Τεχνητά γλυκαντικά και άλλα υποκατάστατα ζάχαρης βρίσκονται σε μια ποικιλία τροφίμων και ποτών που διατίθενται στο εμπόριο ως «χωρίς ζάχαρη (sugar free)» ή «διαιτητικά (diet) », συμπεριλαμβανομένων των αναψυκτικών και των αρτοσκευασμάτων.
Τι είναι όλα αυτά τα γλυκαντικά; Και ποιος είναι ο ρόλος τους στη διατροφή σου;
Οι γλυκαντικές ύλες διακρίνονται σε αυτές που περιέχουν θερμίδες (όπως η γλυκόζη, η φρουκτόζη και οι πολυόλες) και σε εκείνες που έχουν πολύ μικρή θερμιδική αξία (όπως είναι η σακχαρίνη, η ασπαρτάμη, το κυκλαμικό νάτριο, το ακελσουλφαμικό κάλιο, η σουκραλόζη, η νεοτάμη, η αλιτάμη και η στέβια). Ακόμη, χωρίζονται σε «φυσικά γλυκαντικά» και σε «τεχνητά γλυκαντικά».
Φυσικά γλυκαντικά
Τα φυσικά γλυκαντικά είναι υποκατάστατα ζάχαρης που συχνά προωθούνται ως πιο υγιεινές επιλογές από τη ζάχαρη ή άλλα υποκατάστατα ζάχαρης. Αλλά ακόμη και αυτά τα «φυσικά γλυκαντικά» συχνά υποβάλλονται σε επεξεργασία.
Τα φυσικά γλυκαντικά που ο FDA αναγνωρίζει ως γενικά ασφαλή περιλαμβάνουν:
· Χυμοί φρούτων και νέκταρ
· Μέλι
· Μελάσα
· Σιρόπι σφενδάμου
Τεχνητά γλυκαντικά
Τα τεχνητά γλυκαντικά είναι συνθετικά υποκατάστατα ζάχαρης. Αλλά μπορεί να προέρχονται από φυσικές ουσίες, όπως βότανα. Τα τεχνητά γλυκαντικά είναι επίσης γνωστά ως έντονα γλυκαντικά, επειδή είναι έως και 300 φορές πιο γλυκά από την κοινή ζάχαρη. Τα τεχνητά γλυκαντικά αποτελούν ελκυστικές εναλλακτικές λύσεις της ζάχαρης, επειδή δεν προσθέτουν σχεδόν καθόλου θερμίδες στη διατροφή σου, ενώ μπορείς να χρησιμοποιήσεις πολύ μικρή ποσότητα σε σύγκριση με τη ζάχαρη.
Πιθανά οφέλη για την υγεία σου από τη χρήση τεχνητών γλυκαντικών
Τα τεχνητά γλυκαντικά μπορούν να σε βοηθήσουν με:
· Τον έλεγχο βάρους. Τα τεχνητά γλυκαντικά δεν έχουν σχεδόν καθόλου θερμίδες. Αντίθετα, ένα κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη έχει περίπου 16-20 θερμίδες. Εάν προσπαθείς να χάσεις βάρος ή να αποτρέψεις την αύξηση βάρους, τα προϊόντα που έχουν «γλυκαθεί» με τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να είναι μια ελκυστική επιλογή, αν και η αποτελεσματικότητά τους για μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους δεν είναι ξεκάθαρη.
· Καλύτερη διαχείριση σακχάρου. Τα τεχνητά γλυκαντικά δεν είναι υδατάνθρακες. Σε αντίθεση λοιπόν με τη ζάχαρη, τα τεχνητά γλυκαντικά γενικά δεν αυξάνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα να υπάρχει καλύτερη γλυκαιμική ισορροπία. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να συμβουλευτείς εξατομικευμένους επαγγελματίες υγείας – διατροφολόγους, για την ασφαλή χρήση γλυκαντικών ουσιών στη διατροφή σου.
Πιθανά προβλήματα υγείας σε σχέση τεχνητά γλυκαντικά
Τα τεχνητά γλυκαντικά εξετάζονται εντατικά εδώ και δεκαετίες. Οι επικριτές των τεχνητών γλυκαντικών υποστηρίζουν ότι προκαλούν παρενέργειες και διάφορα προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, της εντερικής δυσβίωσης και την αυξημένη αντίσταση ινσουλίνης σε μακροχρόνια χρήση. Συμπερασματικά, αν και μέχρι στιγμής υπάρχουν ενδιαφέρουσες μελέτες, τίποτα δεν είναι τόσο σαφές, ώστε να απαγορευτεί η χρήση τεχνητών γλυκαντικών σε ποτά και τρόφιμα.
Το μέτρο και η ισορροπημένη διατροφή είναι το κλειδί
Όταν επιλέγεις υποκατάστατα ζάχαρης, αξίζει να είσαι αρκετά προσεκτική. Τα τεχνητά γλυκαντικά και τα υποκατάστατα ζάχαρης μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση του βάρους σου, αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Τα τρόφιμα που διατίθενται στο εμπόριο ως χωρίς ζάχαρη δεν είναι χωρίς θερμίδες, επομένως μπορεί να προκαλέσουν αύξηση βάρους.
Επομένως, φρόντισε να ακολουθείς μία σωστή και ισορροπημένη διατροφή που περιέχει ποικιλία τροφίμων όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, ξηρούς καρπούς και πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, περιορίζοντας σημαντικά τη ζάχαρη αλλά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα που καταναλώνεις.
Τα πάντα, όπως και τα τεχνητά γλυκαντικά, πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο.