Λέγεται ότι οι Πέρσες ήταν αυτοί πρόσφεραν στην ιστορία της ένδυσης τα παλτό. Η ίδια η λέξη “coat” ήταν από τις πρώτες που χαρακτήρισαν την κατηγορία στην αγγλική γλώσσα, από τις αρχές του Μεσαίωνα. Ένα… πρώιμο παλτό ήταν οι πανοπλίες (coat of mail), από πολλούς μικρούς, μεταλλικούς κρίκους, ο ένας μέσα στον άλλο, να σχηματίζουν πλέγμα! Το μεσαιωνικό και αναγεννησιακό παλτό ήταν μακρυμάνικο, στενό στη μέση, με κουμπιά, σε άλφα γραμμή προς τα κάτω. Μέχρι τον 19ο αιώνα, τα παλτό υποδήλωναν τις κάπες -χωρίς μανίκια, μέχρι τη μέση, που “έκλειναν” ή καλύτερα “τυλίγονταν” γύρω από το λαιμό- και τους μανδύες -επίσης χωρίς μανίκια, αλλά με μήκος που έφτανε μέχρι τον αστράγαλο, πολλές φορές με κουκούλα.

Από εκεί και ύστερα άρχισε λίγο να μπερδεύεται η ιστορία του παλτό. Στις αρχές του 19ου αιώνα τα παλτό χωρίστηκαν σε υπό-παλτό (under coats) και παλτό (over coats). Αν και ο όρος υπό-παλτό είναι πλέον αρχαϊκός, τονίζει το γεγονός ότι η λέξη παλτό μπορούσε να σημαίνει 2 πράγματα: τόσο το πανωφόρι, δηλαδή το εξωτερικό layer του ρούχου που φοριέται όταν βγαίνεις έξω, όσο και το παλτό κάτω από αυτό. Με το πέρασμα του χρόνου, όμως, το παλτό ταυτίστηκε με το outwear (πανωφόρι) και τα πράγματα μπήκαν στη θέση τους.

Τα παλτό στο πέρασμα του χρόνου απόκτησαν πολλά και διαφορετικά στυλ. Μερικά από τα πιο γνωστά και χαρακτηριστικά αντρικά ήταν το justacorps, ένα πανωφόρι μέχρι το γόνατο, γαλλικής προέλευσης, που φορούσαν οι άντρες τον 17ο και 18ο αιώνα. Στη συνέχεια το tailcoat (φράκο), κοντό μπροστά, με 2 πιο μακριές “ουρές” πίσω, σχεδιάστηκε για να επιτρέπει στους άντρες που το φορούσαν να ιππεύουν άνετα. Σιγά σιγά καθιερώθηκαν ως επίσημο βραδινό ένδυμα, ενώ το Morning coat ήταν η ανεπίσημη εκδοχή του φράκου. Πήρε το όνομά του από την καθημερινή, πρωινή άσκηση ιππασίας των αντρών του 19ου αιώνα. Από τότε και μετά, το φορούσαν σχεδόν αποκλειστικά σε γάμους, βαπτίσεις και αγώνες, συνδυασμένο με γιλέκο είτε σε ανοιχτό γκρι για αντίθεση, είτε σε πιο φανταχτερή απόχρωση.

Το tuxedo (ή tux) ήταν το επίσημο, βραδινό κοστούμι (η λέξη αναφέρεται στο πακέτο σακάκι + παντελόνι) για δείπνα ή άλλες ιδιαίτερες περιστάσεις. Το σακάκι είχε συνήθως σατέν ή γκρι πέτα, και το παντελόνι μια αντίστοιχη ρίγα στο πλάι. Είχε συνήθως μαύρο ή σκούρο μπλε χρώμα, και συνδυαζόταν με επίσημο πουκάμισο και άλλα αξεσουάρ. Το smoking (σμόκιν), σχεδιάστηκε για τους κύριους που κάπνιζαν και ήταν κυρίως casual πανωφόρι. Είχε μέτριο μήκος, ήταν φτιαγμένο από μετάξι, βελούδο ή και τα δύο, και είχε γυρισμένες προς τα πάνω μανσέτες, στρογγυλεμένο πέτο και δέσιμο με κουμπί ή μπαρέτα. Μερικοί από τους διάσημους ambassadors του, οι Cary Grant, Fred Astaire (ο οποίος θάφτηκε φορώντας smoking), Frank Sinatra, Dean Martin και Hugh Hefner. Τέλος το lounge coat, tο κλασικό και αγαπημένο σακάκι. Κατάγεται από τη Βρετανία, όπου ήταν το πιο “πρόχειρο” πανωφόρι για την εξοχή. Σε ίσια γραμμή (ούτε στενό ούτε φαρδύ), σχεδιάστηκε για να χαρίζει “ισορροπία” στη σιλουέτα, ενώ υπήρχαν 2 designs: το σταυρωτό με διπλές σειρές κουμπιά και το μονόπετο με μία μόνο σειρά κουμπιά.

