Η Όλγα Αζιλαζιάν, η Μαρία Αρναουτάκη και η Ροσάννα Μόρτογλου είναι οι ιδρύτριες του FPOWER, της πρώτης μη κερδοσκοπικής κοινότητας στην Ελλάδα που στοχεύει στην ενδυνάμωση των γυναικών στο χώρο εργασίας. Απευθυνόμενο σε newbies -φοιτήτριες ή νέες γυναίκες στα πρώτα βήματα της καριέρας τους- και σε role models -γυναίκες πρότυπα στον επιχειρηματικό κόσμο, το FPOWER επιδιώκει μια δημιουργική αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών, με σκοπό την ανάδειξη των γυναικείων δυναμικών και την ενίσχυση του γυναικείου leadership στην Ελλάδα. Σεμινάρια, meetUps, δημιουργία content, hackathons είναι μερικές μόνο από τις δράσεις που το FPower έχει πραγματοποιήσει στον ένα χρόνο λειτουργίας του!

Κορίτσια πείτε μας λίγα λόγια για εσάς.

OA: Ζω και εργάζομαι στην Αθήνα, τα τελευταία χρόνια στην Microsoft και μόλις ολοκλήρωσα το MBA μου στο ΟΠΑ. Παράλληλα, έχω ασχοληθεί με πολλά άλλα “εξωσχολικά” activities, το πιο πρόσφατο είναι το TEDx Academy. Μεταξύ αυτών των δραστηριοτήτων που με ενδιαφέρουν είναι ο,τι μπορεί να μου δώσει μια νέα προοπτική στα πράγματα με τα οποία καταπιάνομαι.

ΡΜ: Μεγάλωσα στην Κρήτη, σπούδασα στην Αθήνα κι εδώ και τρία χρόνια εργάζομαι στη Νέα Υόρκη σε έναν διεθνή όμιλο εταιριών. Αυτή η διαδρομή από τη μικρή πόλη, στη μεγάλη πόλη, στο “κέντρο του κόσμου” μου έχει δώσει τη δυνατότητα (και την ευλογία) να βλέπω τον κόσμο μέσα από ένα πολύ ευρύ πρίσμα, γεμάτο πιθανότητες. Πλέον όταν συζητάω για οποιοδήποτε πρόβλημα, ειδικά κοινωνικό, σκέφτομαι πώς μπορούμε να το λύσουμε. Οι λύσεις ξεκινάνε με τον καθένα από εμάς.

MA: Ξεκίνησα κι εγώ από την Κρήτη και το Ηράκλειο, σπούδασα Αθήνα και έπειτα από 2,5 χρόνια στην ελληνική startup σκηνή και τη ‘nannuka’, συνέχισα στην TripΑdvisor, αρχικά στο Δουβλίνο και έπειτα στο Λονδίνο, όπου και ζω αυτή τη στιγμή. Αν και δουλεύω στην τεχνολογία, δεν σταματώ να σκέφτομαι το πώς αυτή επηρεάζει τον άνθρωπο και την κοινωνία. Μας κάνει πιο χαρούμενους; Πόσο βελτιώνει τη ζωή μας; Επίσης, προσπαθώ να ταξιδεύω όσο πιο πολύ μπορώ. Κάποτε διάβασα ότι ο χρόνος είναι σχετικός γιατί όταν βιώνουμε διαφορετικές εμπειρίες και επεξεργαζόμαστε νέα δεδομένα, ο χρόνος περνάει πιο αργά, είναι πιο γεμάτος. Όταν επαναλαμβάνουμε τα ίδια και τα ίδια, περνάει γρήγορα. Δείτε για παράδειγμα, ένα Σαββατοκύριακο που περνάμε κάνοντας τα συνηθισμένα και ένα Σαββατοκύριακο που πάμε ένα ταξίδι.

