Στα 30 της χρόνια, η Ερμίνα Παπαδήμα διανύει με αξιοπρέπεια και χαμηλό προφίλ το δικό της δρόμο φυλομετάβασης έχοντας δίπλα της την οικογένειά της να της κρατά το χέρι με αγάπη και αποδοχή. Κι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, καθώς δεν αναγκάστηκε να βιοποριστεί μόνη της μακριά από τους δικούς της με όποιον τρόπο θα μπορούσε- όπως πολλά trans άτομα- σε μια κοινωνία που ακόμη δυστυχώς είναι καχύποπτη και δεν ανοίγει την αγκαλιά της προς αυτά.
Η Ερμίνα είναι απόφοιτη του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, εργάζεται ως δημοσιογράφος και σκέφτεται να επιστρέψει στον τόπο καταγωγής της, σε ένα χωριό της Πίνδου. Της ζητήσαμε να μας μιλήσει καθώς ο Ιούνιος, είναι ο μήνας εορτασμού του Pride και για εμάς η Ερμίνα συμβολίζει το trans άτομο που άνθισε μακριά από την σεξεργασία που αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί μονόδρομο για πολλά διεμφυλικά άτομα. Σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να πούμε πως η συνειδητή επιλογή της σεξεργασίας είναι κάτι κακό. Αυτό που θέλουμε να πούμε, είναι πως δεν πρέπει να αποτελεί την μοναδική αναγκαστική επιλογή ενός διεμφυλικού ατόμου επειδή η κοινωνία δεν του επιτρέπει να έχει άλλες ευκαιρίες.
Τη θαυμάσαμε και συγκινηθήκαμε από χαρά και θα θέλαμε πολλά ακόμη τέτοια παραδείγματα γύρω μας στην ελληνική κοινωνία που αντιστέκεται στο να αποδεχθεί ακόμη ολοκληρωτικά άτομα με διαφορετική ταυτότητα από τη cis και επιμένει να κλείνει τις πόρτες και τις καρδιές της.
Πες μας τη δική σου ιστορία με τον δικό σου τρόπο και μοιράσου μαζί μας ότι επιθυμείς από την παιδική σου ηλικία και την οικογένειά σου
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Ανέκαθεν ένιωθα ότι η έννοια “θηλυκό” υπήρχε στην ταυτότητά μου και όσο μεγάλωνα τόσο περισσότερο και εδραιωνόταν. Οι γονείς μου και η αδελφή μου με στηρίζουν 100% σε όλη τη διαδικασία της φυλομετάβασης.
Που βρίσκεσαι σήμερα στη ζωή σου; Σε τι φάση σε πετυχαίνουμε;
Μόλις βρήκα πάλι δουλειά. Εργαζόμουν για χρόνια ως δημοσιογράφος, αλλά τώρα είμαι σε μια φάση που βρήκα τηλεργασία και έχω σκοπό να επιλέξω την αποκέντρωση. Είτε να μείνω στο χωριό μου στην Πίνδο είτε στα Γιάννενα. Η Σκανδιναβία είναι ένα μέρος που αγαπώ και θα ήθελα να ξαναφύγω κάποια στιγμή (έμενα 6 μήνες εκεί).
