Η ενσυναίσθηση είναι μια συναισθηματική κατάσταση στην οποία όταν καταφέρνουμε να βρεθούμε είμαστε ικανοί να ταυτιζόμαστε με την ψυχική κατάσταση του άλλου, να κατανοούμε τη συμπεριφορά και τα κίνητρά του.
Ενσυναίσθηση έχουμε όταν μπορούμε να βλέπουμε τα πράγματα από την οπτική γωνία του άλλου, όταν όπως λέμε “μπαίνουμε στα παπούτσια του”. Η ικανότητα αυτή μας βοηθάει να είμαστε περισσότερο ανοιχτόμυαλοι και να δημιουργούμε πιο στενές, βαθιές και και υγιείς σχέσεις με τους συνανθρώπους μας.
Υπάρχει άραγε μόνο ένας τρόπος να έχουμε ενσυναίσθηση; Πόση ενσυναίσθηση μπορούμε να έχουμε; Υπάρχει όριο; Σε ποιο σημείο η ενσυναίσθηση μπορεί να γίνει “ πρόβλημα ” για εμάς;
Όταν μιλάμε με κάποιον δεν έχουμε μόνο τη λεκτική επικοινωνία. Έχουμε και τη μη λεκτική. Υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν και βλέπουν πίσω από τις λέξεις. Μπορούν για παράδειγμα να καταλάβουν αν κάποιος είναι στεναχωρημένος ή θυμωμένος ή κάτι τους απασχολεί χωρίς καν να μιλήσει. Έτσι καταφέρνουν να τον βοηθήσουν ακόμα και αν ο άλλος δεν έχει εκφράσει το συναίσθημά του. Μπορεί να τον βοηθήσουν να ανοιχτεί. Υπάρχουν άνθρωποι όμως που “παραέχουν” -αν μπορούμε να το πούμε έτσι- ενσυναίσθηση.
Σε ένα τέτοιο επίπεδο, η ενσυναίσθηση γίνεται προβληματική για εκείνον που την έχει. Είναι τόσο βαθιά που το άτομο νιώθει πολύ έντονα τα συναισθήματα του άλλου και το παίρνει πολύ “μέσα του”. Πονάει όσο και ο άλλος, που είναι σαν να το παθαίνει ο ίδιος και αυτό είναι δυσλειτουργικό.
Πρέπει να καταλάβουμε πως ναι είναι πολύ σημαντικό να έχουμε ενσυναίσθηση αλλά η υπερβολική ενσυναίσθηση πέρα από τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει σε εμάς τους ίδιους (καθώς ψυχολογικά δεν είμαστε καλά, δεν είναι μόνο η διάθεσή μας ότι χαλάει είναι και πιο βαθειά όσο περισσότερο το βιώνουμε) , δεν μας αφήνει να βοηθήσουμε και εκείνον που μας ακουμπάει το πρόβλημά του. Είναι σαν να το βιώνουμε οι ίδιοι οπότε είναι σαν να είμαστε και εμείς μέσα στο πρόβλημα, ενώ ο άλλος χρειάζεται μια “εξωτερική ματιά”.
Είναι σημαντικό να καταλάβεις πως για να βοηθήσεις κάποιον άλλο πρέπει να είσαι πρώτα εσύ καλά.
Δεν έχει νόημα να βοηθάς κάποιον αν είναι να προκαλείς πρόβλημα στο εαυτό σου. Καθώς έτσι ούτε τον άλλον θα μπορέσεις να βοηθήσεις και εσύ θα αποκτήσεις πρόβλημα. Και εδώ έρχεται η έννοια της αυτοφροντίδας την οποία δεν πρέπει με τίποτα ξεχνάς. Ακόμα και στον υπερβολικό βαθμό να μην έχεις την ενσυναίσθηση (ώστε να αποτελεί πρόβλημα), αλλά σε κάποιο μικρότερο βαθμό, πρέπει να φροντίζεις τον εαυτό σου ώστε να είσαι καλά.
Γιατί για να καταλάβεις τον άλλο και να καταφέρεις “να μπεις στα παπούτσια του” σίγουρα έχεις νιώσει πράγματα που νιώθει, σίγουρα σε έχουν αγγίξει τα λεγόμενά του. Σίγουρα θα σε έχουν επηρεάσει και εσένα σε ένα βαθμό (ακόμα και αν δεν το καταλάβεις εκείνη τη στιγμή), ίσως να σου ξύπνησαν πράγματα δικά σου χωρίς να το καταλάβεις. Για αυτό χρειάζεται να ρωτάς και να ακούς και εσένα. Ενσυναίσθηση να δείχνεις και σε εσένα.
Πρώτα από όλα σε εσένα.