Φαντάσου αυτό: Είναι Παρασκευή. Επιτέλους απέχεις μόλις λίγες ώρες από ένα ακόμη Σαββατοκύριακο. Ώρα να ξεκουραστείς και να απολαύσεις την παρέα των φίλων σου. Ξεκινάς να κάνεις σχέδια για το ποιον θα δεις και πότε. Σάββατο για καφέ και μετά για ποτάκι με την παρέα. Κυριακή brunch με τις φίλες σου και αργότερα κανένα σινεμά. Η διάθεση στα ύψη…

Κι ύστερα προσγειώνεσαι απότομα, όταν ξυπνάς το πρωί του Σαββάτου και νιώθεις σαν να σε έχει πατήσει φορτηγό. Το σώμα σου πονάει παντού, νιώθεις ότι νυστάζεις κι άλλο, παρ’ όλο που κοιμήθηκες αρκετά και, γενικότερα, μία είναι η λέξη που σε χαρακτηρίζει: Εξάντληση!

Οποιοδήποτε σχέδιο περιλαμβάνει εσένα να πρέπει να βάλεις ρούχα και να βγεις έξω απλά σε κουράζει και μόνο στη σκέψη. Γιατί, όμως, αυτό σου συμβαίνει τις μέρες που έχεις ρεπό; Γιατί τις καθημερινές είσαι γεμάτ@ ενέργεια τις καθημερινές και το Σαββατοκύριακο οι μπαταρίες σου αδειάζουν;

Η Jade Wu, PhD, ειδικός συμπεριφορικής ιατρικής ύπνου, εξηγεί στο Well and Good ότι η «κόπωση του Σαββατοκύριακου» συχνά προέρχεται από τις συνήθειες ύπνου που έχεις κατά τη διάρκεια της εργάσιμης εβδομάδας. Η χρόνια κούραση του Σαββατοκύριακου μπορεί να σηματοδοτεί μια ανάγκη να επαναξιολογήσεις ορισμένες πρακτικές ύπνου που ακολουθείς.

Η Dr. Wu εντοπίζει κοινές συμπεριφορές που έχουν οι άνθρωποι τις καθημερινές και συχνά οδηγούν στην εξάντληση του Σαββατοκύριακου και προτείνει απλές λύσεις, ώστε να απαλλαγείς από αυτή και να μπορέσεις επιτέλους να απολαύσεις πραγματικά τα ρεπό σου:

4 αιτίες για την εξάντληση του Σαββατοκύριακου και πώς να τις αντιμετωπίσεις

• Η υπερένταση της εργάσιμης εβδομάδας: Όταν η εβδομάδα σου αποτελείται από έναν καταιγισμό εργασιών, υποχρεώσεων και αυστηρών προθεσμιών, μπορεί να επιδρά στο σώμα σου, θέτοντάς το σε μια διαρκή συνθήκη υπερέντασης. Αυτή η ανθρώπινη αντίδραση βασίζεται στο ένστικτο της επιβίωσης και δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ του πραγματικού κινδύνου και του εργασιακού στρες. «Μετά από μια εβδομάδα κρίσης, το σώμα χαλαρώνει τελικά τα Σαββατοκύριακα, απελευθερώνοντας ξαφνικά όλη την κούραση που έχει συγκεντρώσει», εξηγεί η δρ. Wu. Η ψυχική εξουθένωση από τη συνεχή έκθεση στην οθόνη και τα καθήκοντα μπορεί επίσης να συμβάλει σε αυτό το φαινόμενο. «Ιστορικά, πριν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πριν τις οθόνες, είχαμε πολύ χρόνο να αφήσουμε το μυαλό μας να περιπλανηθεί. Αυτό χρησίμευε ως μια επαναφορά για τον εγκέφαλό μας, κάτι που δεν διαθέτουμε πλέον. Είναι λογικό ότι μέχρι το Σαββατοκύριακο, είμαστε τόσο εξαντλημένοι από τη διέγερση των οθονών, των αποφάσεων, του σχεδιασμού, της στρατηγικής και της μάθησης, που απλά δεν είμαστε σε θέση να σκεφτούμε ένα ακόμη πράγμα», λέει η ειδικός.

