Για τους περισσότερους, το σπίτι αποτελεί καταφύγιο. Βρίσκουν ασφάλεια και μπορούν να είναι ο εαυτός τους κάθε στιγμή. Κι, όμως αυτό δεν το νιώθουν όλοι. Και αυτό γιατί, το σπίτι του καθενός διαφέρει. Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα θέμα-μάστιγα. Σύμφωνα με Πανευρωπαϊκή έρευνα του European Union Agency For Fundamental Rights (FRA – Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ψυχολογική βία από συντρόφους αποτελεί διαδεδομένο φαινόμενο και οι επιπτώσεις της πρέπει να αναγνωριστούν.
Για παράδειγμα, τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι δύο στις πέντε γυναίκες (43 %) έχουν βιώσει κάποια μορφή ψυχολογικής βίας από έναν τέως ή νυν σύντροφο: 25 % έχουν υποστεί μείωση της προσωπικότητάς τους ή κατ’ ιδίαν εξευτελισμό από σύντροφο, 14 % έχουν δεχθεί απειλές χρήσης σωματικής βίας, ενώ στο 5 % των περιπτώσεων τους απαγόρευσαν την έξοδο από το σπίτι, πήραν τα κλειδιά του αυτοκινήτου ή τις κλείδωσαν στο σπίτι.
Εν μέσω καραντίνας, τα νούμερα ήταν εντελώς διαφορετικά.
Σε άρθρο του huffingtonpost.gr αναφέρεται ”αύξηση των κλήσεων στη γραμμή SOS 15900 που καταγγέλλονται περιστατικά βίας σε βάρος γυναικών καταγράφηκε το Μάρτιο επιβεβαιώνοντας την ανησυχία που υπήρχε πως ο περιορισμός στο σπίτι λόγω πανδημίας σε συνδυασμό με την αποκοπή από την εργασία και την οικονομική ανασφάλεια αποτελούν παράγοντες ενίσχυσης της εξουσίας των κακοποιητών και της σφοδρότητας της βίας.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων τον Μάρτιο, οι συνολικές κλήσεις αυξήθηκαν κατά 16,5%σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο (454-390 κλήσεις) και μάλιστα οι κλήσεις με τον χαρακτηρισμό «περιστατικό βίας» είχαν αύξηση 16,4% (325-279), ενώ αυτές που αφορούν αποκλειστικά ενδοοικογενειακή βία κατέγραψαν αύξηση 6,4% (166-156).”
Δεν είναι πολύ παράδοξο να ανυπομονείς να γυρίσεις σπίτι σου μετά από μία κουραστική ημέρα ενώ κάποιος άλλος σε κάποια γωνιά του πλανήτη το απεύχεται;
Αν το σκεφτείς ωστόσο, δεν πρόκειται πάντα για κάποια μακρινή γωνιά. Μπορεί να είναι ο γείτονας σου, η συνάδελφος σου, η παλιά συμμαθήτρια σου, ένας πελάτης σου. Μπορεί να έχεις υποστεί εσύ η ίδια ή κάποιος συγγενής σου κάτι παρόμοιο. Η νοοτροπία του “δεν συμβαίνει σε μένα” πρέπει να κατακερματιστεί. Όπως σε κάθε κοινωνικά παγκόσμιο θέμα, το να μη μιλάς γι’ αυτό σημαίνει πως το αποδέχεσαι.
Η κοινωνία λέμε πως δεν αλλάζει. Στην πραγματικότητα, η κοινωνία είμαστε εμείς οι ίδιοι. Το να αλλάζεις θέμα, το να φοβάσαι να το συζητήσεις, το να μη θες να ανακατευτείς σε κάτι που φαίνεται επείγον έχει πολύ μεγαλύτερη επιρροή στα άτομα που το βιώνουν. Με αυτό τον τρόπο συνεχίζουν να μένουν σε ένα φαύλο κύκλο, να δέχονται και ανέχονται. Κι ο λόγος είναι πως η κοινωνία δεν έχει ακόμη ξεπεράσει κάθε εμπόδιο για να τους στηρίξει πραγματικά. Όταν καλύπτονται καθημερινές μαρτυρίες και περιστατικά ή όταν αγνοούνται σημάδια από μελανιές, συναινούμε και εμείς σε αυτό. Κι ας μην είμαστε οι βασικοί δράστες.
Γιατί όμως εξακολουθεί να συμβαίνει;
Όταν όλα γύρω σου είναι εξελιγμένα και εξευγενισμένα, αυτό που μένει αναλλοίωτο είναι η επιβολή της εξουσίας. Κάθε είδους. Η ενδοοικογενειακή βία αλλά και κάθε έκφανση της βίας, συνδέεται με την απόκτηση ελέγχου και δύναμης εις βάρος κάποιου άλλου ατόμου. Μπορεί να υποθέτεις πως είναι μόνο θέμα φύλου αλλά στην πραγματικότητα, 1 στους 9 άνδρες πέφτει εξίσου θύμα κακοποίησης.
Τι μπορείς λοιπόν να κάνεις για αυτό;
Σαν πολίτης μίας κοινωνίας. Σαν συνάδελφος. Σαν φίλος. Σαν αδερφός. Σαν άνθρωπος. Δείξε ενδιαφέρον σε κάποιον που βλέπεις ότι μπορεί να είναι θύμα κακοποίησης. Ρώτα αν όλα είναι καλά. Αν χρειάζεται τη βοήθεια σου. Μπορεί χωρίς να το έχεις καταλάβει, να σώσεις κάποιον από μια πραγματικά δύσκολη κατάσταση.
Αν η κατάσταση δείχνει σοβαρή, συμβουλεύσου κάποιον ειδικό. Υπάρχουν τηλέφωνα και υπηρεσίες που ασχολούνται αποκλειστικά με άτομα που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Κάλεσε το για κάποιον που το χρειάζεται μάθε πως μπορείς να δράσεις.
Σε κάθε περίπτωση, μην κοιτάς από την άλλη πλευρά. Μην αγνοείς και κυρίως, μη δικαιολογείς.
Μπορεί να έχεις στο νου σου πως κάποτε θα αλλάξει η κατάσταση αυτή. Αν ζεις στο υποθετικό μέλλον όμως, χάνεις το πραγματικό παρόν.
Το θύμα ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να καλέσει το 100 ή να επικοινωνήσει με το πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα.
Μπορεί να καλέσει τη γραμμή για γυναίκες θύματα βίας δηλαδή το 15900 ή να στείλει e-mail στο [email protected]. Η γραμμή αυτή λειτουργεί συνεχώς (δηλαδή όλο το 24ωρο και 365 μέρες το χρόνο υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων και στελεχώνεται από ειδικούς επιστήμονες (ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς) με σκοπό να παρέχεται επαρκής ψυχοκινητική στήριξη.
Το 197 είναι η τηλεφωνική γραμμή του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
