Η Μαργαρίτα Αμαραντίδη βουτά στον κόσμο των βιβλίων, βρίσκει κείμενα, σκέψεις και αισθήσεις και παίζει. Με την ομάδα της, τους Homo Ludens μας μεταφέρουν στο σύμπαν του Στρατή Μυριβήλη και μας παρασύρουν στην μαγεία των Ιστοριών από το Πράσινο Βιβλίο (για 2 ακόμα παραστάσεις 31/03 & 01/04) με διηγήσεις, μεταμορφώσεις και ωραίες μουσικές!

Γιατί επέλεξες να ασχοληθείς με τις Ιστορίες από το Πράσινο Βιβλίο; Γιατί με την πρώτη ανάγνωση αυθόρμητα γέμισα με εικόνες και συναισθήματα, γιατί γέλασα και έκλαψα με την καρδιά μου, ταυτίστηκα σε πολλά. Ο Μυριβήλης σου μεταδίδει αμέσως την “κάψα” του να σου πει μια ιστορία, σε παρασύρει. Επίσης, ο τρόπος που γράφει έχει τη γοητεία της εξομολόγησης και τη χαρά της αφήγησης. Αυτό αυθόρμητα σε κάνει να θες να το μοιραστείς.

Τι δυσκολίες είχε η θεατρική μεταφορά των διηγημάτων; Υπήρξαμε τυχεροί, διότι τα διηγήματα αυτά παρουσιάζουν πραγματικά έντονη θεατρικότητα. Δεν ήταν εύκολη δουλειά όμως η θεατροποίησή τους. Η δυσκολία αυτή έγκειται στο πώς η αφήγηση του κειμένου θα αποκτήσει θεατρική δομή, χωρίς να χάσει τον λογοτεχνικό του πλούτο. Εφόσον επιλέγουμε να κάνουμε λογοτεχνία οφείλουμε να σταθούμε στον λόγο, συγχρόνως όμως το θέατρο είναι δράση, επομένως το κείμενο πρέπει να ακουστεί επί το πλείστον μέσω δράσεων. Επίπονη διαδικασία, αλλά κι ένα ωραίος περιορισμός που έκανε την πρόβα πολύ ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική, σαν παιχνίδι.

Ποια είναι τα θέματα που πραγματεύονται που μας απασχολούν το ίδιο σήμερα; Για μένα, απαντά τέλεια στην ερώτηση αυτή μέρος από την Ασκητική του Καζαντζάκη που λέει: “Τα πάθη σου κι οι Ιδέες σου είναι πιο παλιά από την καρδιά κι από το μυαλό σου […] Η Κραυγή δεν είναι δική σου. Δε μιλάς εσύ, μιλούν αρίφνητοι πρόγονοι με τον στόμα σου. Δεν πεθυμάς εσύ, πεθυμούν αρίφνητες γενεές απόγονοι με την καρδιά σου”. Κατά τη γνώμη μου δεν πρέπει να φοβόμαστε το “παλιό”. Το καλό δεν είναι ποτέ παλιό. Ο άνθρωπος σε όλες τις εποχές πασχίζει και αγωνιά για τα ίδια ζητήματα, μόνο τα μέσα αλλάζουν, ο τρόπος που τα μοιραζόμαστε και το πώς τα διαχειριζόμαστε. Ένα έργο τέχνης πάντα θα αφορά τον άνθρωπο, διότι είναι αποκύημα μιας ανάγκης πάνω από όλα ανθρώπινης. Ας πούμε μία από τις ιστορίες μας, αφηγείται τη ζωή που δε χάρηκαν τρεις γεροντοκόρες, περιμένοντας τον “τέλειο” άνδρα, την “τέλεια” στιγμή, τις “τέλειες” συνθήκες. Στην εποχή μας δεν υπάρχουν “γεροντοκόρες”, κι όμως, ξέρετε πόσες κοπέλες του σήμερα, μετά την παράσταση έχουν έρθει και με έχουν αγκαλιάσει με δάκρυα στα μάτια, λέγοντάς μου: “Ταυτίστηκα, φοβάμαι πως θα περάσει η ζωή και δε θα έχει έρθει αυτό που ονειρεύτηκα”. Θεωρώ ότι αυτή η συνειδητοποίηση αμέσως σε αλλάζει, σε κάνει να λες “τώρα!”. Ένα μεγάλο έργο τέχνης πάντα “μιλά”, διότι πάντα μπορεί να αναχθεί και στις δικές μας ζωές. Τα συγκεκριμένα διηγήματα που καταπιαστήκαμε εμείς, έχουν ως θέμα τους τις προσδοκίες, την ταυτότητα, την αποδοχή, τις επιθυμίες, τις επιλογές.

