Κανονικά, μετά από έναν πλήρη νυχτερινό ύπνο θα πρέπει να αισθάνεσαι ανανεωμέν@ και αναζωογονημέν@. Κι όμως, αυτό δε συμβαίνει πάντα. Αντίθετα, ενδέχεται να ξυπνάς πολλές φορές με πονόλαιμο, σκασμένα χείλη ή μια ξηρή, κολλώδη αίσθηση στο στόμα. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να ξυπνάς με ξηροστομία μια στο τόσο, ωστόσο μια χρόνια συνθήκη μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να υποδηλώνει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα υγείας.
Σύμφωνα με τον ψυχίατρο και ειδικό στην ιατρική του ύπνου, Chester Wu, σε ορισμένες περιπτώσεις η λύση είναι τόσο απλή όσο το να πίνεις περισσότερο νερό. Άλλες φορές, όμως, μπορεί να είναι απαραίτητο να επισκεφθείς το γιατρό σου, για να βεβαιωθείς ότι δεν αντιμετωπίζεις κάποιο πρόβλημα υγείας που απαιτεί ιατρική θεραπεία. Ο μόνος τρόπος να διαπιστώσεις αν πρόκειται για ένα απλό σύμπτωμα ή για μια ένδειξη μιας σοβαρότερης πάθησης είναι να σκεφτείς αν υπάρχουν άλλα συμπτώματα.
Το Well and Good συγκεντρώνει όλες τις πιθανές αιτίες της ξηροστομίας κι εμείς σου παρουσιάζουμε όλα όσα πρέπει να ξέρεις για να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά το φαινόμενο:
1. Αφυδάτωση
Μία από τις πιο προφανείς αιτίες της ξηροστομίας είναι η αφυδάτωση. «Είναι φυσιολογικό να ξυπνάς με μια αίσθηση δίψας, ειδικά αν το υπνοδωμάτιό σου είναι ζεστό ή αν δεν έχεις πιει αρκετό νερό την προηγούμενη μέρα», λέει ο Dr. Wu. Πιες, λοιπόν, ένα μεγάλο ποτήρι νερό μόλις ξυπνήσεις και βεβαιώσου ότι πίνεις αρκετό νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
2. Αναπνοή από το στόμα
Η αναπνοή από τη μύτη είναι καλύτερη, αλλά πολλοί παράγοντες μπορεί να σε αναγκάσουν να αναπνέεις από το στόμα ενώ κοιμάσαι, όπως η συμφόρηση από κρυολόγημα, χρόνιες αλλεργίες, διογκωμένοι αδενοειδείς αδένες ή αποκλίνον διάφραγμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα μη συνταγογραφούμενα αποσυμφορητικά ή αντιισταμινικά μπορούν να βοηθήσουν. Εάν εξακολουθείς να αναπνέεις από το στόμα, καλό θα είναι να επισκεφθείς έναν γιατρό, για να ελέγξει για δομικά προβλήματα που μπορεί να απαιτούν χειρουργική επέμβαση.
3. Ροχαλητό ή υπνική άπνοια
Το ροχαλητό μπορεί να προκαλέσει ξηροστομία. Επιπλέον, σοβαρές περιπτώσεις ξηροστομίας ενδέχεται να υποδηλώνουν υπνική άπνοια, μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από παύσεις στην αναπνοή, δυνατό ροχαλητό, κόπωση, ευερεθιστότητα και πονοκεφάλους. Περίπου το 45% των ατόμων με υπνική άπνοια αναφέρουν ότι ξυπνούν με ξηροστομία. Εάν υποψιάζεσαι ότι υποφέρεις από κάποια διαταραχή ύπνου, συμβουλεύσου το γιατρό σου.
4. Παρενέργειες φαρμακευτικής αγωγής
Διάφορα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν ξηροστομία, ιδίως το πρωί. Συνήθεις ένοχοι είναι τα αντικαταθλιπτικά, τα αντιψυχωσικά, τα διουρητικά, τα φάρμακα για την υπέρταση, τα μυοχαλαρωτικά, τα αντιισταμινικά, τα ηρεμιστικά και τα παυσίπονα. Εάν υποψιάζεσαι ότι για την ξηροστομία φταίνε τα φάρμακα που παίρνεις, μίλα με το γιατρό σου για πιθανές εναλλακτικές λύσεις ή προσαρμογές της δοσολογίας.
