Όταν σκέφτεσαι τη λέξη «λιπαρά», και ειδικά όταν πρόκειται για φαγητό, πιθανότατα μόνο αρνητικά συναισθήματα μπορεί να σου προκαλεί.
Αναζητάς λέξεις-κλειδιά, όπως για παράδειγμα το «χαμηλά λιπαρά» και τα «light προϊόντα», επειδή πιστεύεις πως όλα τα λίπη είναι κακά για εσένα; Θα σου απαντήσω με ένα μεγάλο όχι. Όχι μόνο δεν είναι όλα τα λιπαρά «κακά», αλλά μάλιστα υπάρχουν και πολλά «καλά» λιπαρά που αξίζουν την προσοχή σου.
Αρχικά, ας ξεκαθαρίσουμε τη βασική αρχή πως τα «λιπαρά» είναι ένα από τα τρία μακροθρεπτικά συστατικά, μαζί με τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες, που χρειάζεται το σώμα σου για να ολοκληρώσει όλες του τις λειτουργίες.
“Χρειαζόμαστε μακροθρεπτικά συστατικά σε μεγάλες ποσότητες (εξ ου και το όνομα ‘macro’) στη διατροφή μας για να υποστηρίξουν διάφορες διεργασίες του σώματος μας, όπως, η παροχή ενέργειας, η διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος, η ρύθμιση των ορμονών, γιατί αυτά είναι τα συστατικά που παρέχουν θερμίδες και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά”, λέει η Sarah Rueven, MS, RDN, CDN, ιδρύτρια του Rooted Wellness.
Επιπλέον, τα λίπη βοηθούν στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών, δηλαδή των βιταμινών K, A, D και E και προστατεύουν ζωτικά όργανα και δομές μέσα στο σώμα. Ακόμη, βοηθούν στη λειτουργία του εγκεφάλου, προστατεύουν από φλεγμονές και υποστηρίζουν την ανάπτυξη των μυών. Επομένως, ναι, τα λιπαρά όντως δεν ενδείκνυται να τα αφαιρέσεις εντελώς από τη διατροφή σου.
Και είναι και νόστιμα, μην το ξεχνάμε
Μάλιστα, η Rueven υποστηρίζει πως “υπάρχουν κάποια τρόφιμα που είναι πιο θρεπτικά από άλλα και ότι πρέπει να συμπεριλάβουμε πιο συχνά στη διατροφή μας. Δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά» τρόφιμα. Στην περίπτωση των λιπών, τα ακόρεστα λιπαρά παρέχουν περισσότερα θρεπτικά συστατικά και είναι πιο ευεργετικά για το σώμα μας, ενώ τα κορεσμένα λιπαρά είναι λιγότερο θρεπτικά και όταν καταναλώνονται υπερβολικά μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την καρδιαγγειακή υγεία.”
Επιπλέον, ο Yasi Ansari, MS, RD, CSSD, ο οποίος είναι ο εθνικός εκπρόσωπος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, υποστηρίζει ότι «ορισμένα τρόφιμα περιέχουν διαφορετικά επίπεδα κορεσμένων, μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπών. Έτσι, αν και ένα τρόφιμο μπορεί να είναι υψηλότερο σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, μπορεί επίσης να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, επομένως δεν γίνεται να χαρακτηριστεί «καλό» ή «κακό».
Επειδή, έπεσε πολύ ορολογία, όμως, ας ξεκαθαρίσουμε ποιες είναι όλες αυτές οι κατηγορίες των λιπαρών που θα συναντήσεις εκεί έξω.
Trans λιπαρά
Αυτό είναι το είδος των λιπαρών που θέλεις να αποφύγεις. “Τα trans λιπαρά θεωρούνται ο χειρότερος τύπος λίπους που μπορείς να καταναλώσεις”, λέει η Rueven. “Αυξάνουν την κακή LDL χοληστερόλη, μειώνοντας παράλληλα την καλή HDL χοληστερόλη. Μια διατροφή πλούσια σε trans λιπαρά σe θέτει σε κίνδυνο όσον αφορά καρδιακές παθήσεις, αυξημένη χρόνια φλεγμονή και συσσώρευση αρτηριακής πλάκας. Τα trans λιπαρά, τα συναντάς συνήθως στο junk food, και αυτό γιατί εμφανίζονται σε μερικώς υδρογονωμένο λάδι. Το συγκεκριμένο λάδι αυξάνει τη διάρκεια ζωής ενός τροφίμου και για αυτό θα το βρεις σε ετικέτες επεξεργασμένων τροφίμων και σνακ, στα τηγανητά, στη ζύμη στο ψυγείο και στη μαργαρίνη. “
Κορεσμένα λιπαρά
“Τα κορεσμένα λιπαρά είναι αυτά που βρίσκονται στα ζωικά τρόφιμα”, λέει η Rueven. «Ενώ τα κορεσμένα λιπαρά μπορεί να αυξήσουν την LDL («κακή» χοληστερόλη), αυξάνουν, επίσης την HDL («καλή» χοληστερόλη), οπότε ο καθαρός αντίκτυπος στη χοληστερόλη και την υγεία της καρδιάς είναι λιγότερο ανησυχητικός από ό, τι στα trans.” Ta κορεσμένα λιπαρά εντοπίζονται σε ζωικά προϊόντα (όπως δέρμα κρέατος και πουλερικών), γαλακτοκομικά προϊόντα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, βούτυρο και λάδι καρύδας.
Ακόρεστα λιπαρά
Όταν μιλάμε για τα «καλά» λιπαρά, αναφερόμαστε σε αυτή την κατηγορία. Αυτά τα λίπη βρίσκονται σε φυτικά τρόφιμα και μπορούν να χωριστούν σε δύο τύπους: μονοακόρεστα λιπαρά και πολυακόρεστα λιπαρά.
Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης και βρίσκονται σε τρόφιμα, όπως οι ξηροί καρποί, το αβοκάντο και το ελαιόλαδο.
Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βρίσκονται σε πολλά φυτικά έλαια, καθώς και σε ορισμένους ξηρούς καρπούς, όπως τα καρύδια και τα κουκουνάρια, και σπόρους όπως ηλιόσποροι και λιναρόσποροι. “Το πιο υγιεινό λίπος από όλα αυτά φαίνεται να είναι τα πολυακόρεστα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που εντοπίζεται σε ορισμένα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, το σκουμπρί, ο τόνος και οι σαρδέλες, καθώς και σε ορισμένους ξηρούς καρπούς και σπόρους όπως καρύδια και λιναρόσπορος, αλλά και στο αυγό. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βοηθούν στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου, στη μείωση των επιπέδων τριγλυκεριδίων και στην προώθηση της υγείας της καρδιάς.» Ο Ansari προσθέτει ότι το σώμα μας δεν μπορεί να κάνει ωμέγα-3 και ωμέγα-6, οπότε πρέπει να τα πάρουμε από τη διατροφή μας.
Γενικότερα, εάν η διατροφή σου βασίζεται κυρίως σε πραγματικά, ολόκληρα τρόφιμα και όχι σε συσκευασμένα και επεξεργασμένα, τότε δεν χρειάζεται να ανησυχείς για τα είδη των λιπαρών που μπορεί να περιλαμβάνει το οτιδήποτε τρως. Είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να διασφαλίσεις ότι ακολουθείς μια διατροφή που υποστηρίζει την υγεία. Μια καλή αρχή θα μπορούσε να γίνει βάζοντας αβοκάντο στα αυγά σου, για παράδειγμα, ή λιναρόσπορο στο γιαούρτι σου!
Πηγή: thethirty