Ποιες ήταν οι προσωπικές σου σκέψεις πάνω στο έργο όσο καιρό το δουλεύατε; Πόσο, μα πόσο στριμωγμένος αισθάνεται ο άνθρωπος κάθε γενιάς από την κατάσταση που επικρατεί στην εποχή του. Εμείς τώρα ας πούμε, στη χώρα μας αισθανόμαστε πως βαλόμαστε από την οικονομική κρίση και από το “χάος” που επικρατεί στον πλανήτη. Πιστεύουμε πως ζούμε σε μια κατάσταση “οριακή”…κι όμως, οι ομοιότητες με την εποχή του Μυριβήλη δεν είναι και λίγες. Δυστυχώς ο άνθρωπος έχει πάντα υπάρξει στο στόχαστρο των καιροσκόπων, στα χέρια μιας απάνθρωπης πολιτικής που στον βωμό της εξουσίας και του κέρδους δε θορυβείται όταν αναρίθμητοι πληθυσμοί στερούνται τα αυτονόητα. Κι από την άλλη τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Ο Μυριβήλης έχει ζήσει τον πόλεμο κι έχει πολεμήσει και ο ίδιος, γι’ αυτό και δε του φαίνεται τίποτα αυτονόητο, υμνεί τη ζωή για το κάθε τι, το παραμικρό όμως. Διαβάστε στο “Γαλάζιο Βιβλίο” το διήγημα με τον τίτλο “Η Ηλιογέννητη” και θα εκπλαγείτε με το τι μπορεί να είναι αυτή “η Ηλιογέννητη”. Εμείς τώρα βλέπουμε τον πόλεμο μπροστά μας μέσα από τα μάτια τόσων ανθρώπων που έχουν προσφύγει στη χώρα μας. Έχουμε χρέος προς τη ζωή και στους ανθρώπους. Σε κάθε εποχή καλούμαστε να βρούμε τη θέση μας στον κόσμο και να βοηθήσουμε με κάθε τρόπο τη ζωή να ανθίσει.

Ποια φράση από το έργο σε ακολουθεί; “Να τη συμπαθάτε τη φιλενάδα μου, είναι μια δεσποινίδα πολύ όπως πρέπει, μα είναι τα νιάτα, βλέπετε, που δύσκολα συμμαζεύονται…”!

Πως δουλέψατε για την δημιουργία της παράστασης; Η διαδικασία της πρόβας πιο πολύ από ποτέ σε ό,τι έχω κάνει μέχρι τώρα, είχε ανάγκη την ομάδα. Κι αυτό γιατί δεν υπήρχε η “παρτιτούρα” του θεατρικού κειμένου. Έπρεπε λοιπόν εξ αρχής να επινοήσουμε και να μιλήσουμε τον δικό μας γλωσσικό κώδικα, τη δική μας θεατρική γλώσσα. Όταν καταφέραμε να φέρουμε το πεζό κείμενο στο μέτρο αυτού του κώδικα, άρχισαν να γεννιούνται εικόνες, μέσα στις εικόνες γεννήθηκαν δράσεις, και μέσα στις δράσεις τα λόγια του Μυριβήλη ήρθαν και βρήκαν τη θέση τους. Γι’ αυτό και το αποτέλεσμα έχει κάτι το φυσικό, φαίνεται σαν να ήταν από την αρχή γραμμένο για θέατρο. Πολύς κόσμος αγοράζει το βιβλίο για να δει πώς ήταν το αρχικό κείμενο, απλά και μόνο γιατί του φαίνεται παράξενο πώς μπορεί να έγινε θέατρο.