Στα γυναικεία το basque, με καταγωγή από τη Γαλλία, ήταν στενό, σε στυλ κορσέ, με μήκος μέχρι τους γοφούς, και το φορούσαν οι κυρίες το 1870 πάνω από μακριές, φαρδιές φούστες. Σε μεταγενέστερη εποχή ο όρος αναφερόταν γενικά σε ρούχα που θυμίζουν εσώρουχα (“φταίει” το κορσέ – like design). Το spencer coat, ονομάστηκε έτσι από τον κόμη George Spencer (1758-1834) και αρχικά ήταν ένα κοντό, μάλλινο, σταυρωτό παλτό που υιοθέτησαν οι αξιωματικοί του βρετανικού στρατού. Γρήγορα όμως έγινε δημοφιλές στη γυναικεία μόδα και στις δύο πλευρές του ατλαντικού, μεταξύ του 1790 και του 1820. Φοριόταν είτε ως ζακέτα μέχρι πάνω από τη μέση είτε ως empire style για να τονίζεται το μπούστο, στην ίδια αισθητική με το φόρεμα (κάτι σαν μπολερό δηλαδή). Τέλος, η rendigote (ρεντιγκόντα), που τη δανείστηκαν οι γυναίκες του 18ου αιώνα από την αντρική γκαρνταρόμπα. Το ύφος της συνέχισε να εξελίσσεται μέχρι τη σημερινή μορφή της, που χαρακτηρίζεται από στενή γραμμή στο στήθος και τη μέση, ζώνη και μικρό “άνοιγμα” προς τα κάτω.

Σήμερα, οι designers “ξανά-ανακαλύπτουν” τα παλτό, μέσα από ιδιαίτερα designs, κοψίματα, υφάσματα και χρώματα, ακόμα και δημιουργώντας “υβρίδια” συνδυάζοντας διαφορετικά είδη και στυλ σε πρωτότυπες δημιουργίες. Lucky us!

Από τα δημοφιλέστερα παλτό (“απόγονοι”) είναι:

Trench coat (καπαρντίνα)

Το απόλυτο πανωφόρι της Άνοιξης. Στο άκουσμα της λέξης, το πρώτο που έρχεται στο μυαλό μας είναι η iconic μπεζ καπαρντίνα του οίκου Burberry, με τις χαρακτηριστικές καρό λεπτομέρειες στη φόδρα. Μέχρι το γόνατο, με σταυρωτά κουμπιά (η κλασική) και ζώνη στη μέση για να κολακεύει τη σιλουέτα, η καπαρντίνα αγαπήθηκε και αγαπιέται απ’ όλες τις fashionistas στον κόσμο. Για την ακρίβεια, δεν πρέπει να λείπει από καμία ντουλάπα!

Parka coat (παρκά)

Casual, αμιγώς χειμωνιάτικο παλτό -το λεγόμενο “φουσκωτό”. Συνήθως είναι γεμισμένο με πούπουλα, έχει λεπτομέρειες από faux fur και απαραιτήτως κουκούλα. Κυκλοφορεί σε διάφορα στυλ και υφάσματα, σε μήκος μέχρι το γόνατο ή πιο κοντό, μέχρι τους γοφούς, με ζώνη στη μέση ή χωρίς κ.λπ. Είναι λίγο παρεξηγημένο (γιατί, εντάξει… δεν είναι τόσο κομψό όσο μια καπαρντίνα), αλλά στις χαμηλές θερμοκρασίες δεν υπάρχει καλύτερο.

Pea coat

Μάλλινο, με μέτριο μήκος, σταυρωτά κουμπιά, και συνήθως σε μπλε ή γκρι αποχρώσεις, αυτό το παλτό “φωνάζει” το navy παρελθόν του. Παραμένει αγαπημένο των ανδρών, αλλά -όπως πάντα- το έχουμε “δανειστεί” και “προσαρμόσει” στη γυναικεία γκαρνταρόμπα (ξέρεις τώρα, πιο πολλά χρώματα, λεπτομέρειες στο κόψιμο, τις τσέπες, τους γιακάδες κ.λπ.). Αρκετά ζεστό και πιο κομψό από το παρκά, είναι ό,τι πρέπει για το χειμώνα στην πόλη. Οι Blake Lively, Diane Kruger και Jennifer Aniston έχουν θεαθεί πολλές φορές φορώντας τα αγαπημένα τους pea coats. We trust in them!

Chesterfield coat

Μακρύ (μέχρι τη μέση της γάμπας), φαρδύ, χωρίς να τονίζει καθόλου τη μέση, με διπλό ή μονό πέτο, το Chesterfield coat δίνει αυτό το εφέ… “σακιού”. Επειδή ακριβώς είναι “σεμνό”, είναι ιδανικό για το γραφείο και επαγγελματικά ραντεβού, και δείχνει ultra chic με παντελόνι σε ίσια, ανδρική γραμμή, πουκάμισο και brogues.

Cape coat (κάπα)

Stylish, τραβά τα βλέμματα επάνω της, κυρίως χάρη στον όγκο και τον “πληθωρικό” της χαρακτήρα αλλά και στο γεγονός ότι θα τη δεις σε εντυπωσιακούς συνδυασμούς υφασμάτων και χρωμάτων. Καθώς δεν είναι πολύ μακριά (συνήθως φτάνει μέχρι τους γοφούς) και δεν έχει καν μανίκια, είναι περισσότερο φθινοπωρινό πανωφόρι -όχι για πολλά κρύα! Πολλές celebrities την επιλέγουν, και όχι μόνο στις καθημερινές τους εμφανίσεις, αλλά και στο κόκκινο χαλί.