Είναι οι ώρες εκείνες που ακούς ότι γεννιόντουσαν παιδιά και μετά το 2000 και ξάφνου νιώθεις 80 ετών και βάλε.

Όπως ένιωθες και το πρωί εκείνο που πήγες στη δουλειά μετά από ένα αθώο μικρό ξενύχτι και νόμιζες ότι την πρώτη κιόλας ώρα θα μείνεις στον τόπο. Σιγοτραγουδώντας το πού είναι τα χρόνια, ωραία χρόνια, αναπολώντας τα φοιτητικά σου χρόνια. Που έβγαινες, δεν κοιμόσουν τρεις μέρες σερί και όλα πήγαιναν ρολόι. Μα, πόσο χρονών είσαι πια;

Κι είναι κι εκείνη η ώρα που ερωτεύτηκες. Ξανά. Και μοιάζει αιώνας από την τελευταία φορά που σου συνέβη. Και δεν μπορείς να συγκεντρωθείς σε μια απλή συζήτηση, δε σε νοιάζει τίποτα από όσα σε ένοιαζαν μέχρι χθες, συν του ότι χαμογελάς μόνος σου μες στη μέση του δρόμου. Ισχύει, πάνε πια τα 80 σου χρόνια, τώρα νιώθεις και πάλι 16. Και φέρεσαι και σαν 16. Ο αυθορμητισμός, ο ενθουσιασμός, μαζί βέβαια και η επιπολαιότητα της ηλικίας, όλα. Τώρα; Πόσο χρονών είσαι;

Ονομαστική vs βιολογική ηλικία

Φαίνεται πως, όπως και με το χρόνο, έτσι και με την ηλικία, όλα είναι σχετικά. Το περιπαιχτικό είσαι και φαίνεσαι, εδώ δεν εφαρμόζει. Άλλο πόσο είσαι, άλλο πόσο φαίνεσαι, άλλο και πόσο νιώθεις. Και άλλη η ονομαστική σου ηλικία, άλλη η βιολογική.

Θα το έχεις δει. Σε ένα νεαρό πρόσωπο που τα ποτά και τα ξενύχτια του προσθέτουν μια δεκαετία και βάλε, αλλά και σε ένα μεγαλύτερο πρόσωπο που η καλή ζωή και η ευεξία κρύβουν άλλα τόσα. Αφαιρείς το έτος που γεννήθηκες από το έτος που έχουμε τώρα και βρίσκεις την ονομαστική σου ηλικία. Τη γνωστή. Αυτή που σβήνεις και στα κεράκια. Αλλά για την άλλη, τη βιολογική, τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα.

Η βιολογική σου ηλικία, δείχνει το πόσο “παλιό” είναι το σώμα σου. Πόσο χρονών είναι ο οργανισμός σου, ανεξάρτητα από το πότε γεννήθηκες. Κινέζοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι έχουν βρει τρόπο ανίχνευσης της βιολογικής γήρανσης και μάλιστα με μια κοινή εξέταση ούρων. Το τεστ μάλιστα αυτό, σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν στην προληπτική ιατρική. Ώστε να μπορέσουν να προσδιορίσουν τους πιθανούς κινδύνους ενός ατόμου να αναπτύξει ασθένειες σχετιζόμενες με τη γήρανση του οργανισμού.

Οξείδωση και βλάβες

Τους παράγοντες που επηρεάζουν τη γήρανση του οργανισμού, δύσκολο να τους μετρήσουμε με ακρίβεια. Από ό,τι φαίνεται όμως, ο πλέον καθοριστικός είναι η οξειδωτική βλάβη των κυττάρων και των ιστών. Αυτός είναι άλλωστε και ο βιοδείκτης που οι Κινέζοι σκέφτηκαν να ανιχνεύσουν.

Τα υποπροϊόντα οξυγόνου που παράγονται κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού μεταβολισμού, μπορούν να προκαλέσουν οξειδωτική βλάβη στα βιομόρια των κυττάρων, λέει ο Δρ Jian-Ping Cai, μέλος της κινεζικής ομάδας έρευνας. Σε περίπτωση που κατάλαβες όσα κι εγώ, πάμε λίγο αλλιώς. Όπως τα χρόνια περνάνε κι εμείς γερνάμε, υφιστάμεθα οξειδωτικές βλάβες οι οποίες όλο και αυξάνονται κι έτσι όλο και αυξάνονται και οι αντίστοιχοι οξειδωτικοί δείκτες στο σώμα μας.

Στάση σώματος και αναπνοή 

Μιλώντας για οξείδωση, η κουβέντα οδηγεί κατευθείαν στην αναπνοή. Αναπνέεις άρα ζεις, ναι. Αλλά όχι έτσι, σκέτο. Ο τρόπος που αναπνέεις, επηρεάζει τον τρόπο που ζεις. Απλά γιατί όλη σου η ύπαρξη εξαρτάται από αυτό. Από τη ρύθμιση σημαντικών λειτουργιών όπως ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση, μέχρι τη σωστή μηχανική του σώματός σου που επιδρά στο αν ασκείται πίεση ή όχι στα όργανά σου την ώρα που κινείσαι.

