Μαύρες ή πράσινες, με κουκούτσι ή χωρίς, κομμένες σε φέτες ή ολόκληρες, γεμιστές με ξηρούς καρπούς ή οτιδήποτε άλλο, οι ελιές αποτελούν άμεσο στοιχείο της Μεσογειακής Διατροφής.
Μπορεί να είναι μικροί καρποί, όμως είναι σημαντικό να γνωρίζεις πως έχουν μεγάλα οφέλη στην υγεία. Αν σε ενδιαφέρουν οι θερμίδες τους, ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος και το σχήμα τους. Για παράδειγμα, μία μερίδα των 30 γραμμαρίων πράσινες ελιές, περίπου 8-9 ελιές δηλαδή, έχει περίπου 40 θερμίδες, ενώ μία μερίδα των 30 γραμμαρίων από μαύρες ελιές, περίπου 6-7 μεγάλες ελιές, έχει περίπου 50 θερμίδες.
Συγκεκριμένα, οι ελιές είναι πράσινες όταν είναι άγουρες και αποκτούν σκούρα απόχρωση με την ωρίμανση τους. Δεν έχει, ωστόσο, σημασία το μέγεθος και το χρώμα τους σε ό,τι έχει να κάνει με τα οφέλη τους. Όλες οι ελιές αποτελούν μια πλούσια πηγή βιταμίνης Ε, χαλκού, ψευδαργύρου και φυτικών ινών.
Ωστόσο, αυτό που διαφοροποιεί τις ελιές από τις άλλες επιλογές καρπών είναι ένα μοναδικό τους συστατικό, με την ονομασία «ελευρωπαΐνη (oleuropein)». Η ελευρωπαΐνη, λοιπόν, είναι συστατικό του καρπού της ελιάς και των φύλλων της, αλλά τη συναντά κανείς και στο αργκανέλαιο και ανήκει στην οικογένεια των πολυφαινολών. Ανακαλύφθηκε το 1908 στο ελαιόλαδο και ονομάστηκε έτσι από το επιστημονικό όνομα της ελιάς (Olea europea).
Είναι η ουσία που προσδίδει μερικές φορές τη χαρακτηριστική πικράδα στο ελαιόλαδο, ευχάριστη ή όχι ανάλογα την ένταση της. Κατά την παραγωγή του ελαιολάδου περνάει ένα μέρος της στο ελαιόλαδο, και δεν θεωρείται σε καμία περίπτωση πως το λάδι αυτό «έχει χαλάσει».
Σαφέστατα, η ελευρωπαΐνη έχει αποδεδειγμένες αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Mειώνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών, έχει αντιμικροβιακή, αντιβακτηριακή και αντικαρκινική δράση και προστατεύει το αναπνευστικό σύστημα. Τα επίπεδα της είναι αρκετά υψηλά στον νεαρό πράσινο καρπό, ενώ στις μαύρες ελιές, η συγκέντρωσή της μειώνεται κατά την ωρίμανση και σε ορισμένες ελιές, όταν αποκτήσουν τελείως μαύρο χρώμα αγγίζει και το μηδέν.
Βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες και στα φύλλα ελιάς, για το λόγο αυτό βρίσκουμε στην αγορά να κυκλοφορούν ευρέως συμπληρώματα διατροφής από το εκχύλισμά τους. Πιο αναλυτικά, στο εκχύλισμα φύλλων ελιάς έχουν αναφερθεί αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες σε συγκέντρωση που αγγίζουν τα 20 μg/mL. Άρα, μήπως να σκεφτείς μία δεύτερη φορά το να προσθέσεις τις ελιές στη χωριάτικη σαλάτα σου την επόμενη φορά;