5. Στοματικό διάλυμα με βάση το αλκοόλ
Τα στοματικά διαλύματα που περιέχουν οινόπνευμα μπορούν να ξηράνουν τη στοματική κοιλότητα, σκοτώνοντας τα κύτταρα του βλεννογόνου και αλλοιώνοντας την ποιότητα του σάλιου. Επίλεξε ένα στοματικό διάλυμα χωρίς αλκοόλ ή ένα ειδικά σχεδιασμένο για την ξηροστομία. Ο οδοντίατρός σου μπορεί να σε βοηθήσει να επιλέξεις το κατάλληλο προϊόν.
6. Χρήση αλκοόλ ή καπνού
Τόσο το αλκοόλ, όσο και ο καπνός μπορούν να προκαλέσουν ξηροστομία. Το αλκοόλ είναι διουρητικό, με αποτέλεσμα να αυξάνει την απώλεια υγρών, ενώ ο καπνός μειώνει την παραγωγή σάλιου. Καλό είναι, λοιπόν, να αποφεύγεις το αλκοόλ πριν τον ύπνο ή, αν καταναλώνεις αλκοόλ, να φροντίζεις να πίνεις αρκετό νερό. Όσο για το κάπνισμα, είναι προτιμότερο να το κόψεις.
7. Διαβήτης
Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα μπορεί να προκαλέσει ξηροστομία και αυξημένη δίψα, που αποτελεί κι ένα από τα πρώτα συμπτώματα του διαβήτη. Άλλες ενδείξεις είναι η συχνοουρία, η κόπωση και η υπερβολική πείνα. Η διαχείριση του διαβήτη μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής και φαρμάκων όπως η ινσουλίνη μπορεί να βοηθήσει και στην ανακούφιση της ξηροστομίας.
8. Διαταραχές των σιελογόνων αδένων
Προβλήματα με τους σιελογόνους αδένες, όπως αποφράξεις ή αυτοάνοσες διαταραχές, όπως η νόσος Sjögren, μπορεί να προκαλέσουν ξηροστομία. Η θεραπεία εδώ εξαρτάται από την ακριβή αιτία. Μπορεί να απαιτείται φαρμακευτική αγωγή ή ακόμη και χειρουργική επέμβαση.
9. Εγκυμοσύνη
Οι ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να μειώσουν την παραγωγή σάλιου, προκαλώντας ξηροστομία. Προσπάθησε να πίνεις όσο το δυνατόν περισσότερο νερό. Η κατάσταση συνήθως βελτιώνεται μετά τον τοκετό.
Σίγουρα είναι ενοχλητικό να ξυπνάς με μια αίσθηση ξηρότητας στο στόμα. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά που μπορείς να κάνεις για να θέσεις το πρόβλημα υπό έλεγχο. Μερικά από τα πιο απλά hacks είναι:
- Μείνε ενυδατωμέν@
- Έχε πάντα νερό στο κομοδίνο σου
- Απόφυγε να καταναλώσεις ουσίες που προκαλούν αφυδάτωση, όπως αλκοόλ και αλμυρά ή πικάντικα τρόφιμα
- Χρησιμοποίησε έναν υγραντήρα
- Διαχειρίσου τις υποκείμενες συνθήκες υγείας, κάνοντας τακτικές εξετάσεις και παρεμβάσεις όπου χρειάζεσαι, πάντοτε υπό την καθοδήγηση των ειδικών
- Κόψε το κάπνισμα
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ανακαλύψεις τι είναι αυτό που σου δημιουργεί την ξηροστομία, ώστε να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά το πρόβλημα. Αναζήτησε ιατρική φροντίδα εάν η ξηροστομία συνοδεύεται από αυξημένη δίψα, ούρηση, κόπωση, πυρετό ή εμετό.