Πώς προέκυψε το FPOWER; Πώς έγινε η αρχή;

ΟΑ: Η ιδέα ξεκίνησε πριν 1,5 χρόνο περίπου που ζήτησα να ασχοληθώ με leadership initiatives στο πλαίσιο του MBA. Ωστόσο, η απάντηση ότι δεν υπάρχει τίποτα αντίστοιχο γέννησε τη σκέψη να δημιουργηθεί μια πρωτοβουλία που να γεμίζει το κενό αυτό, κυρίως για τις νέες που ξεκινούν ή έχουν ήδη ξεκινήσει την καριέρα τους και βρίσκονται στην αρχή.

Στο μεταξύ, με τη Μαρία και Ροσάννα πάντα συζητούσαμε θέματα που μας έκαναν εντύπωση και θέλαμε να αλλάξουμε και να επηρεάσουμε, επομένως η ομάδα μας μάλλον είχε διαμορφωθεί πριν πραγματικά το συνειδητοποιήσουμε. Έτσι, παρά τις δυσκολίες επικοινωνίας και εγγύτητας (δραστηριοποιούμαστε σε 3 διαφορετικές χώρες και 2 ηπείρους!) καταφέραμε να επιτύχουμε μέσα σε έναν χρόνο αρκετά πράγματα και να οραματιζόμαστε ακόμα περισσότερα για τα χρόνια που έρχονται, δουλεύοντας ομαδικά από οποιοδήποτε μέρος κι αν είμαστε.

Ποιες στιγμές από την επαγγελματική σας εμπειρία μέχρι σήμερα πιστεύετε ότι λειτούργησαν ως millestones-‘καμπανάκια’ που σας έκαναν να εντοπίσετε την ανάγκη για ενδυνάμωση των γυναικών;

ΟΑ: Δεν μπορώ να ορίσω μόνο επαγγελματικά millestones τα οποία ξεκίνησαν την ιδέα ότι κάτι πρέπει να αλλάξει. Αναφορικά, όμως, με τον επαγγελματικό χώρο, οι διαφορετικές προσεγγίσεις σε θέματα εξέλιξης και καριέρας των γυναικών σε σχέση με τους άντρες συναδέλφους, αλλά και ο τρόπος που οι ίδιες βλέπουν τον εαυτό τους και περιορίζουν τις δυνατότητές τους, συνέβαλαν στο να κατανοήσω ότι αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αλλάξει και να ενισχύσει περισσότερο τις δυνατότητες των γυναικών, ιδιαίτερα των νέων.

ΡΜ: Μεγάλωσα με πολύ ισχυρά γυναικεία (και αντρικά) πρότυπα κοντά μου και με μια οικογένεια που μου έμαθε να είμαι πάντα ανεξάρτητη. Από μικρή ηλικία αμφισβητούσα ανισότητες οποιουδήποτε είδους -ποτέ δεν έβγαζαν νόημα για μένα. Στην επαγγελματική μου πορεία ως τώρα έχω συνεργαστεί με πολύ δυναμικές γυναίκες με εντυπωσιακά κατορθώματα, και έχω συναναστραφεί με άλλες κουλτούρες, όπου οι γυναίκες διεκδικούν πολύ πιο “φωναχτά” αυτά που θέλουν. Το να παρακολουθείς την αδικία, την αναξιοκρατία και την ανισότητα αμέτοχος δεν βελτιώνει κάτι. Το να προσπαθείς να φέρεις αλλαγή, συχνά είναι πιο εύκολο από όσο νομίζεις.

