H Ήρα Κατσούδα ασχολείται επαγγελματικά µε το stand up comedy, με συνεχείς παραστάσεις σε Αθήνα, Περιφέρεια αλλά και Ευρώπη. Οι «ΟΜΟΡΦΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ» είναι η νέα stand up comedy παράσταση της Ήρας (8 Μαρτίου – 26 Απριλίου) και είναι ταυτόχρονα η πιο ώριμη και η πιο ανώριμη δουλειά της, όπως δηλώνει η ίδια περήφανα. 

Έχεις πει σε παλιότερη συνέντευξη ότι όταν ξεκινούσες, άκουγες συχνά σχόλια του τύπου “για γυναίκα, καλή είναι”. Πώς αντιμετωπίζεις τέτοιες αντιλήψεις;

Αυτή τη φράση την έβρισκα πάντα τόσο εξωφρενική που στο τέλος την έκανα τίτλο παράστασης. Και ξέρεις ε; Δεν μπορείς να την δεις να έρχεται. Δηλαδή εκεί που μιλάς με κάποιον άνθρωπο και φαίνεται ΟΚ, στο πετάει σαν κοπλιμέντο. Γιατί το τραγικό είναι ότι αυτοί που θα στο πουν, νομίζουν πως είναι προοδευτικοί. Δεν σου λένε κατάμουτρα «δεν είσαι αστεία». Λένε «για το φύλο σου, είσαι καλύτερη απ’ ό,τι περίμενα». Δεν είναι κομπλιμέντο, είναι ένα βαθιά σεξιστικό σχόλιο το οποίο το ακούγαμε αρκετά ειδικά πριν κάποια χρόνια. Ουσιαστικά είναι μια δήλωση που σου εξηγεί ότι apriori υπάρχουν χαμηλές απαιτήσεις από σένα επειδή είσαι γυναίκα. Ευτυχώς όμως, όσο περνάνε τα χρόνια τέτοιες μειωτικές φράσεις αρχίζουν και αποσύρονται από τον δημόσιο διάλογο.

Stand-up και γυναικεία ενδυνάμωση: Αν σου ζητούσαν να γράψεις ένα πεντάλεπτο κομμάτι αποκλειστικά πάνω σε αυτό το θέμα, ποιο θα ήταν το βασικό του μήνυμα;

Στην κοινωνία μας, οι γυναίκες μαθαίνουμε να είμαστε «χαμογελαστές», «γλυκές», να «μην προκαλούμε» και να φερόμαστε «σαν γυναίκες». Η κωμωδία είναι το απόλυτο άκυρο σε όλα αυτά. Οπότε από μόνο του το να είσαι γυναίκα κωμικός είναι κάτι πολύ δυναμικό, δεν χρειάζεσαι απαραίτητα αντίστοιχο κείμενο να το σκιαγραφήσει, εξάλλου ότι θέμα και να πιάσεις, θα έχει την δική σου ματιά, δηλαδή τη γυναικεία ματιά.

Προσωπικά πιάνω θέματα που με απασχολούν την εκάστοτε χρονική φάση και ανάμεσα σε άλλα, αρκετά έχουν να κάνουν και με το έμφυλο. Έχω γράψει για την περίοδο, για τη διαχρονικά αγενέστατη ερώτηση «πότε θα κάνεις ένα παιδάκι;», για τον σεξισμό στα επαγγελματικά και τώρα στις 9 Μαρτίου που θα βγει το τελευταίο μου comedy special, το «ΜΙΝΙΜΑΛ», στο Youtube, έχω πάλι σχετικό κείμενο.

Πολλές γυναίκες φοβούνται να εκτεθούν δημόσια. Τι σου μαθαίνει εσένα η σκηνή για την αυτοπεποίθηση και την αποδοχή του εαυτού σου;

Όχι μόνο γυναίκες, πολλοί άνθρωποι θα έλεγα. Ο φόβος της έκθεσης είναι αρκετά κοινός και σε περίπτωση που έχεις stage fright δύσκολα να κάνεις ένα επάγγελμα που απαιτεί έκθεση. Σαν να βάλεις εμένα που έχω φοβία με τις κατσαρίδες σε ένα δωμάτιο τίγκα από αυτές. Απλά δεν υπάρχει λόγος να το υποστεί αυτό άνθρωπος. Από εκεί και πέρα αν δεν είσαι σε αυτό το φάσμα, από την σκηνή μπορείς να μάθεις πολλά γιατί είναι το σκληρότερο σχολείο για την αυτοπεποίθηση. Στο stand up είσαι μόνο εσύ και το κοινό οπότε δεν σου χαρίζεται τίποτα. Αλλά το πιο δυνατό μάθημα που μου έχει δώσει η σκηνή είναι ότι η αυτοπεποίθηση δεν είναι κάτι που εξασκείς τεχνικά ώστε να δείχνεις δυνατή. Είναι κάτι που ξεκινάς να έχεις την ώρα που αποδέχεσαι πραγματικά τον εαυτό σου. Γιατί αν δεν μπορείς να γελάσεις με τον εαυτό σου, κανείς άλλος δεν θα γελάσει μαζί σου.

Σου έχει τύχει να ανεβείς στη σκηνή κουρασμένη, απογοητευμένη ή ακόμα και στενοχωρημένη; Πώς το χιούμορ λειτουργεί σαν “όπλο” απέναντι σε δύσκολες μέρες;

Αν δεν έχεις ανέβει στη σκηνή στενοχωρημένη, μάλλον δεν κάνεις αρκετές παραστάσεις! Η σκηνή όμως έχει κάτι μαγικό: για εκείνη την ώρα που είσαι πάνω, ξεχνάς τα πάντα. Το κοινό δεν είναι μέρος του προβλήματος που αντιμετωπίζεις, δεν γνωρίζουν τι έγινε και πώς είσαι κι αυτό σε απελευθερώνει και ξεκινάς και διασκεδάζεις και εσύ μαζί τους. Είναι σαν να μπαίνεις σε μια φούσκα που δεν έχει προβλήματα και στενοχώριες, σε έναν κόσμο όπου έστω για όση ώρα διαρκεί η παράσταση διαλέγεις εσύ τι θα βάλεις μέσα και ανάμεσα σε γέλιο και κλάμα πάντα νικάει το γέλιο.

Και η αλήθεια είναι ότι αφού έχεις κάνει τον κόσμο να γελάσει, φεύγεις και εσύ καλύτερα. Το γέλιο είναι σαν καθρέφτης: το δίνεις και το παίρνεις πίσω.

Οι γυναίκες στο stand-up στην Ελλάδα γίνονται όλο και περισσότερες. Τι θα έλεγες σε ένα κορίτσι που σκέφτεται να ανέβει στη σκηνή αλλά διστάζει;

Θα της έλεγα: Κάντο! Δοκίμασε το και μην περιμένεις να είσαι τέλεια από την αρχή. Το stand-up είναι σαν να φτιάχνεις κρέπες: η πρώτες βγαίνουν συνήθως χάλια, αλλά μετά το βρίσκεις. Οπότε να μην απογοητευτείς στην αρχή. Το μόνο που χρειάζεσαι, είναι να ξέρεις τι θέλεις να πεις. Τα άλλα θα έρθουν με την εμπειρία και με την τεχνική.

Τι είναι πιο δύσκολο: να γράψεις το τέλειο αστείο ή να καταρρίψεις τις προσδοκίες που έχουν οι άλλοι από μια γυναίκα κωμικό;

Η αλήθεια είναι ότι το τέλειο αστείο είναι πιο δύσκολο. Οι στερεοτυπικές αντιλήψεις που έχουν μερικοί άνθρωποι για μια γυναίκα κωμικό καταρρίπτονται αμέσως από τη στιγμή που σε ακούσουν να λες κάτι αστείο και γελάσουν με αυτό. Η κωμωδία είναι σαν ένα καλό meme. Δεν έχει σημασία ποιος το έγραψε, αν γελάς, γελάς.

Μεταξύ μας, υπάρχει κάποιο αστείο που το λατρεύεις αλλά ξέρεις ότι δεν θα λειτουργήσει ποτέ στο κοινό σου;

Έχω κάποια αστεία που λατρεύω στα κρυφά γιατί δεν θα λειτουργούσαν σε ΚΑΝΕΝΑ κοινό, όχι μόνο στο δικό μου. Είναι κάποια σούπερ καμένα που με το που τα σκέφτομαι ξέρω ότι είμαι τελείως μόνη μου σε αυτό οπότε τα αφήνω και πάω παρακάτω. Στην παράσταση βγαίνουν τα κανονικά αστεία και τα άλλα τα κρατάω για να διασκεδάζω εγώ. Και αλήθεια δεν καταλαβαίνετε τι χάνετε ώρες ώρες. Βέβαια η νέα μου παράσταση λέγεται «Όμορφες Σκέψεις» και εκεί έχω βάλει περισσότερη δόση καμένων αστείων και ξέρεις τί; Τσάμπα τα φοβόμουν γιατί εν τέλει λειτουργούν μια χαρά!

Αν η Ήρα του μέλλοντος μπορούσε να γυρίσει πίσω και να σου δώσει μια συμβουλή την πρώτη φορά που ανέβηκες στη σκηνή, ποια θα ήθελες να είναι αυτή;

«Χαλάρωσε, δεν υπάρχουν ακόμα smart phones, δεν θα υπάρξει ψηφιακό αποτύπωμα, θα είσαι χάλια, αλλά κανείς δεν θυμάται την πρώτη σου παράσταση εκτός από σένα.»

Ποια γυναίκα εμπνέει εσένα;

Αν το πάρουμε κυριολεκτικά με την έννοια της έμπνευσης, η μαμά μου και η γιαγιά μου. Γιατί και για τις δύο έχω γράψει μπιτ.