Πρόσφατα ολοκληρώθηκε το Φεστιβάλ των Καννών. Είμαι από αυτούς τους ανθρώπους που με περίσσεια περιέργεια προσπαθούν να κάνουν keep up με τα πάντα και να μην τους ξεφύγει τίποτα ακόμα κι αν βρίσκονται κάτι εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Φέτος, ένα πράγμα μου τράβηξε το ενδιαφέρον περισσότερο από τα υπόλοιπα. Το event με τίτλο Breaking Through The Lens.

Ένα event που ξεκίνησε από την ομάδα τριών γυναικών και τελικά έφτασε στις Κάννες. Έτσι, πίσω από αυτό βρίσκονται η Ελπίδα Σταθάτου, ηθοποιός που έχει σπουδάσει στο Λονδίνο και μένει εκεί τα τελευταία χρόνια. Η Daphne Schmon, σκηνοθέτης από την Νέα Υόρκη με ρίζες από την Κέρκυρα και η Emily Carlton που είναι συγγραφέας στο Λονδίνο. Η Daphne και η Emily έχουν την δική τους εταιρεία παραγωγής ταινιών στην οποία εργάζεται και η Ελπίδα. Τα υπόλοιπα θα αφήσω την Ελπίδα να τα πει, μιας και τα ξέρει καλύτερα.

Πώς ξεκίνησε το Breaking Through The Lens;

Ξεκίνησε πέρυσι σαν μια ιδέα που είχαμε εγώ, η Δάφνη και η Έμιλι. Πέρυσι, λοιπόν, θα πηγαίναμε στο φεστιβάλ των Καννών και είχαμε την ιδέα να κάνουμε κάποιο event. Δεν θέλαμε να εμφανιστούμε απλώς σαν μια ακόμα ηθοποιός, σκηνοθέτις και συγγραφέας αντίστοιχα που ήρθαμε να προωθήσουμε την ταινία που θα κάνουμε. Έτσι μας ήρθε η ιδέα για ένα event που θα αφορά αποκλειστικά γυναίκες σκηνοθέτες. Διαλέξαμε 14 project και καλέσαμε επενδυτές, χρηματοδότες και εταιρείες παραγωγής και κάναμε ένα pitching event. Κάθε σκηνοθέτις δηλαδή είχε 4 λεπτά να παρουσιάσει το δικό της project. Τελικά το event πήγε πολύ καλύτερα από όσο περιμέναμε. Από τα 14 project που είχαμε, τα 7 βρήκαν χρηματοδότηση.

Θεωρείς ότι ήταν απαραίτητη μια τέτοια πρωτοβουλία στο σύγχρονο κινηματογραφικό κόσμο;

Από τις 30 αιτήσεις που είχαμε πέρυσι, φέτος φτάσαμε στις 250. Κι από 58 χώρες σε όλο τον κόσμο. Νομίζω αυτό είναι μια πολύ καλή απόδειξη του πόσο τελικά χρειαζόμασταν κάτι σαν το BTTL. Κάνοντας μια μικρή έρευνα θα βρεις ότι ο αριθμός των γυναικών που τελειώνουν μια σχολή κινηματογράφου σε σχέση με τον αριθμό των γυναικών που τελικά κάνουν κάποια ταινία, έχει μεγάλη διαφορά. Κι αυτό επίσης είναι μια πολύ καλή απόδειξη του τι συμβαίνει. Γενικά υπάρχει μια παγιωμένη αντίληψη ότι είναι ευκολότερο ένας άντρας σκηνοθέτης να κάνει μια καλή ταινία κι επομένως να λάβει ευκολότερα χρηματοδότηση. Κάτι βέβαια που γίνεται πολύ ασυνείδητα.

Ισχύει, όμως, κάτι τέτοιο;

Μετά από όσα έχουμε δει τον τελευταίο καιρό, μπορώ να πω πως δεν ισχύει. Δεν έχει νόημα να πούμε ποιος είναι καλύτερος ή χειρότερος. Το μόνο που χρειάζεται η τέχνη του κινηματογράφου είναι μια διαφορετική ματιά. Μια γυναίκα μπορεί να προβάλλει μια ιστορία από την δική της οπτική γωνία. Αυτό άλλωστε είναι και η τέχνη. Να μπορώ να παρουσιάζω πράγματα που με αφορούν μέσα από τα δικά μου μάτια.

Πως αισθανθήκατε σαν ομάδα όταν είδατε την πρώτη ταινία στην οποία εσείς πιστέψατε, να λαμβάνει τελικά χρηματοδότηση;

Για εμάς ήταν η απόδειξη ότι μια μικρή ιδέα μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Συνήθως πετυχαίνει όταν εμπεριέχει κάτι μεγαλύτερο από σένα. Κάτι που δεν μένει απλά στην δική σου προσωπικότητα και καριέρα. Αυτό ήταν και για εμάς το σημαντικότερο συναίσθημα. Νιώσαμε περήφανες όχι μόνο γιατί κάναμε μια ιδέα πραγματικότητα, αλλά γιατί αυτή η ιδέα βοήθησε και κάποιον άλλον, πέρα από εμάς. Το πιο όμορφο είναι να βλέπεις αυτό το υποθετικό “Λές;” με πολλά ερωτηματικά δίπλα, να γίνεται πράξη.