ΜΑ: Ένα πρώτο ‘καμπανάκι’ ήρθε πριν κάποια χρόνια σε μια εκδήλωση για χρηματοδότηση startup εταιρειών -η συγκεκριμένη ήταν και στο εξωτερικό. Στις εκδηλώσεις αυτές, παρουσιάζεις την ιδέα της εταιρίας σου σε επενδυτές με σκοπό να διεκδικήσεις μια πιθανή χρηματοδότηση. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι από τις ομάδες που συμμετείχαν, το 85% ήταν αποκλειστικά εκπροσωπούμενες από άντρες. Από την μεριά των επενδυτών επίσης, οι γυναίκες ήταν μια φανερή μειοψηφία. Θυμάμαι μόνο μία. Αρκετές φορές όμως, από την αρχή της καριέρας μου, έχει συμβεί να είμαι η μόνη γυναίκα ανάμεσα σε μια ομάδα ανθρώπων που λαμβάνει αποφάσεις. Παρόλο που to περιβάλλον ήταν υποστηρικτικό από τους άντρες συναδέλφους μου και δεν υπήρχε αμφιβολία για το αν θα ακουστούν τα δικά μου επιχειρήματα, ήμουν και πάλι η μειοψηφία.

Πώς θα σχολιάζατε τον (εργασιακό) ανταγωνισμό μεταξύ γυναικών;

Ο ανταγωνισμός μεταξύ των γυναικών που συχνά γίνεται αναφορά έχει να κάνει περισσότερο με την πίεση που βιώνουν οι γυναίκες να είναι συνεχώς “αψεγάδιαστες”. Αυτό είναι ένα taboo που θα πρέπει να ξανασκεφτούμε, καθώς η καριέρα είναι μαραθώνιος, όχι σπριντ, γι’ αυτό και χρειάζεται να βρει η καθεμιά τον τρόπο που θα νιώσει ο εαυτός της για να ξεδιπλωθεί και να επιτύχει όσα περισσότερα μπορεί και επιθυμεί. Επίσης, ανταγωνισμός υπάρχει μεταξύ εργαζομένων ανεξαρτήτως φύλου. Ο πιο υγιής ανταγωνισμός όμως είναι αυτός με τον εαυτό μας. Μιας και ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, είναι στη βάση του αδύνατο να συγκρίνεις ανόμοια όντα. Όταν καταφέρουμε να επικεντρωθούμε στο πώς κάθε μέρα θα γινόμαστε καλύτεροι από την χθεσινή μας επίδοση, και απαλλαχθούμε από εξωτερικές συγκρίσεις, τότε ανοίγουμε έναν δρόμο αυτο-βελτίωσης και εξέλιξης χωρίς “ταβάνι” για τον εαυτό μας. Όταν συγκρινόμαστε με άλλους/-ες, αυτομάτως βάζουμε ένα όριο στο πού μπορούμε να φτάσουμε.

Ποιο χαρακτηριστικό θα λέγατε πως είναι απαραίτητο για μια γυναίκα-leader;

OA: Θα αναφέρω δύο σημαντικά χαρακτηριστικά. Το ένα είναι η ενσυναίσθηση, καθώς μπορεί να χτίσει δυνατές σχέσεις σε επαγγελματικό επίπεδο, αλλά και η συνέπεια. Με τις συνεχείς αλλαγές είναι εύκολο κανείς να χάσει το focus area του. Η συνέπεια όμως είναι μια αξία που θεωρώ ότι μπορεί να οδηγήσει κάποιον μακριά σε ο,τι θέλει να επιτύχει.

ΜΑ: Φέρνοντας στο μυαλό μου τις γυναίκες-leaders που έχω γνωρίσει μέχρι στιγμής, κάποια χαρακτηριστικά που θα έλεγα ότι τις διακρίνουν είναι ότι: θέτουν προτεραιότητες (στην ομάδα τους, στους στόχους της εταιρίας τους, στην προσωπική τους ζωή) χωρίς να το σκέφτονται διπλά ή να έχουν ενοχές, αφιερώνουν ουσιαστικό χρόνο με τους ανθρώπους με τους οποίους δουλεύουν και μαθαίνουν από αυτούς, δεν φοβούνται να “τσαλακωθούν” γιατί δεν πιστεύουν ότι έχουν να αποδείξουν ποιες είναι και είναι σταθερές και συνεπείς στην πορεία τους. Ξέρουν ότι τα αποτελέσματα που θέλουν θα έρθουν βήμα- βήμα, κι έτσι, στο σημείο καμπής που οι περισσότεροι εγκαταλείπουν, εκείνες συνεχίζουν να χτίζουν.