Ποια είναι η γνώμη σου για τις παρελάσεις υπερηφάνειας και τι έχεις να απαντήσεις στο κόμμα ΝΙΚΗ που έστειλε εξώδικο στο Pride καθώς θεωρεί τις εκδηλώσεις του προσβολή της δημόσιας αιδούς;
Είναι σημαντικό να γίνεται το Pride γιατί έτσι δηλώνεται η περηφάνια όσων ανθρώπων για δεκαετίες καταπιέζονται από την κοινωνία. Δηλαδή για εμένα το Pride είναι πολλά περισσότερα και αφορά και τις ταυτότητες φύλου. Δεν είναι το μέρος που θα πρέπει να αξιοποιήσει ένα άτομο για να γίνει Instagram famous, tik tok famous κλπ. Έχει μια ιστορικότητα λαμπρή και ένδοξη. Όσον αφορά το κόμμα ΝΙΚΗ, ε δεν περίμενα κιόλας να στηρίξει τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Δε σοκάρομαι καν. Έχει μια ιδεολογία που ανήκει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Πως στέκεσαι απέναντι στο νόμο που εγκρίνει το γάμο και την τεκνοθεσία ανάμεσα σε ομόφυλα ζευγάρια αλλά δεν είναι συμπεριληπτικό για τα Trans άτομα;
Είναι πολύ σημαντικό ότι ψηφίστηκε ένα τέτοιο νομοσχέδιο. Η Ελλάδα σε επίπεδο νομικών κινήσεων είναι από τις πιο προοδευτικές χώρες στην Ευρώπη πλέον ως προς τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Αυτό όμως αφορά καθαρά το νομικό κομμάτι. Γιατί κοινωνικά θέλει ακόμα πολλή δουλειά. Το ότι τα τρανς άτομα δε συμπεριλαμβάνονται, είναι για εμένα ακόμα ένα θέμα ουσιαστικότατο. Θα έπρεπε ξεκάθαρα να έχει γίνει μια νομοθετική κίνηση που να καλύπτει τα πρόσωπα χωρίς να κάνει διαχωρισμό βάσει ταυτότητας φύλου.
Πως σε αντιμετωπίζουν τα αγόρια της γενιάς των millanials και z; Είναι εύκολες οι σχέσεις σήμερα; Είναι ο μέσος Έλληνας άνδρας cool στην ιδέα της trans γυναίκας;
Επειδή είμαι millenial και συναναστρέφομαι μόνο με άτομα της ηλικίας μου και μεγαλύτερα, μπορώ να σου πω μόνο ως προς αυτό το φάσμα αναφοράς. Θεωρώ ότι τα πράγματα έχουν μια πόλωση. Οι άνδρες σε ένα σημαντικό ποσοστό δε σέβονται τη γυναίκα ως υπόσταση είτε αυτή είναι cis, είτε trans. Υπάρχει έντονη αντικειμενοποίηση, που γίνεται μέσα από έναν μισογυνίστικο φακό, απότοκο της τοξικής αρρενωπότητας.
Οι γυναικοκτονίες είναι η πιο φαύλη, άθλια, σιχαμένη και απάνθρωπη εκδήλωση της πατριαρχίας, με αποτέλεσμα οι γυναίκες του σήμερα να φοβούνται και να μη νιώθουν ασφαλείς. Να σημειώσουμε εδώ ότι πρέπει οπωσδήποτε το κράτος και η πολιτεία να παρέμβουν άμεσα, με βαρύτατες ποινές, με την επίσημη νομική προσθήκη του όρου “γυναικοκτονία” και όλοι οι φορείς σε όλα τα πλαίσια να διατρανώνουν πόσο σημαντικό είναι μόλις κάποιος παρατηρήσει ή ακούσει πως ένας άνθρωπος βρίσκεται σε κίνδυνο, να παρεμβαίνει άμεσα. Αλλά νιώθουμε ότι η πολιτεία δε μας προστατεύει και αυτό είναι κάτι που το βιώνουμε εσωτερικά καθημερινά.
Ως προς την ερώτηση αν ο μέσος Έλληνας άνδρας είναι “κουλ” με τις τρανς γυναίκες, θεωρώ ότι είναι, ωστόσο υπάρχουν και αυτοί οι κομπλεξικοί που θα παριστάνουν τους τρανσφοβικούς από εδώ και από εκεί και εν συνεχεία θα μιλήσουν ιδιωτικά με τρανς γυναίκες. Για εμένα αυτοί είναι γελοίοι και υποκριτές.
Οι σχέσεις ωστόσο, έχουν γίνει πιο περίπλοκες πια. Όλοι και όλες αναζητούν το “τέλειο” και υπάρχει μια κουλτούρα του “αναλώσιμου”. Δεν επενδύουν περισσότερο χρόνο τα ζευγάρια πια και δε συζητούν το ίδιο. Η επικοινωνία έχει χαθεί αρκετά. Συν αυτά που ανέφερα πιο πάνω που είναι το πιο βαρύ μέρος της συζήτησης, δημιουργείται ένα κλίμα φόβου, ανασφάλειας, έλλειψης εμπιστοσύνης και μόνιμου άγχους.
