεύουμε κάποιο ζώο από το δρόμο, κυρίως ζώα που βρίσκονται σε άμεση ανάγκη γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα να τα φιλοξενήσουμε όλα μέχρι να βρεθεί κάτι. Αυτή την περίοδο για παράδειγμα έχω στο σπίτι μου, εκτός από τη δική μου γάτα και τη σκυλίτσα μου, μία ακόμη γατούλα που βρήκα το καλοκαίρι εγκλωβισμένη μέσα στη μηχανή ενός αυτοκινήτου κάτω από το σπίτι μου. Είναι ένα πολύ ήσυχο πλάσμα, δεν με ενοχλεί καθόλου, εξαιρετικά διακριτική φυσιογνωμία. Έλα όμως που η δική μου γάτα δε θέλει ούτε να τη βλέπει. Οπότε καταλαβαίνεις, γίνεται ένας χαμός στο σπίτι. Ελπίζω να βρεθεί κάτι σύντομα για να αποκτήσει κι αυτή μια φυσιολογική ζωή. Είναι μεγάλη μου έγνοια κι αγωνία τα ζώα. Στα μέρη που ταξιδεύω στην Ελλάδα πάντα ψάχνω πριν πάω για φιλοζωικές και συλλόγους για να είμαι σε ετοιμότητα αν συναντήσω κάποιο περιστατικό.
Συχνά παίρνουν άνθρωποι τηλέφωνο τη φιλοζωική ή ανθρώπους σαν κι εμένα που ξέρουν ότι ασχολούμαι με τα ζώα, για να ζητήσουν να πάει κάποιος να βοηθήσει ένα ζώο που είδαν ή βρήκαν κάπου. Πλέον το λέω ευθαρσώς ότι αυτό δεν είναι φιλοζωία.
Ασχολούμαι πολύ με τη Φιλοζωική του Αγρινίου ωστόσο πάντα συμβουλεύω τους ανθρώπους που βρίσκουν ένα ζώο σε ανάγκη στο δρόμο, να μην ψάχνουν να βρουν κάποιον άλλο να αναλάβει την ευθύνη του. Συχνά παίρνουν άνθρωποι τηλέφωνο τη φιλοζωική ή ανθρώπους σαν κι εμένα που ξέρουν ότι ασχολούμαι με τα ζώα, για να ζητήσουν να πάει κάποιος να βοηθήσει ένα ζώο που είδαν ή βρήκαν κάπου. Πλέον το λέω ευθαρσώς ότι αυτό δεν είναι φιλοζωία. Ο καθένας από εμάς, αν θέλει να λέγεται φιλόζωος, πρέπει να αναλαμβάνει την ευθύνη του ζώου που βρίσκεται στο δρόμο. Με χαροποιεί, ωστόσο, που βλέπω όλο και πιο πολλούς ανθρώπους να ασχολούνται με τα ζώα. Είναι όμως μια τεράστια πληγή όλο αυτό το θέμα για τη χώρα μας. Εγώ πάντως έχω δώσει υπόσχεση να κάνω πάντα ό,τι περνάει από το χέρι μου γι’αυτά τα πλάσματα. Η μεγαλύτερή μου χαρά και ικανοποίηση είναι όταν λαμβάνω βιντεάκια ή φωτογραφίες από τα ζωάκια μας στις οικογένειές τους.
Αυτόν τον καιρό συμμετέχεις σε διάφορα projects. «Αγνός Εραστής» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, το “Heliotopia”, με το οποίο μάλιστα ταξιδέψατε και στο εξωτερικό, αλλά είσαι και βοηθός σκηνοθέτη στην παράσταση “Lulu” πλάι στο Γ. Χουβαρδά. Πώς βιώνεις την καθεμία από αυτές τις εμπειρίες;
Η αλήθεια είναι πως δεν προλαβαίνω να σκεφτώ πολλά και να συνειδητοποιήσω τις εναλλαγές. Απλώς το ζω. Στον Αγνό Εραστή συνεχίσαμε για δεύτερη χρονιά και μπορώ να πω ότι είναι μια από τις πιο απελευθερωτικές στιγμές μου επί σκηνής. Από την άλλη, το Heliotopia είναι κάτι πρωτόγνωρο για μένα γιατί για πρώτη φορά στη ζωή μου καλούμαι να κάνω μια παράσταση που έχει σαν βάση το χορό. Χωρίς να είμαι χορεύτρια! Είναι σχεδόν συγκινητικό ότι ταξιδέψαμε στο εξωτερικό, στη Φινλανδία, για να συμμετάσχουμε σε ένα φεστιβάλ χορού! Δεν το πίστευα!