Περιγράψτε μας μια τυπική πρωινή ρουτίνα σας.

ΟΑ: Αυτό είναι κάτι που προσπαθώ να χτίσω, δεν είμαι η ειδική για να απαντήσω.

ΡΜ: Η πρώτη κίνηση είναι να βάλω τον αγαπημένο μου ραδιοφωνικό σταθμό να παίζει! Μετά τσεκάρω αν υπάρχουν επείγοντα emails -κακή συνήθεια ίσως, αλλά όταν δουλεύεις με διαφορετικά time-zones είναι δύσκολο να το αποφύγεις. Και μετά τα κλασικά: μπάνιο, ετοιμασία, πρωινό, και έξοδος διαβάζοντας τα νέα του κόσμου καθ’ οδόν για τη δουλειά. Προσπαθώ να εισάγω το journaling στην πρωινή μου ρουτίνα και να γράφω 2 πράγματα καθημερινά για τα οποία είμαι ευγνώμων, αλλά δεν το έχω κατακτήσει πλήρως ακόμα! #welive_welearn

ΜΑ: Είμαι πολύ πιο παραγωγική το βράδυ, επομένως τα πρωινά μου είναι σύντομα, μιας και δεν έχω πολύ ενέργεια. Βάζω καφέ και μουσική ή ακούω κάποιο podcast ενώ ετοιμάζομαι. Τα podcast είναι ένας τέλειος (και δωρεάν) τρόπος να μαθαίνεις περισσότερα πράγματα που σε ενδιαφέρουν, ενώ παράλληλα κάνεις κάτι άλλο. Αποφεύγω να ασχοληθώ με το κινητό μου (emails, social media) μέχρι να φύγω από το σπίτι. Τα περισσότερα πράγματα μπορούν να περιμένουν και δεν είναι τόσο σημαντικά και επιπλέον, έχω μια έξτρα ώρα (πραγματικά) για μένα.

Θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας time management tips που σας βοηθούν να συνδυάζετε δουλειά, FPOWER , προσωπική ζωή;

OA: Κάνοντας επί 2 χρόνια MBA, έχοντας μια δουλειά με πολλές απαιτήσεις, το FPOWER στο ξεκίνημά του και το TEDxAcademy κατάλαβα ότι είναι σημαντικό να έχεις δύο πράγματα: Το πρώτο είναι να κατανοήσει κανείς το πώς θα μάθει να βάζει προτεραιότητες και το δεύτερο είναι η θετική σκέψη. Όσο κοινότυπο κι αν ακούγεται, η θετική σκέψη μπορεί να βοηθήσει στο να μην καταβάλλεται κανείς από τον φόρτο εργασίας και να μπορεί να δει τη μεγάλη εικόνα για το πού θέλει να φτάσει.

ΡΜ: Το να βάζω προτεραιότητες είναι κάτι που έκανα αυτόματα από μικρή μιας και ήμουν πάντα πολυάσχολη. Νομίζω το κλειδί είναι η υπευθυνότητα και να σ’ αρέσει αυτό που κάνεις, να καταλαβαίνεις γιατί το κάνεις και να είναι συνειδητή επιλογή. Κάτι που εκτιμώ τελευταία είναι η απόφαση να κάνω προτεραιότητα και τον χρόνο στον εαυτό μου, πού και πού, για να κάνω ο,τι με ευχαριστεί: βιβλία, yoga/pilates, βόλτες, καφέ, χαλάρωση. Δίνει ισορροπία και καύσιμα για όλες τις ευθύνες που αναλαμβάνουμε καθημερινά.

