Να κινούμαστε οικολογικά, να ντυνόμαστε οικολογικά και να ψωνίζουμε οικολογικά μάθαμε. Κάποια στιγμή ακούσαμε και κάτι περί οικολογικής και βιώσιμης διατροφής και μερικά τιπς μας φάνηκαν χρήσιμα και λογικά. Και τα εφαρμόσαμε. Και κάπως έτσι θεωρήσαμε ότι ξέρουμε τι θα πει οικολογική διατροφή και μας άρεσε που τελικά είναι εύκολη και επωφελής για τον οργανισμό και το πορτοφόλι μας. Ή μήπως υπάρχουν ακόμη πράγματα που ίσως δεν ξέρουμε; Και αν ναι, πόσο δεκτικοί θα ήμαστε ως προς την εφαρμογή τους;
Κλιματική αλλαγή και επιπτώσεις στη σίτιση
Η σίτιση των 7,9 δισεκατομμυρίων ανθρώπων του κόσμου απαιτεί πολλή τροφή. Όμως, όπως πολλοί από εμάς γνωρίζουμε, η κλιματική αλλαγή (ξηρασία, πλημμύρες, ακραίες θερμοκρασιών κ.λπ.) απειλεί τη γεωργία και καθιστά εύθραυστα τα σημερινά συστήματα τροφίμων. Ενδεικτικά, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, υπολογίζεται ότι ένας θλιβερός αριθμός 811 εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως βίωσε ακραία πείνα 2020. Και δυστυχώς πρόκειται για έναν αριθμό που προβλέπεται να αυξηθεί δραματικά το 2021 λόγω συνεχιζόμενων διαταραχών στον εφοδιασμό.
«Κινδυνεύουμε να μπούμε σε έναν κόσμο που θα χαρακτηρίζεται από ελλείψεις τροφίμων, ερημοποίηση, αναγκαστική μετανάστευση, απώλεια ειδών καθώς και άλλες καταστροφικές μεταβολές», επισημαίνει ο Asaf Tzachor, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. «Εάν θέλουμε να αποτρέψουμε την επερχόμενη κλιματική καταστροφή, πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Στο πλαίσιο αυτό, η απαλλαγή των συστημάτων τροφίμων από άνθρακα αποτελεί το κρίσιμο βήμα προς ένα τέτοιο μέλλον».
Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τη διατροφή μας μειώνοντας τις εκπομπές ρύπων;
Μπορεί η καλλιέργεια μη συμβατικών τροφίμων – όπως έντομα, φύκια και προνύμφες – σε υπόγεια εργαστήρια να ηχεί στα αυτιά μας σαν κάποιου είδους σενάριο επιστημονικής φαντασίας (από αυτά μάλιστα που δεν περιέχουν ίχνος ρομαντισμού), ωστόσο έρευνες υποστηρίζουν ότι ίσως αυτό να είναι το κλειδί για να γεμίσουμε τα πιάτα και τα ντουλάπια της κουζίνας μας χωρίς περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Σύμφωνα με τον Δρ Tzachor, η καλλιέργεια αυτών των τροφίμων σε ελεγχόμενες εσωτερικές φάρμες, τροφοδοτούμενες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα μπορούσε να μας επιτρέψει να παρέχουμε σε μεγάλη μερίδα του ανθρώπινου πληθυσμού, τρόφιμα ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή. «Έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε τον τρόπο λειτουργίας των συστημάτων τροφίμων, μέσω μιας μεγάλης κλίμακας καλλιέργειας τροφίμων εξαιρετικής θρεπτικής αξίας, τόσο σε πυκνά αστικά περιβάλλοντα όσο και σε απομονωμένες κοινότητες», υποστηρίζει ο Δρ Tzachor.