Γύρω από ποιους άξονες δουλεύει η ομάδα σας; Οι άξονες της δουλειάς της ομάδας μας λογικά θα είναι δομικά πιο σαφείς στο κοντινό μέλλον. Προς το παρόν δοκιμάζουμε. Σίγουρα αρχικά, αυτό που μας φέρνει κοντά ως συνεργάτες είναι η ανάγκη μας να εκφραστούμε μέσω του θεάτρου. Προς το παρόν οι δουλειές μας έχουν “γεννηθεί” με έναν τρόπο που η ομάδα και η ομαδικότητα είναι ζητούμενο. Η πρόβα μας χαρακτηρίζεται από την προβληματική του “παιχνιδιού”, όποτε όλοι μαζί καλούμαστε να βρούμε τη λύση με κέφι και ευρηματικότητα.

Ποιος είναι ο Homo Ludens; Τι κερδίζει ένας τέτοιος άνθρωπος στη ζωή του; Ηοmo Ludens σημαίνει “ο άνθρωπος που παίζει”. Αλλά πάλι θα απαντήσω με Καζαντζάκη και “Ασκητική”, λέει λοιπόν: “Η ζωή είναι ένα παιχνίδι, μια παράσταση που δίνουν οι πέντε θεατρίνοι του κορμιού μου”. Αυτή η φράση συλλαμβάνει όλο το νόημα της συμμετοχής του homo ludens στη ζωή πιστεύω. Όταν άνθρωπος αντιληφθεί ότι ολόκληρη η ζωή στην ουσία είναι είναι ένα παιχνίδι, αρχίζει να αντιμετωπίζει τις νίκες του ή τις ήττες του ως μέρος ενός συστήματος διασκεδαστικών κανόνων. Μαθαίνει λοιπόν να κερδίζει και να χάνει και να μη θεωρεί καμία κατάσταση μόνιμη. Η κάθε αναμέτρηση έχει αρχή-μέση-τέλος και ο στόχος είναι ξεκάθαρος. Ο άνθρωπος ησυχάζει όταν υπάρχουν όρια, διότι τα όρια οπτικοποιούν με πραγματικό ή φανταστικό τρόπο τον στόχο, οπότε ο άνθρωπος ξέρει πότε τον πετυχαίνει ή όχι. Αυτό του δίνει το αίσθημα της εκπλήρωσης και αμέσως μετά δίνει την επιλογή νέας οριοθέτησης. Ακριβώς αυτό το παιχνίδι, το θεωρώ κι εγώ πολύ χρήσιμο “οδηγό” στη δημιουργία θεάτρου.

Ιστορίες από το Πράσινο Βιβλίο στο Πόλη Θέατρο

Διασκευή / Σκηνοθεσία: Μαργαρίτα Αμαραντίδη Σκηνικά / Κοστούμια: Μελίνα Αναλυτή Σχεδιασμός Φωτισμών: Βασίλης Κλωτσοτήρας Mουσική Επιμέλεια: Μαργαρίτα Αμαραντίδη Επιμέλεια Κίνησης: Αυγουστίνος Κούμουλος Χορογραφίες: Άννα Βαρδαξόγλου Φωτογραφίες: Alex Janero   Γραφιστικός Σχεδιασμός: Γιώργος Αμαραντίδης (meteoros) Παίζουν: Μαργαρίτα Αμαραντίδη, Εύα Ανδρονικίδου, Ευθύμης Γεωργόπουλος, Δημήτρης Μαμιός, Μυρτώ Ναούμ, Νίκος Ρουμπάκης, Διονύσης Σάββας Φωτογραφίες παράστασης: Fake Office