ΜΑ: Χρησιμοποιώ ένα to-do app που είναι συγχρονισμένο και με τον υπολογιστή και με το κινητό (υπάρχουν χιλιάδες, αλλά τελικά αυτό που έχει σημασία είναι να χρησιμοποιείς σταθερά ένα). Στη δουλειά εφαρμόζω τον κανόνα: αν κάτι μπορεί να ειπωθεί με email ή τηλέφωνο, αποφεύγω να κάνω meeting ή αν κάνω, είναι εξαιρετικά σύντομο και με ατζέντα. Είμαι πολύ κατά των άσκοπων συναντήσεων στη δουλειά και θεωρώ τον χρόνο όλων μας στην ομάδα πολύτιμο. Ένα άλλο τρικ είναι να μη δίνει κανείς στον εαυτό του πολύ χρόνο: αν για παράδειγμα έχω να κάνω κάτι, βάζω στον εαυτό μου deadline μέσα στη μέρα μέχρι πότε ακριβώς θα γίνει και όχι επ’ αόριστον. Τέλος, έχω απενεργοποιήσει όλες τις ειδοποιήσεις στο κινητό, πέρα από τις απολύτως απαραίτητες (πχ. μηνύματα).

Έχετε κάποιο παράδειγμα από μια κακιά συνήθεια που, όταν καταφέρατε να διακόψετε ή να μετριάσετε, είδατε αποτελέσματα στην εξέλιξή σας;

ΡΜ: Προσπαθώ ενεργά να μην νιώθω ενοχές όταν λέω όχι σε μια δέσμευση ή σε μια πρόσκληση. Υπάρχουν περίοδοι στη ζωή σου που χρειάζεται να δώσεις προσοχή στον εαυτό σου για να πάρεις μια μεγάλη απόφαση ή απλά για να συνεχίσεις να είσαι λειτουργική/-ός. Με όλα αυτά που κάνουμε συχνά ξεχνάμε το “γιατί” τα κάνουμε. Αυτό με έχει βοηθήσει να νιώθω σε αρμονία με τις αποφάσεις μου, να χαίρομαι την καθημερινότητα και τη στιγμή. Αλλάζει η ποιότητα ζωής σου.

ΜΑ: Να μην λαμβάνω αποφάσεις έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι δεν πρέπει να μείνει κανένας δυσαρεστημένος. Γρήγορα κατάλαβα ότι δεν μπορούν να μείνουν όλοι ικανοποιημένοι και αυτό είναι εντάξει. Εξοικονομώ χρόνο, ενέργεια, αμφιταλαντεύομαι λιγότερο.

Ποια website/portals παρακολουθείτε σχετικά με τη δουλειά σας και γενικότερα για την ενημέρωσή σας;

ΟΑ: Υπάρχουν πάρα πολλά που ακολουθώ για να ενημερώνομαι ανάλογα με το θέμα που θέλω να μάθω περισσότερα. Ωστόσο, με έχει βοηθήσει πολύ να μαθαίνω πολλά tips & tricks μέσα από subscriptions στο Medium, στο οποίο αρκετοί επαγγελματίες μοιράζονται curated και native content σχετικά με το πεδίο των ενδιαφερόντων τους.

ΡΜ: Στη δουλειά μου χρειάζεται να είμαι ενημερωμένη για τις διεθνείς εξελίξεις σε οικονομικό, κοινωνικό, και πολιτικό επίπεδο, οπότε προσπαθώ να παρακολουθώ τα νέα τουλάχιστον σε Αμερικάνικο και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, λαμβάνω αρκετά newsletters που δίνουν πρόσβαση σε μια πληθώρα οπτικοακουστικού υλικού σε θέματα που με ενδιαφέρουν, όπως είναι η ενδυνάμωση των γυναικών, πχ. Ellevest, Women@Forbes, Ladies Get Paid, Women Political Leaders, κτλ.

