Η τελειομανία έρχεται σε διαφορετικές γεύσεις, κάθε μία γεύση φέρνει και διαφορετικά προβλήματα. Κάποια προβλήματα μπορεί να είναι σημαντικότερα από άλλα, όμως καμιά εκδοχή τελειομανίας δεν είναι για καλό. Υπάρχουν αναρίθμητες έρευνες που δείχνουν ότι η τελειομανία συσχετίζεται με κατάθλιψη, ανησυχία, διατροφικές διαταραχές και άλλες ψυχικές παθήσεις. Η μανία για την επίτευξη της τελειότητας είναι ένας πολυδιάστατος τύπος προσωπικότητας που σχετίζεται με έναν αριθμό από ψυχολογικές, διαπροσωπικές και συσχετιζόμενες με την επίδοση δυσκολίες. Δεν είναι πρωτογενής διαταραχή από μόνη της. Αλλά μπορεί να είναι ένδειξη διαταραχής και πιο συγκεκριμένα της Ψυχαναγκαστικής Διαταραχής, δημιουργώντας προβλήματα σε ενήλικες, εφήβους, αλλά και παιδιά.
Ο κύκλος της τελειομανίας
1. Το άτομο αρχικά θέτει υψηλούς και αρκετά δύσκολους στόχους.
2. Αποτυγχάνει στην πραγματοποίησή τους, μη γνωρίζοντας από πού να ξεκινήσει.
3. Η πίεση για την επίτευξη στόχου και η αναπόφευκτη συνεχής αποτυχία μειώνει την παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα του ατόμου.
4. Αυτό οδηγεί στην αυτοτιμωρία έχοντας ως αποτέλεσμα την χαμηλή αυτοεκτίμηση του ατόμου, την αύξηση άγχους και την δημιουργία κατάθλιψης.
5. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το άτομο να παρατήσει τους στόχους του, θέτοντας λίγο αργότερα καινούριους με αποτέλεσμα ο κύκλος της τελειομανίας να επαναλαμβάνεται.
Πώς ορίζεται όμως η τελειομανία;
Τελειομανία είναι η ανάγκη κάποιου να είναι ή να φαίνεται τέλειος. Οι τελειομανείς άνθρωποι πολλές φορές δίνουν τεράστια σημασία στο περιτύλιγμα με αποτέλεσμα να αφήνουν την ουσία. Τελειομανής θεωρείται ένας άνθρωπος που αρνείται να δεχτεί κάτι πέραν του ”τέλειου”. Στην ψυχολογία, η τελειομανία είναι ένα στοιχείο της προσωπικότητας και το άτομο που έχει τελειομανία χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια του για άψογη συμπεριφορά. Τη θέσπιση υψηλών ιδανικών που όμως συνοδεύονται από υπερβολικές αυτο-αξιολογήσεις και ανησυχία για τις αξιολογήσεις των άλλων.
Πόσα είδη τελειομανίας υπάρχουν;
Ουσιαστικά υπάρχουν δύο είδη τελειομανίας. Το ένα έχει να κάνει με την σχέση που έχει το άτομο με τον εαυτό του και το άλλο έχει να κάνει με την σχέση που έχει το άτομο με τους άλλους. Αυτό όμως που θα μας απασχολήσει περισσότερο εδώ είναι η σχέση που έχει το άτομο με τον εαυτό του. Για να επιτευχθεί όμως κάτι τέτοιο θα πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουμε ποια είναι η ειδοποιός διαφορά ενός ατόμου υψηλών επιδόσεων και εκείνου που του αρέσει σε υπερβολικό βαθμό η τελειότητα. Με μια φράση, θα λέγαμε πως η διαφορά έγκειται στο πώς αντιλαμβάνεται καθένας από εμάς την έννοια της αποτυχίας. Αυτό που παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην επιτυχία των ανθρώπων είναι το τι διάσταση επιθυμούν να δίνουν στις αποτυχίες τους.
Μία τελειομανής προσωπικότητα δεν αντέχει την αποτυχία, φοβάται την ύπαρξή της, σιχαίνεται και στην ιδέα μιας πιθανής αποτυχίας. Γι’αυτό και προσπαθεί με οποιοδήποτε ψυχοσωματικό κόστος να αγγίξει την τελειότητα. Επιπρόσθετα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που ανήκουν στην κατηγορία των τελειομανών, οι οποίοι θεωρούν πως ο λόγος που τους αποδέχεται ο περίγυρος τους κοινωνικά είναι γιατί φαινομενικά είναι ”τέλειοι”. Ότι εάν μια μέρα δεν θα είναι πια, τότε αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να τους επικρίνουν και αργότερα να τους παρατήσουν.
Η τελειομανία είναι ένας μύθος
Αν ανήκεις στους τελειομανείς αυτού του κόσμου είναι καλό να γνωρίζεις πως η τελειομανία είναι ένας φόβος που χρήζει σημαντικό να βελτιώσεις και μετέπειτα να ξεπεράσεις. Αν και εφόσον θέλεις να πετύχεις περισσότερα στη ζωή σου! ‘Έρευνες έχουν δείξει ότι η ίδια ρίζα από την οποία προέρχεται η τελειομανία συσχετίζεται με την κατάθλιψη. Τις διατροφικές διαταραχές ακόμα και με την αυτοκτονία σε λίγες μα εξίσου σημαντικές περιπτώσεις. Η τελειομανία είναι πολλά περισσότερα από την απλή επιθυμία να επιτευχθούν οι στόχοι σου! Είναι η αντανάκλαση του εαυτού σου στον καθρέφτη και αυτό που δείχνει είναι ανησυχία, υπέρμετρο άγχος και φόβο για μια πιθανή αποτυχία. Είτε στα επαγγελματικά είτε στα προσωπικά σου ζητήματα. Με αποτέλεσμα όλα αυτά μακροπρόθεσμα, να συντελούν σε μια κακής ποιότητας ζωή!
Αν βρήκες τον εαυτό σου σε κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά ενός τελειομανή προσώπου, καλείσαι να δουλέψεις με τον εαυτό σου πάνω στο θέμα της τελειομανίας.
Αλλά και του φόβου που κρύβεται πίσω από αυτό. Μη διστάσεις να προβληματιστείς και να ακούσεις τα ”θέλω” σου, έναντι των ”πρέπει” σου που τείνουν να σε καταβάλουν ψυχολογικά σε καθημερινή βάση. Άκουσε, λοιπόν, την εσωτερική σου φωνή, προσπάθησε να κατακτήσεις τους φόβους σου και πάψε να ζεις στη σκιά αυτών! Όταν αποφασίσεις να κάνεις αυτό το μεγάλο βήμα, αναγνωρίζοντας και επικροτώντας τις επιτυχίες σου, τότε να ξέρεις πως θα αρχίσεις με τον πιό δημιουργικό τρόπο να βρίσκεσαι σε τροχιά προσωπικής ανάπτυξης αλλά και εσωτερικής ευημερίας. Αξίζει τον κόπο, μα θα το μάθεις μόνο εάν προσπαθήσεις.
Και να θυμάσαι πως η ζωή δεν είναι απαραίτητο να είναι τέλεια για να είναι υπέροχη!
“Μη φοβάσαι την τελειότητα! Δεν θα την πετύχεις ποτέ!” Salvador Dali
