Με παραπάνω από ένα εκατομμύριο views το video του Shannon Odell για το Ted-Ed με τίτλο The science of falling in love περιγράφει τον έρωτα ως συγκινητικό, σπαρακτικό και γεμάτο πόνο συναίσθημα.
Τι σχέση έχει λοιπόν ο εγκέφαλος με αυτό; Τα πάντα, λέει το video!
«Καθώς αρχίζετε να ερωτεύεστε κάποιον, μπορεί να βρεθείτε να τον σκέφτεστε και να θέλετε να περνάτε όλο και περισσότερο χρόνο μαζί του. Αυτό το πρώτο στάδιο είναι αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν έρωτα. Η ιστορία μοιάζει σχεδόν μεθυστική, και όταν πρόκειται για τον εγκέφαλο, αυτό δεν απέχει πολύ από τα πραγματικά εφέ του αλκοόλ.”
»Τα ερωτευμένα άτομα παρουσιάζουν αύξηση στη ροή του αίματος προς το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου, στο σημείο του επικλινή πυρήνα (VTA). Μαγνητικές τομογραφίες (MRI) δείχνουν ότι η περιοχή αυτή ενεργοποιείται όταν οι άνθρωποι είναι ερωτευμένοι. Η αύξηση της ροής του αίματος συμβαίνει συνήθως κατά τη διάρκεια της φάσης έλξης και πρόκειται για το ίδιο σημείο που ενεργοποιείται όταν κάνουμε πράγματα όπως να φάμε μία λιχουδιά, όταν ξεδιψάμε ή, σε πιο ακραίες περιπτώσεις, σε περίπτωση που κάποιος έχει κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών.
»Η ενεργοποίηση αυτή απελευθερώνει τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη, διδάσκοντας τον εγκέφαλό μας να επαναλαμβάνει συμπεριφορές προκειμένου να έχει ξανά την ίδια ανταμοιβή. Αυτή η δραστηριότητα είναι κι ο λόγος που η αγάπη δεν φέρνει μόνο ευφορία, αλλά δημιουργεί την έλξη προς τ@ν σύντροφο μας.
»Σε αυτό το πρώτο στάδιο, μπορεί να είναι δύσκολο να δεις τυχόν ελαττώματα του άλλου. Αυτή η ομίχλη οφείλεται στην επιρροή της αγάπης στις υψηλότερες περιοχές του εγκεφάλου του φλοιού. Τα πρόσφατα ερωτευμένα άτομα παρουσιάζουν μειωμένη δραστηριότητα στο γνωστικό κέντρο του εγκεφάλου, τον προμετωπιαίο φλοιό, καθώς η ενεργοποίηση αυτής της περιοχής μας επιτρέπει την κριτική σκέψη, δεν είναι περίεργο που τείνουμε να βλέπουμε νέες σχέσεις μέσα από ροζ γυαλιά.
»Ενώ αυτό το πρώτο στάδιο αγάπης μπορεί να είναι ένα έντονο roller coaster συναισθημάτων και εγκεφαλικής δραστηριότητας, συνήθως διαρκεί μόνο μερικούς μήνες, ανοίγοντας χώρο για το πιο μακροχρόνιο στάδιο της αγάπης.
»Καθώς η σχέση σας αναπτύσσεται, μπορεί να αισθάνεστε πιο χαλαροί και αφοσιωμένοι στον σύντροφό σας χάρη σε μεγάλο βαθμό σε δύο ορμόνες: την ωκυτοκίνη και τη βαζοπρεσσίνη. Γνωστές ως ορμόνες δεσμού ζεύγους, σηματοδοτούν την εμπιστοσύνη, τα συναισθήματα κοινωνικής υποστήριξης και προσκόλλησης. Με αυτόν τον τρόπο, η ρομαντική αγάπη δεν μοιάζει με άλλες μορφές αγάπης, καθώς αυτές οι ορμόνες βοηθούν επίσης να ενώνουν οικογένειες και φιλίες. Επιπλέον, η ωκυτοκίνη μπορεί να αναστείλει την απελευθέρωση των ορμονών του στρες, γι’ αυτό και το να περνάς χρόνο με ένα αγαπημένο πρόσωπο μπορεί να είναι τόσο χαλαρωτικό.
Ωστόσο, καθώς τα ροζ γυαλιά σας αρχίζουν να χάνουν την απόχρωση τους, τα προβλήματα στη σχέση σας μπορεί να γίνουν πιο εμφανή.
Ανεξάρτητα από τον λόγο που τελειώνει μια σχέση, η αγωνία ενός χωρισμού ενεργοποιεί τον νησιωτικό φλοιό, μια περιοχή που επεξεργάζεται τον πόνο —τόσο σωματικό, όπως το διάστρεμμα του αστραγάλου σας, όσο και κοινωνικό, όπως τα συναισθήματα απόρριψης.
»Καθώς οι μέρες περνούν, μπορεί να πιάσετε τον εαυτό σας να ονειρεύεται ή να λαχταράει την επαφή με τον σύντροφο σας. Όταν κοιτάζετε φωτογραφίες ενός πρώην συντρόφου, άτομα με ραγισμένη καρδιά δείχνουν και πάλι αυξημένη δραστηριότητα στο VTA, το κέντρο ανταμοιβής που προκάλεσε αισθήματα έλξης στα αρχικά στάδια της σχέσης. Αυτός ο συναισθηματικός ανεμοστρόβιλος ενεργοποιεί επίσης πιθανότατα το σύστημα συναγερμού του σώματός σας, το σύστημα του στρες, αφήνοντάς σας να νιώθετε ταραγμένοι και ανήσυχοι.
»Καθώς περνά ο καιρός, οι υψηλότερες περιοχές του φλοιού που επιβλέπουν τη λογική και τον έλεγχο των παρορμήσεων, μπορούν να φρενάρουν αυτό το σήμα κινδύνου και λαχτάρας. Δεδομένου ότι αυτές οι περιοχές εξακολουθούν να ωριμάζουν και να κάνουν συνδέσεις κατά την εφηβεία, δεν είναι περίεργο ότι η πρώτη φορά που κάποιος θα πληγωθεί είναι ιδιαίτερα οδυνηρό.
»Δραστηριότητες όπως η άσκηση, ο χρόνος με φίλους ή ακόμα και το αγαπημένο σας τραγούδι μπορούν να δαμάσουν αυτή την αντίδραση στρες, ενώ επίσης ενεργοποιούν την απελευθέρωση της ντοπαμίνης. Και δεδομένου του χρόνου και της υποστήριξης, οι περισσότεροι μπορούν να θεραπεύσουν και να μάθουν ακόμη και από τον πιο καταστροφικό χωρισμό.