Στην εορταστική περίοδο οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κανονίσει κάποιο ταξίδι. Είναι πραγματικά πολύ ευεργετικό για την ψυχολογία μας όταν αλλάζουμε παραστάσεις και ειδικά μέσα στις γιορτές αλλά έχει επιπτώσεις στον ύπνο μας. Ειδικά την πρώτη νύχτα στο νέο περιβάλλον είναι πιο δύσκολο να κοιμηθούμε από όταν βρισκόμαστε στο σπίτι μας.
Ο Δόκτωρ Daniel Rifkin έχει την κατάλληλη εξήγηση για αυτό το φαινόμενο και μερικές πολύ ενδιαφέρουσες συμβουλές.
Οι λόγοι που δεν κοιμόμαστε καλά όταν ταξιδεύουμε
Είναι ταξίδι ουσιαστικά είναι αλλαγή από ένα περιβάλλον πού είναι καθορισμένο ως ασφαλές σε ένα άγνωστο ουσιαστικά περιβάλλον, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πώς βρισκόμαστε σε κίνδυνο. Ακόμη και χωρίς να αλλάξει η ζώνη ώρας ο ύπνος διαταράσσεται. Σύμφωνα με τους ειδικούς το φαινόμενο αυτό ονομάζεται φαινόμενο της πρώτης νύχτας ή FNE.
Μελετώντας κλινικά δεδομένα για την πολυϋπνογραφία αλλά και μελέτες ύπνου οι γιατροί κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η πρώτη νύχτα δεν είναι απαραίτητα ενδεικτική των αληθινών συνθηκών του ύπνου του ατόμου. Είναι η μεταβατική νύχτα κατά την οποία καλείται να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και υποσυνείδητα να ρυθμίσει τον ύπνο του. Μάλιστα ο Rifkin δήλωσε πως η κατάσταση REM παρατηρείται να συμβαίνει σε μεγαλύτερο βαθμό στις περιπτώσεις αυτές.
Αυτό είναι απόρροια της προσπάθειας που κάνει ο εγκέφαλός μας για να αναγνωρίσει τυχούσες απειλές που κρύβονται στο νέο περιβάλλον. Επάνω σε αυτό μία μελέτη του Πανεπιστημίου Brown το 2016 απέδειξε πως το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου τείνει να είναι πιο προσεκτικό από το δεξί όταν κοιμόμαστε σε καινούργιο. Το αξιοσημείωτο είναι πως αυτού του είδους η διάσπαση μέχρι τότε παρατηρούνταν μόνο στο ζώα, οπότε πρόκειται για την πρώτη φορά που αποδείχθηκε πως κάτι τέτοιο συμβαίνει και στους ανθρώπους.
Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια τόσο περισσότερη προσπάθεια θα χρειαστεί για να κοιμηθούμε. Άλλοι παράγοντες που σίγουρα θα επηρεάσουν την υπνική διαδικασία είναι το άβολο κρεβάτι, ο θόρυβος μέσα ή γύρω από το δωμάτιο και πολλοί άλλοι. Επιπροσθέτως είναι σχεδόν σίγουρο πως έπειτα από την πρώτη νύχτα το πρωινό ξύπνημα θα είναι επίσης λίγο δύσκολο και ίσως και ίσως υπάρχει ακόμα η αίσθηση της κούρασης.
Τρόποι αντιμετώπισης
Ο Rifkin λέει πως υπάρχουν κάποια βήματα που μπορούν να συμβάλλουν στον καλό ύπνο στο νέο περιβάλλον. Αρχικά θα πρέπει η ώρα ύπνου αλλά και αφύπνισης να είναι η ίδια με εκείνη στο σπίτι. Ωστόσο εάν υπάρχει κάποια αλλαγή θα πρέπει το άτομο να πάει για ύπνο λίγο νωρίτερα από το συνηθισμένο εφόσον χρειάζεται και περισσότερος χρόνος για να κοιμηθεί.
Κατά τον ίδιο η κρεβατοκάμαρα θα πρέπει να είναι όσο γίνεται περισσότερο δροσερή, σκοτεινή και ήσυχη καθώς το σώμα μας υποσυνείδητα συνδέει αυτές τις συνθήκες με τον ύπνο. Ακόμα καλύτερα, όταν ξαπλώσουμε να οραματιστούμε την κρεβατοκάμαρα του σπιτιού μας και να πάρουμε μερικές βαθιές αναπνοές. Η μάσκα ματιών, κάποιο ηρεμιστικό αιθέριο έλαιο ή κάποιο φαρμακευτικό βοήθημα ύπνου θα βοηθήσουν περισσότερο.
Κάθε φορά που ταξιδεύουμε σε ένα νέο μέρος σίγουρα θα χρειαστούν μία με δύο νύχτες για να φτιάξει ο ύπνος. Όσο περισσότερο θυμόμαστε το περιβάλλον του σπιτιού τόσο πιο εύκολα θα καταφέρουμε και να κοιμηθούμε.