Το μέλλον της γεωργίας
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
1. Φύκη
Στο άκουσμα της λέξης, οι περισσότεροι φανταζόμαστε μια πράσινη μεμβράνη που επιπλέει στην επιφάνεια λιμνών ή τα γνωστά φύκια που που ξεβράζονται στις ακτές των θαλασσών. Ωστόσο, ορισμένες μορφές μικροφυκών και μακροφυκών υπάρχουν ήδη σε πολλά οικιακά ντουλάπια. Η Chlorella (Chlorella vulgaris), που πωλείται ως υγρό ή σε σκόνη συμπλήρωμα διατροφής, περιέχει τα εννέα απαραίτητα αμινοξέα που χρειάζεται το σώμα μας, αποτελώντας έτσι μια άριστη πηγή πρωτεΐνης. Παράλληλα, ήδη από την εποχή των Αζτέκων, η σπιρουλίνα είναι δημοφιλής χάρη στην υψηλή θρεπτική της αξία και την εύκολη καλλιέργεια της. Τέλος, τα ζαχαροκήπια, μια διάσημη στην Ασία, βρώσιμη ποικιλία φυκιών, αποτελεί ακόμη μία πολλά υποσχόμενη επιλογή.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
2. Μυκοπρωτεΐνη
Για να ξεκινήσουμε από τα βασικά, τα μανιτάρια ανήκουν στην κατηγορία των μυκήτων. Από τις ποικιλίες portobello και shiitake μέχρι την τρούφα, τα μανιτάρια αποτελούν έναν εύκολο τρόπο να προσθέσουμε στη διατροφή μας μυκοπρωτεΐνη, μια μορφή πρωτεΐνης που προερχόμενης (όπως προδίδει και το όνομά της) από μύκητες. Συνεπώς, τα μανιτάρια δεν θα μπορούσαν παρά να συνιστούν τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη, παρέχοντάς μας επιπλέον φυτικές ίνες όχι όμως και κορεσμένα λιπαρά.
Όπως τα μικρο- και τα μακροφύκη, η μυκοπρωτεΐνη έχει πολλές δυνατότητες και ως συμπλήρωμα σκόνης. Μπορούμε «να πάρουμε ένα τρόφιμο που όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά, όπως τη σκόνη τηγανίτας, και να προσθέσουμε σε αυτό σκόνη μυκοπρωτεΐνης», προτείνει ο Δρ Tzachor. «Έτσι, αφενός βελτιώνουμε το διατροφικό προφίλ παραδοσιακών τροφίμων, και αφετέρου ενισχύουμε τον αντιοξειδωτικό και αντιφλεγμονώδη χαρακτήρα τους».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
3. Έντομα και προνύμφες εντόμων
Άφησα το καλύτερο για το τέλος. Τα έντομα και οι προνύμφες τους προελαύνουν ήδη σε πολλά μενού εστιατορίων (και όχι μόνο) ανά τον κόσμο. Από μεταξοσκώληκες στην Κορέα και ακρίδες στην Ιαπωνία έως ολόκληρα έντομα ως σνακ σε όλη τη Νότια Αμερική, τα έντομα προβλέπεται να γίνουν όλο και πιο κοινά συστατικά της ανθρώπινης διατροφής.
Η κατανάλωση εντόμων όχι μόνο θα μείωνε την εξάρτησή μας από την παραδοσιακή γεωργία και θα περιόριζε την ανάγκη για γη και κατανάλωση νερού, αλλά θα μείωνε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με απροσδόκητους τρόπους. «Είμαστε πραγματικά σε θέση να χρησιμοποιήσουμε οργανικά απόβλητα για να ταΐσουμε μύγες, κάτι το οποίο θα μείωνε τις εκπομπές μεθανίου καθώς και τα απόβλητα που προκύπτουν από τα τρόφιμα», λέει ο Δρ Tzachor.
Ωστόσο, η ενσωμάτωση εντόμων στη διατροφή μας πιθανότατα θα αντιμετωπίσει κάποια αντίσταση και οι λόγοι είναι μάλλον προφανείς. Ο Δρ Tzachor πάντως, παραμένει αισιόδοξος τονίζοντας ότι «αν και (η κατανάλωση εντόμων) εγείρει ένα ουσιαστικό πολιτιστικό ζήτημα, δεν πρόκειται για ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο». Παρόμοια με τα μικροφύκη και τις μυκοπρωτεΐνες, οι προνύμφες των εντόμων μπορούν να μετατραπούν σε σκόνες και συμπληρώματα, και να εισαχθούν εύκολα και… ανώδυνα στο πιάτο μας.
Μετά από όλα αυτά, εσύ πόσο μακριά θα έφτανες για να προστατέψεις το περιβάλλον;