Πώς πιστεύεις ότι το κίνημα #MeToo έχει αλλάξει τον χώρο του κινηματογράφου;

Το καλό της υπόθεσης είναι ότι η δική μου η γενιά έχει αρχίσει να μιλάει πιο εύκολα για πράγματα που θεωρούμε αυτονόητα – χωρίς απαραίτητα να είναι. Παλιότερα, ωστόσο, δεν ήταν και τόσο αυτονόητο να μιλάμε για τέτοια πράγματα. Μάλλον το αντίθετο. Έχουμε μια τάση να κρίνουμε την προηγούμενη γενιά και να λέμε “Μα καλά, γιατί δεν μιλούσατε τόσο καιρό;”. Δεν σκεφτόμαστε αν θα γινόταν όντως κάτι εάν μιλούσαν ή τι συνέβη σε όσες μίλησαν. Και μπορεί πολλοί να πουν ότι πλέον το #MeToo έχει γίνει λίγο “μόδα”. Αυτή όμως η  υπερβολή είναι αποτέλεσμα μιας χρόνιας καταπίεσης. Και έχει καταστεί αναγκαία για να μη ξεχνάμε τι γίνεται.

Πού θα ήθελες να φτάσει μια μέρα το BTTL;

Ειλικρινά εγώ δεν περίμενα ποτέ ότι θα φτάσει το BTTL μέχρι εδώ. Είμαι ήδη πάρα πολύ ευχαριστημένη και πάρα πολύ περήφανη για όλη τη δουλειά που έχουμε κάνει. Πραγματικά έχουμε δουλέψει πολύ γι’αυτό. Φαινομενικά μπορεί να είναι ένα event, εμείς όμως δουλεύαμε έναν ολόκληρο χρόνο γι’αυτό το event. Ήταν κάτι που κάναμε παράλληλα με τις δουλειές μας. Πολλές φορές χρειάστηκε μάλιστα να αφήσουμε και τις δουλειές μας για να ετοιμάσουμε όλο αυτό. Αυτό που επιθυμώ περισσότερο είναι να το κάνουμε και σε άλλα φεστιβάλ και σε άλλες αγορές. Να το γνωρίσει ο κόσμος και μπορέσουμε βοηθήσουμε ακόμα περισσότερους ανθρώπους.

Με αφορμή την νίκη του Βασίλη Κεκάτου στο Φεστιβάλ των Καννών, ποια είναι η γνώμη σου για την αντίδραση των Ελλήνων στα κατορθώματα των Ελλήνων του εξωτερικού;

Αυτό που εγώ θα ήθελα να γίνεται είναι να μην αναγνωρίζεται μόνο το επίτευγμα σαν επίτευγμα. Υπάρχει και μια ολόκληρη προσπάθεια που έχει προηγηθεί για αρκετό καιρό. Συνηθίζουμε όμως να βλέπουμε την κορυφή και όχι το παγόβουνο που κρύβεται από κάτω. Είτε αυτό είναι στον τομέα της τέχνης, είτε των επιστημών είτε οπουδήποτε αλλού. Υπάρχουν πολλά παιδιά που διαπρέπουν στο εξωτερικό και έχουν κάνει πολλές θυσίες γι’αυτό. Κι εγώ σαν άνθρωπος κι Ελληνίδα του εξωτερικού πλέον, ξέρω πολύ καλά πόσα πράγματα θυσιάζεις όπως την οικογένεια σου, τον ήλιο, το κατοικίδιο σου, τις διακοπές σου και πάει λέγοντας. Όπως ακριβώς όμως δεν είναι εύκολο να φύγεις και να κάνεις κάτι στο εξωτερικό, έτσι δύσκολο είναι και το να μείνεις. Πάντα και στις δύο περιπτώσεις κάτι κερδίζεις και κάτι χάνεις.

Έχοντας ζήσει όλα αυτά σήμερα, τι θα έλεγες στην 20χρονη Ελπίδα και σε κάθε 20χρονο που ίσως φοβάται να ακολουθήσει το όνειρο του;

Αυτό που θα μου έλεγα είναι “να μην περιμένω να ανακαλυφθώ από κάποιον άλλον”. Υπάρχει μια αντίληψη ότι μετά τη σχολή τα πάντα θα συμβούν αυτόματα με τη σειρά. Θα τελειώσεις τη σχολή κι αν είσαι ηθοποιός θα βρεις έναν ατζέντη, αν είσαι σκηνοθέτης θα κάνεις την πρώτη σου ταινία και πάει λέγοντας. Σε αυτό το χώρο όμως δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Για μένα το πιο σημαντικό είναι να καλύψεις την ανάγκη της έκφρασης. Έχεις ακολουθήσει αυτή τη δουλειά για κάποιο λόγο, για μια εσωτερική ανάγκη. Για να συνεχίσεις να την ακολουθείς πρέπει να υπάρχει μια φωτιά μέσα σου. Όταν ξεκινάς και βγάζεις τη δουλειά σου προς τα έξω, χωρίς να περιμένεις κανέναν συγκεκριμένο, τότε κάπως βρίσκεις τα άτομα που πρέπει να βρεις. Αν είσαι ηθοποιός, παίξε στο σαλόνι σου ή σε μια υπόγεια αποθήκη που θα νοικιάσεις για 2 απογεύματα και άσε τη δουλειά σου να μιλήσει για σένα. Μην περιμένεις να σου προτείνουν τον πρώτο πρωταγωνιστικό ρόλο.