Με ποια κορίτσια κάνεις περισσότερο παρέα με trans ή cis; Πως διασκεδάζεις;
Με cis κόσμο. Και αυτό λόγω πιθανοτήτων. Είναι πιο συχνό να βρίσκονται γύρω μου cis άτομα, καθώς εμείς αποτελούμε ένα μικρότερο ποσοστό της κοινωνίας. Έχω και φίλες τρανς. Με γυναίκες “σαν εμένα” μπορώ να συζητήσω και θέματα άλλα νιώθοντας πιο άνετα μιας και έχουμε παρόμοιο βίωμα. Αγαπώ να συζητώ στα καλιαρντά. Γενικά όμως έχω περάσει τα καλιαρντά και στις cis φίλες μου τώρα τα μιλάνε και αυτές και εγώ γελάω από ενθουσιασμό. Δεν κάνω διαχωρισμό βάσει ταυτότητας φύλου. Αν μου κάνεις για φίλη θα είσαι φίλη, αλλιώς απλά δε θα είμαστε φίλες. Διασκεδάζω όταν είμαι ανάμεσα στα δάση, στα βουνά μου στη φύση, στην Πίνδο ή σε κάποιον άλλον ορεινό όγκο. Θέλω την ηρεμία μου γενικά. Δε μου αρέσει να πηγαίνω σε μέρη που έχουν φασαρία, δυνατή μουσική και πολύ κόσμο. Τον άλλον μήνα γίνομαι 30, κουράζομαι πιο εύκολα.
Θα ήθελες να γίνεις σύζυγος ή μητέρα;
Κάποια στιγμή θα ήθελα πολύ και τα δύο. Και να παντρευτώ και να δημιουργήσω οικογένεια. Για εμένα ο σκοπός της ζωής δεν είναι ο γάμος αλλά η δημιουργία οικογένειας. Η οικογένεια είναι και θα είναι το μέλλον. Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι όλοι πρέπει να κάνουν οικογένεια. Τουναντίον.
Ποια είναι η καλύτερη και ποια η χειρότερη εμπειρία που έχεις από το ταξίδι της φυλομετάβασής σου;
Η πρώτη φορά που ξεκίνησα ορμονοθεραπεία. Ένιωθα ότι όλα πλέον είναι πιο “σωστά”. Τότε ένιωσα και νιώθω όμορφα. Η χειρότερη φάση βέβαια για εμένα ήταν το γεγονός πως δεν είχα ταυτότητα που να αντιστοιχεί με την εξωτερική μου εμφάνιση για χρόνια. Με την ψήφιση του νομοσχεδίου περί ταυτότητας φύλου ένιωσα ότι μπορώ πλέον να δουλέψω στον χώρο που θέλω, να κάνω συνεντεύξεις, να πάω σε μια τράπεζα χωρίς να με κοιτάνε με περιέργεια.
Σε αυτό και σε πολλά άλλα αιτήματα της κοινότητας τα οποία πέρασαν νομικά, ευχαριστώ πολύ το ΣΥΔ (Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών) και μέσα από την ψυχή μου τη Μαρίνα Γαλανού που μας λείπει πολύ και σε όλες μας, που “έφυγε” νωρίς όμως θα είναι πάντα μαζί μας, στη σκέψη μας και στην καρδιά μας.