Με την Κορίνα Κόκκαλη που είναι η χορογράφος και σκηνοθέτης του Heliotopia γνωριστήκαμε στις πρόβες της Μεγάλης Χίμαιρας και η σύνδεσή μας ήταν άμεση. Μου μίλησε για την ιδέα της να αφηγηθώ σωματικά την ιστορία της Μελίσσα, μιας γυναίκας που ξεριζώνεται και γίνεται η ίδια σύμβολο της απώλειας. Με τη στήριξη του Melissa Network για τις γυναίκες πρόσφυγες είχαμε την ευκαιρία να μελετήσουμε το τι μπορεί να σημαίνει το να χάνεις το σπίτι σου, τον τόπο σου, τους ανθρώπους σου. Για μένα η επαφή με αυτές τις γυναίκες ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία. Αυτό όμως που ήταν ακόμη πιο σπουδαίο είναι ο τρόπος που αυτοί οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τη ζωή. Τα πρόσωπά τους, το χαμόγελο που δε χάθηκε ποτέ από τα χείλη τους όσο στενάχωρη και να ήταν η ιστορία τους ακόμη και το κέφι τους για τη ζωή. Η χαρά μου είναι μεγάλη επίσης γιατί βρίσκομαι επί σκηνής με την αγαπημένη μου Κατερίνα Πολέμη που παίζει ζωντανά τη μουσική της παράστασης.
Τέλος η συνάντησή μου με τον Γιάννη Χουβαρδά είναι μία ευχή που πραγματοποιήθηκε, μία συνεργασία που επιδιώκαμε τα τελευταία δύο χρόνια και τελικά πραγματοποιείται κάτω από τις καλύτερες συνθήκες και με χαρά διαπιστώνω πως κάναμε καλά που το επιδιώκαμε! Είναι τρεις τελείως διαφορετικοί ρόλοι που μπορώ να πω ότι με αναζωογονούν και με εξιτάρουν.Τόσο οι ίδιοι όσο και η εναλλαγή τους είναι τεράστια πρόκληση για μένα. Την αγκαλιάζω και την απολαμβάνω κάθε μέρα και κάθε στιγμή. Χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν δύσκολες στιγμές, στιγμές που λέω δεν θα ξαναδοκιμάσω ποτέ να τα κάνω όλα αυτά μαζί. Αλλά μετά κάτι μαγικό γίνεται και πάλι χαίρομαι και νιώθω ευγνωμοσύνη που μου συμβαίνει.
Ποιοι είναι οι στόχοι σου τόσο σε επαγγελματικό, όσο και σε προσωπικό επίπεδο για τα επόμενα χρόνια;
Σε επαγγελματικό επίπεδο θα ήθελα να πλέον να κάνω τα όνειρά μου πραγματικότητα. Κι εννοώ τα πιο τρελά μου όνειρα. Δεν θα τα αποκαλύψω τώρα. Θα κλείσω τα μάτια, θα τα ευχηθώ και θα δουλέψω σκληρά για να γίνουν. Παράλληλα με την πραγματοποίηση των πιο τρελών επαγγελματικών μου ονείρων, θέλω να διατηρήσω μια σταθερότητα σε προσωπικό επίπεδο. Τολμώ να πω, να φτιάξω τη δική μου ιδιόμορφη μεν, οικογένεια δε. Και βέβαια, θα ονειρεύομαι πάντα μέχρι αυτό να πραγματοποιηθεί, ένα σπίτι με μεγάλο κήπο και δέντρα και ήλιο και βροχή και γέλια και μελαγχολία κι ανθρώπους και ζώα όλων των ειδών. Τα θέλω όλα.
Ο Αγνός Εραστής, σε σκηνοθεσία Α. Λάσκου, Θέατρο του Νέου Κόσμου κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή μέχρι τις 17/11
Lulu, σε σκηνοθεσία Γ. Χουβαρδά Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, από τις 06/11
Heliotopia σε σκηνοθεσία Κορίνας Κόκαλη, Θέατρο Πορεία, 16, 17, 23, 30/11