Λύση: Για να αποφύγεις την επαγγελματική εξουθένωση, ζήτα τη βοήθεια των συναδέλφων σου στη δουλειά και των αγαπημένων σου στο σπίτι. Θέσε σαφή όρια, ώστε να μην εισβάλλει η δουλειά στην προσωπική σου ζωή. Εξασκήσου, επίσης, σε τεχνικές ηρεμίας, όπως η αναπνοή ή ο διαλογισμός, και περιόρισε τον χρόνο που περνάς μπροστά από την οθόνη, ειδικά πριν τον ύπνο, ώστε να βελτιώσεις την ποιότητα της ξεκούρασής σου.

• Κοιμάσαι ελάχιστα τις καθημερινές: Το να κοιμάσαι λιγότερο απ’ όσο έχεις ανάγκη κατά τη διάρκεια της εργάσιμης εβδομάδας σημαίνει ότι ουσιαστικά «κλέβεις» ύπνο από τον εαυτό σου και κάποια στιγμή θα πρέπει να τον ξεπληρώσεις. Αυτή είναι η έννοια του χρέους ύπνου, το οποίο συσσωρεύεται κάθε φορά που σου λείπει ύπνος. Όταν επιτέλους σου περισσεύουν λίγες ώρες, το σώμα σου θα προσπαθήσει να ξεπληρώσει αυτό το χρέος, με αποτέλεσμα να νιώθεις πιο νυσταγμέν@ από το συνηθισμένο. Δυστυχώς, είναι σχεδόν αδύνατο να καλύψεις πλήρως το χρέος ύπνου που δημιουργείς με μία ή δύο ημέρες επιπλέον ύπνου. Επίσης, σύμφωνα με την Dr. Wu, το να κοιμηθείς παραπάνω στα ρεπό σου μπορεί στην πραγματικότητα να σε κάνει να νιώσεις ακόμα πιο κουρασμέν@. «Είναι κάπως ειρωνικό, επειδή νομίζεις ότι έτσι θα αναπληρώσεις το χαμένο ύπνο σου. Ο κιρκάδιος ρυθμός, όμως, αγαπά να είναι σταθερός. Όταν αλλάζεις, λοιπόν, το πρόγραμμα ύπνου σου, τον αποδιοργανώνεις κι εκείνος σου το επιστρέφει με μια αίσθηση κόπωσης», εξηγεί η ειδικός.

Λύση: Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας, γι’ αυτό και πρέπει να δείχνεις συνέπεια στο πρόγραμμα ύπνου σου καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας. Απόφυγε να θυσιάζεις τον ύπνο σου για δραστηριότητες που γίνονται αργά το βράδυ και καθιέρωσε μια χαλαρωτική ρουτίνα πριν τον ύπνο, που θα σε βοηθήσει να κοιμάσαι περισσότερο και πιο βαθιά.

• Αντιμετωπίζεις κοινωνικό jet lag: Για να καταλάβεις τι σημαίνει αυτό, σκέψου τον εαυτό σου Σάββατο βράδυ έξω, με φίλους, για ποτό. Περνάς καλά, ξενυχτάς, γυρνάς στο σπίτι ξημερώματα. Για να ξεκουραστείς, κοιμάσαι μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής. Ξυπνάς και νιώθεις κουρασμέν@, περνάς μερικές μη παραγωγικές ώρες μέχρι το βράδυ κι ύστερα αδυνατείς να ξανακοιμηθείς, γεγονός που επηρεάζει το πρόγραμμα ύπνου σου και κατά την έναρξη της νέας εβδομάδας. Αυτές οι αλλαγές που οφείλονται στο διαφορετικό πρόγραμμα του Σαββατοκύριακου διαταράσσουν τον κιρκάδιο ρυθμό σου, οδηγώντας σε ένα αίσθημα εξάντλησης.

Λύση: Αν θέλεις να κοιμηθείς παραπάνω το Σαββατοκύριακο, φρόντισε αυτός ο επιπλέον ύπνος να μην είναι πάνω από 1-2 ώρες, ώστε να διατηρήσεις ένα σχετικά σταθερό πρόγραμμα ύπνου.

• Αντιμετωπίζεις κούραση που δεν σχετίζεται με τον ύπνο: Η κόπωση μπορεί να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες, όπως αφυδάτωση, αδράνεια ή κακή διατροφή, ειδικά αν παραμελείς τις συνήθειες ευεξίας σου τα Σαββατοκύριακα.

Λύση: Διασφάλισε ότι «ακούς» τις ανάγκες του σώματός σου. Φρόντισε να ενυδατώνεσαι, να κινείσαι τακτικά και να τρως καλά, ώστε να αποφύγεις το αίσθημα κόπωσης, που σε εμποδίζει να απολαύσεις το Σαββατοκύριακό σου.