Τι έχεις να πεις σε όλα τα παιδιά που θέλουν να κάνουν επαναπροσδιορισμό φύλου και ακόμη δεν έχει ξεκινήσει το ταξίδι τους, αλλά και σε όσα βρίσκονται κατά τη διάρκεια του;
Εγώ το μόνο που έχω να πω απευθύνεται στους γονείς. Οι γονείς πρέπει πάντοτε να θυμούνται να είναι δίπλα στα παιδιά τους. Να τα στηρίζουν στις αποφάσεις τους. Αυτό δε σημαίνει βέβαια να πηγαίνουν να παίρνουν ορμόνες σα να είναι κάτι το απλό και το ακίνδυνο. Οφείλουν πέραν της δικής τους υποστήριξης να βοηθήσουν τα παιδιά τους να μιλήσουν με ανθρώπους που είναι στον χώρο της ψυχικής υγείας. Μέσω ψυχολόγου και ψυχιάτρου θα μπορέσουν με περισσότερη ασφάλεια να φθάσουν σε κάποια συμπεράσματα τόσο για την ταυτότητα φύλου τους, όσο και σε επίπεδο λήψης ορμονών. Πάντως σίγουρα δεν υποστηρίζω αυτό που πολλές οργανώσεις λένε στις ΗΠΑ, να λαμβάνονται ορμόνες δίχως ψυχίατρο, δίχως ψυχολόγο, δίχως κάποιον ειδικό. Είναι επικίνδυνο!
Ποιο είναι το μήνυμα που έχεις για τον κόσμο; Τι έχεις να τους πεις για τα trans άτομα;
Ήμαστε, είμαστε και θα είμαστε εδώ. Θα πρέπει να κατανοήσουν ότι έχουμε μία ζωή όλοι. Αντί να τη γεμίζουμε τοξικότητα και αρνητισμό, ας την περάσουμε όσο πιο όμορφα γίνεται. Δε ζητάω σε καμία περίπτωση την αποδοχή από κανέναν. Κανένας δε βρίσκεται στο θεϊκό βάθρο για να του ζητήσω να με αποδεχθεί σαν οντότητα. Ζητάω απλά τον σεβασμό, όπως σέβομαι και εγώ τις διαφορετικές απόψεις και τρόπο ζωής του καθενός.
Σημαντικό να προσθέσω ότι το εθνικό σύστημα υγείας οφείλει να ακολουθήσει το υγιές παράδειγμα πολλών κρατών της Ε.Ε. και να γίνει πάροχος των χειρουργείων επαναπροσδιορισμού φύλου. Η δυσφορία και η ασυμφωνία φύλου δεν είναι επιλογές. Το άτομο που θέλει να κάνει αυτού του είδους την επέμβαση δεν ξύπνησε μια ωραία πρωία και είπε “τι τέλεια ας πάω να φτιάξω μια ανταύγεια και μετά να αλλάξω σώμα”.
Είναι μια κατάσταση στην οποία το άτομο δεν είναι εύκολα χαρούμενο και μάλιστα συχνά είναι δυστυχισμένο, γιατί το σώμα του δεν αντιστοιχεί στην εσωτερική αντίληψη ως προς την ταυτότητα φύλου του. Θα έπρεπε λοιπόν το κράτος να επιδοτεί αυτές τις επεμβάσεις και φυσικά και τις ορμόνες στο 100%.
Εξαιρετικές ανοιχτές ερωτήσεις, όσο και προσωπικές και ειλικρινείς και αυθεντικές απαντήσεις της Ερμίνας. H ιστορία της μας διδάσκει-μεταξί άλλων-την συμαντικότητα τόσο της οικογένειας αλλά και της κοινωνίας στην κάθε διαδικασία μιας μεγάλης μετάβασης. Η Ερμίνα επίσης μας διδάσκει οτι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια της προσωπικής ταυτότητας, όχι μόνο πρέπει να εορτάζονται αλλά και να προστατεύονται.
Κλείνοντας, έχοντας διαβάσει το άρθρο αρκετές φορές, καταλήγω οτι η ιστορία της Ερμίνας, είναι μια ισχυρή υπενθύμιση ότι η πάλη για ισότητα και σεβασμό συνεχίζεται και ότι όλοι έχουμε καθήκον να υποστηρίζουμε και να υπερασπιζόμαστε αυτούς που επιδιώκουν να ζήσουν τη ζωή τους με αλήθεια, ελευθερία και αυθεντικότητα. Η Ερμίνα Παπαδήμα είναι ένα φωτεινό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί όταν η κοινωνία υποστηρίζει και αγκαλιάζει την ποικιλομορφία.