Τη βαθιά αναπνοή ονομάζουμε και κοιλιακή. Και περιλαμβάνει αργή και βαθιά εισπνοή από τη μύτη που γεμίζει τους πνεύμονες αέρα, συμπαρασύροντας την κοιλιά να επεκταθεί. Η αναπνοή αυτή έχει ένα σκασμό οφέλη για την υγεία. Μείωση της αρτηριακής πίεσης αλλά και του στρες είναι μόλις δύο από αυτά.

Το θέμα είναι ότι ο πολυάσχολος τρόπος ζωής που με τόσο κόπο οργανώσαμε και το καθιστικό κατά βάση εργασιακό περιβάλλον, οδηγεί τους περισσότερους από εμάς σε μια γρήγορη, ρηχή αναπνοή. Αργά αρκετά ώστε να μην το καταλάβουμε, τακτικά όμως ώστε να παγιωθεί, η συνήθεια αυτή αποδυναμώνει τους αναπνευστικούς μας μυς. Και δημιουργείται ένταση στο πάνω μέρος του σώματός μας, ικανή να αλλάξει τη στάση μας και να υπονομεύσει εν τέλει την καλή μας υγεία.

Αναπνοής παράγοντες

Ο ρυθμός αναπνοής ποικίλει ανάλογα με την ηλικία, το βάρος, την αντοχή και τη γενική υγεία. Ξαφνικοί ή χρόνιοι πόνοι, μπορούν να ενεργοποιήσουν τμήμα του νευρικού συστήματός σου που επηρεάζει το ρυθμό αναπνοής, το ρυθμό θερμότητας, αλλά και τη θερμοκρασία του σώματός σου. Το χρόνιο στρες, όπως και τα έντονα συναισθήματα -βλέπε έρωτας, θυμός και φόβος– εντείνουν την ανταπόκρισή σου σε όποια ερεθίσματα. Οπότε ο ρυθμός της αναπνοής σου και πάλι μπορεί να επηρεαστεί.

Και η στάση του σώματος. Καθήμενος για ώρες ατελείωτες με τους ώμους στρογγυλεμένους και το κεφάλι προτεταμένο προς μια κάποια οθόνη, η σύσφιξη των μυών γύρω από το στήθος είναι αναπόφευκτη. Η οποία με τη σειρά της περιορίζει την ικανότητα επέκτασης του θώρακα και, βέβαια, η ρηχή αναπνοή είναι εδώ για σένα.

Σε κάθε περίπτωση, για να σε πεις εντός φυσιολογικών ορίων, θα πρέπει αν μετρήσεις τις αναπνοές σου να είναι από 12 έως 18 ανά λεπτό. Σε νορμάλ συνθήκες, ε; Όχι την ώρα που ασκείσαι ή που είσαι στο κρεβάτι ή που τέλος πάντων κάνεις και τα δύο ταυτοχρόνως. Συνεννοηθήκαμε, ε;

Κάνε κάτι για σένα

Βάλε το χεράκι σου στην κοιλιά, κάτω ακριβώς από τους πνεύμονες. Πάρε μια ανάσα και αν το χέρι σου κινείται, όλα πάνε τέλεια. Αν το χέρι όμως ίσα που κουνήθηκε και μάλιστα οι ώμοι σου σηκώθηκαν, κατ΄ ευχή δεν το λες. Αν δεις λοιπόν πως κι εσύ ανήκεις εδώ, είσαι κι εσύ από τους ρηχούς στη αναπνοή, τακτική σωματική δραστηριότητα και σύντομες προπονήσεις των αναπνευστικών μυών, έχουν ευτυχώς τη δυνατότητα αντιστροφής των ανεπιθύμητων συμπτωμάτων και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής.

Η υιοθέτηση ενός αργού, σταθερού μοτίβου αναπνοής θα ενισχύσει τον πυρήνα σου και θα βελτιώσει την αντοχή σου σε άσκηση υψηλής έντασης. Θα μειώσει και τον κίνδυνο μυϊκής κόπωσης, αλλά και εκείνον ενός πιθανού τραυματισμού. Η ισορροπημένη ανάσα είναι αυτό που πρέπει να έχεις κατά νου, όση εισπνοή, τόση εκπνοή.

Για να ξεκινήσεις, πάρε μια βαθιά εισπνοή μετρώντας ως το τέσσερα, κράτα την μετρώντας ως το τέσσερα και τώρα εξέπνευσε μετρώντας ως το τέσσερα. Κάνε το συνειδητά στην αρχή και θα δεις πως μια ωραία πρωία θα γίνεται από μόνο του.

Και μην καμπουριάζεις. Στήσου σε έναν τοίχο εν ανάγκη και προσπάθησε να ακουμπάει η πλάτη σου εκεί ευθυτενώς. Επανέλαβε όσο συχνά χρειαστεί, μέχρι να συνηθίσεις να το κάνεις χωρίς να το σκέφτεσαι. Το pilates και η yoga μπορούν εδώ να κάνουν θαύματα, αφού σε βοηθούν να αντιληφθείς πλήρως το σώμα σου και τη στάση του, να ενδυναμώσεις του μυς του κορμού και να τους χρησιμοποιείς ορθά όπου κι αν βρίσκεσαι, εντός και εκτός προπόνησης. Αναπνοή ίσον ζωή και καλή αναπνοή ίσον καλή ζωή. Εσύ, πώς θες να είσαι;