ΜΑ: Ακολουθώ στο Twitter άτομα των οποίων τη γνώμη εκτιμώ, διαβάζω άρθρα στο Medium αλλά και websites όπως το Fast Company, το The Verge και το Tech Crunch. Όσον αφορά πιο συγκεκριμένα στη δουλειά μου, παρακολουθώ τα Product Hunt, Hackernews, Desinger News. Λαμβάνω λίγα newsletters κι αυτά τα διαβάζω συνήθως το Σαββατοκύριακο.

Θα τολμήσω να πω πως είστε πρότυπα για πολλές νέες γυναίκες! Ποια συμβουλή θα δίνατε σε μια γυναίκα που ξεκινάει να χτίζει τώρα την επαγγελματική της σταδιοδρομία;

ΟΑ: Το πρότυπο είναι μεγάλη κουβέντα, αλλά και ευθύνη. Ωστόσο, κάτι που πιθανώς να βοηθήσει την κάθε νέα που ξεκινά τώρα είναι να μάθει πως θα πρέπει να έχει ανθρώπους γύρω της που την εξελίσσουν και τη βοηθούν να γίνει η καλύτερη εκδοχή του εαυτού της. Είναι δύσκολο να βρεις πραγματικά εκείνους που μπορούν να σε εμπνεύσουν και να σε ενθαρρύνουν, όμως αυτό είναι κάτι που αν το χτίσεις θα το κρατήσεις σε όλη σου την πορεία όσο συνεχίσεις να εξελίσσεσαι. Σταδιακά, κι εσύ με τη σειρά σου θα εμπνέεις αυτούς τους ανθρώπους και ακόμα περισσότερους.

PM: Να έχουν πίστη στον εαυτό τους και να θυμούνται ότι οι άνθρωποι έχουμε πολλή περισσότερη δύναμη να ορίσουμε την προσωπική μας ευτυχία και επιτυχία απ’ o,τι νομίζουμε. Πρέπει πάντα να έχουν ανθρώπους που εμπιστεύονται για να τις στηρίζουν, να τις συμβουλεύουν και να τις προωθούν, αλλά η σκληρή, καθημερινή και συνεχής δουλειά του επαγγελματικού μαραθώνιου και της προσωπικής τους ανέλιξης είναι δική τους ευθύνη.

ΜΑ: Να μην φοβάται να ζητήσει βοήθεια και να κάνει λάθη, να μη συγκρίνει τη δική της πορεία με την πορεία κάποιου άλλου, να θυμάται πως ενδεχομένως αυτό που κάνει τώρα, μπορεί να αλλάξει στο μέλλον και αυτό είναι κάτι φυσιολογικό. Α, και να στηρίζει τις γυναίκες γύρω της με όποιον τρόπο μπορεί.

Τα κορίτσια αυτή την περίοδο “τρέχουν” δύο σημαντικά πράγματα. Πρώτον, μία μερική υποτροφία για μία γυναίκα που θα υποδείξει ηγετικές δυνατότητες και βλέψεις, σε συνεργασία με το ALBA Graduate Business School, για ένα από τα προγράμματά του που ξεκινάνε είτε τον Οκτώβριο του 2018 είτε τον Ιανουάριο του 2019. Μπορείς να κάνεις την αίτησή σου μέχρι τις 30 Ιουνίου 2018, εδώ.

Παράλληλα, σε συνεργασία με την Ομάδα Δράσης της ΕΑΣΕ για τις Ίσες Ευκαιρίες στην Ηγεσία, δημιούργησαν ένα 6μηνο πρόγραμμα Mentoring όπου γυναίκες με πάνω από 3 χρόνια εργασιακής εμπειρίας μπορούν να επιλέξουν από ένα σύνολο δέκα πολύ αξιόλογων γυναικών με σημαντική και μακρά επαγγελματική πορεία. Αιτήσεις μέχρι τις 30 Ιουνίου 2018, εδώ.

FPOWER

Website: www.fpower.gr | Blog: https://medium.com/fpower | Facebook Page: @FPowergr  | Instagram Page: fpowergr