Με μια «απίστευτα τεθλασμένη γραμμή» ο D.Libeskind  δημιουργεί το Εβραϊκό μουσείο στο Βερολίνο.

    Το αρχιτεκτόνημα αυτό αποτελεί έναν ακόμη θύλακα της ιστορικής μνήμης των Εβραίων και του Ολοκαυτώματος. Μέσα από το έργο του ο D.Libeskind  θίγει την τεράστια συνεισφορά των Εβραίων τόσο σε πολιτισμικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο, τη σημασία του Ολοκαυτώματος στη μνήμη και τη συνείδηση της πόλης του Βερολίνου καθώς και την εξαφάνιση του εβραϊκού τρόπου ζωής από την κοινωνία του.   Το κτίριο του D.Libeskind, τοποθετημένο στην περιοχή Kreutzberg,   αποτελεί  προσθήκη στο προϋπάρχον Μπαρόκ κτίσμα. Τα δύο κτίρια  εξωτερικά μοιάζουν ανεξάρτητα εσωτερικά, όμως, συνδέονται με υπόγειους διαδρόμους.

Ο  πρώτος και μεγαλύτερος από αυτούς τους διαδρόμους οδηγεί στη «σκάλα της συνέχειας» της ιστορίας του Βερολίνου, αλλά και στους εκθεσιακούς χώρους του μουσείου, ο δεύτερος οδηγεί έξω στον «κήπο της εξορίας και του εκπατρισμού», ενώ ο τρίτος στο αδιέξοδο του «κενού του Ολοκαυτώματος». Τόσο οι χώροι όσο και οι ονομασίες  τους υποδηλώνουν την πρόθεση του αρχιτέκτονα να ανατρέξει σε γεγονότα που αποτελούν κομμάτι της ιστορίας  του Βερολίνου.

Η ανήσυχη γεωμετρία του κτιρίου «γεννήθηκε» από τις γραμμές που ένωναν τα  σπίτια διάσημων Γερμανών και Εβραίων Βερολινέζων πάνω στον χάρτη της πόλης. «Ανακαλύπτοντας» τις χαράξεις αυτές,  o D. Libeskind δημιούργησε σταδιακά τους κύριους άξονες του Εβραϊκού Μουσείου.

Το κυριότερο στοιχείο που χρησιμοποίησε ο  D.Libeskind είναι το κενό, το αόρατο. Η ιδέα του κενού παίρνει μορφή μέσα από χώρους που ο ίδιος ο αρχιτέκτονας ονομάζει « άδεια κενά» (“voided voids”) . Το κτίριο οργανώνεται έτσι ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να δει τους άδειους χώρους χωρίς, όμως, να μπορεί να εισέλθει –σχεδόν- σε κανέναν από αυτούς . Τα voids στο μουσείο του Libeskind αποτελούν το στοιχείο της έκπληξης και της ενεργοποίησης της μνήμης και υποδηλώνουν τη βίαιη διακοπή του εβραϊκού πολιτισμού στην ιστορία της πόλης.   Στους εκθεσιακούς χώρους τα ‘κενά’ αυτά τονίζονται με μαύρο χρώμα και διακόπτουν την ομαλή ροή της έκθεσης, υπενθυμίζοντας τα εμπόδια που συνάντησαν οι Εβραίοι κατά τη διάρκεια της ζωής τους στο Βερολίνο και όχι μόνο.   Στο μοναδικό κενό στο οποίο υπάρχει πρόσβαση, ο εικαστικός Menashe Kadishman, κατασκεύασε ένα έργο, ειδικά σχεδιασμένο για τον χώρο, το οποίο ονομάζεται “Fallen Leaves”. Πρόκειται για μια καλλιτεχνική εγκατάσταση όπου το πάτωμα είναι καλυμμένο με μικρά μεταλλικά προσωπεία. Κάθε ένα από αυτά συμβολίζει έναν νεκρό του Ολοκαυτώματος. Οι επισκέπτες περπατούν πάνω στις μεταλλικές αυτές φόρμες προκαλώντας εκκωφαντικούς θορύβους που αντηχούν στους γύρω μπετονένιους τοίχους.

H ιδέα των κενών εμφανίζεται και στην εξωτερική επιφάνεια του κτιρίου με κενά- ανοίγματα- σχισμές  . Λέγεται ότι ο αρχιτέκτονας πριν σχεδιάσει το εξωτερικό περίβλημα του κτιρίου τοποθέτησε στο γραφείο του έναν χάρτη και χάραξε πάνω σε αυτόν τις διαδρομές που έκαναν οι Εβραίοι για να ‘γλιτώσουν’. Αυτές τις χαράξεις αποτύπωσε στη συνέχεια στις εξωτερικές επιφάνειες του κτιρίου.

  Οι σχισμές αυτές επιτρέπουν στο φως να εισβάλει στο εσωτερικό δημιουργώντας δραματική ατμόσφαιρα, καθώς άλλοτε είναι εκτυφλωτικό, ενώ άλλοτε ήπιο.   Το Εβραϊκό Μουσείο του Βερολίνου ενσαρκώνει στοιχεία του παρελθόντος, αναβιώνοντας μια κουλτούρα και μια παράδοση παλιά. Ο J.Ruskin τόνισε : «τα κτίρια μας θέλουμε να μας μιλάνε για οτιδήποτε θεωρούμε σημαντικό που επιπλέον χρήζει υπενθύμισης». Το έργο του  D.Libeskind  ‘αφηγείται’ σε κάθε έναν από τους επισκέπτες την ιστορία του, επιτυγχάνοντας, τελικά ,  τον στόχο για τον οποίο σχεδιάστηκε.

  Πηγή Εικόνων: http://daniel-libeskind.com/