Μέχρι πριν από μια δεκαετία, η κατάψυξη ωαρίων ήταν «προνόμιο» των γυναικών που υποβάλλονταν σε θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία ή αντιμετώπιζαν πρόωρη υπογονιμότητα. Αυτό άλλαξε το 2012, όταν η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής αποφάσισε ότι δεν αποτελούσε πλέον «πειραματική» διαδικασία και μπορούσε να αξιοποιηθεί από το ευρύ κοινό.

Έκτοτε, έχει γίνει μια δημοφιλής επιλογή για τις γυναίκες που είτε δεν είναι σίγουρες αν θέλουν να αναλάβουν τον μητρικό ρόλο, επιθυμούν όμως να κρατήσουν ανοιχτή την προοπτική, είτε για εκείνες που δεν έχουν βρει ενδεχομένως τον ιδανικό σύντροφο και θέλουν να βάλουν τη γονιμότητά τους στον πάγο. Οι γυναίκες φάνηκαν πράγματι να έχουν ανταποκριθεί σε αυτή τη δυνατότητα, αφού μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφεται μια σημαντική αύξηση 64% των κύκλων κατάψυξης ωαρίων μεταξύ 2019-2021.

Έτσι, σήμερα η κατάψυξη ωαρίων είναι πλέον η ταχύτερα αναπτυσσόμενη θεραπεία γονιμότητας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο δρόμος, όμως, δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Η κατάψυξη ωαρίων μπορεί να είναι συναισθηματικά, σωματικά και οικονομικά απαιτητική, δημιουργώντας ελπίδες χωρίς καμία εγγύηση επιτυχίας. Παρ’ όλα αυτά, η ιδέα μιας πιθανής «κουβέρτας ασφαλείας» για τη γονιμότητα είναι ελκυστική και, για πολλές γυναίκες που υποβάλλονται στη διαδικασία, είναι ένας τρόπος να ανακτήσουν την αίσθηση του ελέγχου του μέλλοντός τους.

Τα χρήματα είναι ένας σημαντικός παράγοντας που καθορίζει την απόφαση των γυναικών να προχωρήσουν ή όχι στη διαδικασία. Σύμφωνα με την Αρχή Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας (HFEA) του Ηνωμένου Βασιλείου, το μέσο κόστος για έναν κύκλο είναι 3.350 λίρες, αλλά θα πρέπει να πληρώσεις για φάρμακα και εξετάσεις πριν από τη διαδικασία, ενώ η αποθήκευση τείνει να κοστίζει 125 – 350 λίρες κάθε χρόνο. Αν τελικά θελήσεις να αποψύξεις τα ωάριά σου και να ατα αξιοποιήσεις, αυτό θα κοστίσει περίπου 2.500 λίρες κατά μέσο όρο.

Ένας κύκλος κατάψυξης ωαρίων διαρκεί συνήθως περίπου δύο εβδομάδες και ξεκινά στην αρχή της περιόδου. Οι ασθενείς πρέπει να κάνουν ενέσεις με μια ορμόνη διέγερσης των ωοθυλακίων για περίπου 10 ημέρες, ενώ περίπου 36 ώρες πριν από τη διαδικασία, θα κάνουν μια ένεση «σκανδάλης» για να απελευθερωθούν τα ώριμα ωάρια. Οι καθημερινές ενέσεις ορμονών κατά την προετοιμασία μπορεί να είναι εξαντλητικές. Το κύριο στάδιο της διαδικασίας διαρκεί περίπου μισή ώρα ή λιγότερο, ενώ χρησιμοποιείται κυρίως βαθιά νάρκωση και όχι γενική αναισθησία. Μια βελόνα περνάει μέσα από το κολπικό τοίχωμα και εισέρχεται στην ωοθήκη, στη συνέχεια αντλείται απαλά υγρό από κάθε ωοθυλάκιο και ελέγχεται για ωάρια, τα οποία θα συλλεχθούν για να καταψυχθούν. Την τελευταία δεκαετία εφαρμόζεται η υαλοποίηση, μια ταχεία μέθοδος κατάψυξης που περιλαμβάνει υγρό άζωτο και έχει αυξήσει το ποσοστό επιβίωσης των κατεψυγμένων ωαρίων, αν και η ηλικία εξακολουθεί να παίζει τον βασικότερο ρόλο (η HFEA συνιστά η κατάψυξη ωαρίων να γίνεται πριν από τα 35 έτη).

Η συναισθηματική αναταραχή δεν τελειώνει απαραίτητα εδώ. Όποια κι αν είναι η ηλικία της ασθενούς, είναι αδύνατο να λάβει εγγυήσεις σχετικά με το πόσα ωάρια θα συλλεχθούν (σύμφωνα με την HFEA, οι περισσότερες ασθενείς κάτω των 38 ετών καταλήγουν σε 7-14 ωάρια, αλλά αυτό δεν είναι πάντα εφικτό). Έτσι, αν οι γιατροί καταφέρουν να συλλέξουν λίγα, η απογοήτευση είναι μεγάλη και μοιραία μπορεί να γεννηθεί στις ασθενείς ο προβληματισμός εάν άξιζε να ξεκινήσουν αυτό το ακριβό ταξίδι κι αν μπορούν να αντέξουν μια επανάληψη.

Εάν μια γυναίκα αποφασίσει τελικά να χρησιμοποιήσει τα κατεψυγμένα ωάριά της, αυτά θα πρέπει πρώτα πρέπει να αποψυχθούν. Στη συνέχεια, οι κλινικοί γιατροί δημιουργούν έμβρυα μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται ενδοκυτταροπλασματική έγχυση σπέρματος (ICSI), τα οποία μεταφέρονται αργότερα στη μήτρα. Είναι δύσκολο να βρεθούν στατιστικά στοιχεία σχετικά με το ποσοστό επιτυχίας, επειδή προς το παρόν οι γυναίκες που έχουν αξιοποιήσει τα κατεψυγμένα ωάριά τους είναι λίγες.

Μια φρικτή ειρωνεία της διαδικασίας κατάψυξης είναι οι περισσότερες γυναίκες που την επιλέγουν είναι ανύπαντρες, οπότε περνούν όλη αυτή την απαιτητική διαδικασία εντελώς μόνες τους. Το ζήτημα της μητρότητας είναι ένα βαθιά προσωπικό θέμα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάψυξη ωαρίων δεν μπορεί να εγγυηθεί την επίτευξη μιας κύησης, γεγονός είναι ότι η διαδικασία έχει βοηθήσει σημαντικά τις γυναίκες να κερδίσουν χρόνο, ώστε να αποφασίσουν γι’ αυτό το τόσο σημαντικό ζήτημα. Για πολλές γυναίκες, είναι ένας (ακριβός) τρόπος να αγοράσουν την ηρεμία του μυαλού τους. «Σκέφτηκα ότι δεν πρόκειται ποτέ να μετανιώσω που έχω την επιλογή. Ακόμα κι αν δεν χρησιμοποιήσω [τα αυγά], δεν θα μετανιώσω για την επένδυση στον εαυτό μου», λέει χαρακτηριστικά η Amy στο The Independent.