Φαντάσου το εξής: Είναι μια τυπική εργάσιμη ημέρα και αποφασίζεις να βγεις για μεσημεριανό. Καθώς προσπερνάς μια ομάδα συναδέλφων, τους ακούς να διαδίδουν φήμες για έναν συνάδελφό σας. Μπορεί να μοιάζει με ακίνδυνο κουτσομπολιό, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για μια μορφή εκφοβισμού από ενήλικες. Σύμφωνα με τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, ο εκφοβισμός των ενηλίκων μπορεί να είναι εξίσου οδυνηρός με αυτόν που γίνεται μεταξύ παιδιών κι εφήβων.

Σύμφωνα με την δρ. Shairi Turner, επικεφαλής υγείας της Crisis Text Line, ο εκφοβισμός ενηλίκων περιλαμβάνει «την πράξη εκφοβισμού κάποιου σωματικά, συναισθηματικά ή λεκτικά». Μπορεί να συμβεί δια ζώσης ή διαδικτυακά, στο πλαίσιο φιλικών, συναδελφικών, αλλά και ρομαντικών σχέσεων.

Η διαφορά με το bullying μεταξύ εφήβων είναι ότι, στους ενήλικες, μπορεί να πάρει πολύ λεπτές αποχρώσεις.

Πώς θα τον αναγνωρίσεις λοιπόν;

Συνήθη σημάδια εκφοβισμού ενηλίκων:

• Παθητικο-επιθετικά σχόλια
• Σιωπηλός εκφοβισμός
• Εξευτελισμός του σώματος
• Αποκλεισμός από συζητήσεις ή εκδηλώσεις
• Απειλητικά ή εκφοβιστικά σχόλια
• Σωματικός εκφοβισμός
• Μη σεβασμός των προσωπικών ορίων
• Χρήση της ντροπής ή της κριτικής

Οι συνηθέστερες μορφές εκφοβισμού στους ενήλικες είναι:

Λεκτικός εκφοβισμός

Ο λεκτικός εκφοβισμός περιλαμβάνει χυδαιολογίες, κοροϊδία, διάδοση κουτσομπολιών, εξαπάτηση και παθητικο-επιθετικές δηλώσεις. Σύμφωνα με τον Kevin Belcastro, θεραπευτή γάμου και οικογένειας, οι bullies που χρησιμοποιούν λεκτικό εκφοβισμό μπορεί να χλευάζουν το σώμα ή την καταγωγή σου.

Σωματικός εκφοβισμός

Πρόκειται για τη χρήση σωματικής βίας ή αντικειμένων για τον εκφοβισμό των άλλων, όπως η παραβίαση των προσωπικών ορίων μέσω ανεπιθύμητου αγγίγματος ή η καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, σημειώνει ο Belcastro.

Διαδικτυακός εκφοβισμός

Ο διαδικτυακός εκφοβισμός περιλαμβάνει οδυνηρά μηνύματα, ενοχλητικό περιεχόμενο ή φήμες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή μέσω διαδικτυακών μηνυμάτων. Σε αντίθεση με άλλες μορφές, ο διαδικτυακός εκφοβισμός μπορεί να συμβεί ανώνυμα, γεγονός που τον καθιστά πιο επιζήμιο, σημειώνει η δρ. Shairi Turner, επικεφαλής υπεύθυνη υγείας του Crisis Text Line.

Εκφοβισμός στο χώρο εργασίας

Ο εκφοβισμός στον χώρο εργασίας μπορεί να περιλαμβάνει χρόνια κριτική, επαναλαμβανόμενα κουτσομπολιά και σαμποτάρισμα της εργασίας ενός συναδέλφου. Ο στόχος είναι να ξεχωρίσει και να στοχοποιήσει ένα άτομο, εξηγεί ο Belcastro.

Εκφοβισμός στις φιλίες

Εκφοβισμός μπορεί να υπάρξει και μεταξύ φίλων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει κοινωνική απομόνωση, υποτιμητικά σχόλια, παθητικο-επιθετική συμπεριφορά ή ακόμη και διαδικτυακό εκφοβισμό. Τα πειράγματα μπορεί μερικές φορές να είναι ένα πρόσχημα για προσβολές και υποτιμητικά σχόλια, διευκρινίζει ο Jeff Yoo, ειδικός σε θέματα γάμου και οικογένειας.

Τι οδηγεί στον εκφοβισμό;

Δεν υπάρχει μια γενεσιουργός αιτία για τον εκφοβισμό, αλλά οι συνηθέστεροι λόγοι είναι τα παιδικά τραύματα και η ανασφάλεια. Ορισμένοι bullies υπήρξαν οι ίδιοι θύματα εκφοβισμού και στρέφονται σε αυτόν για να ανακτήσουν την αίσθηση του ελέγχου, εξηγεί η δρ. Turner. Άλλοι μπορεί να ασκούν bullying για να νιώσουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση ή χρησιμοποιούν τον εκφοβισμό ως μηχανισμό αντιμετώπισης, προσθέτει ο Belcastro.

Όποια κι αν είναι η πρωτογενής αιτία, όλοι όσοι εμπλέκονται σε περιστατικά εκφοβισμού -bullies και θύματα- θα βιώσουν τις συνέπειες, κυρίως σε ψυχικό και συναισθηματικό επίπεδο. Τα θύματα μπορεί να εμφανίσουν υψηλότερα ποσοστά άγχους, κατάθλιψης, αλλαγές στην όρεξη και χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, λέει η δρ. Turner. Ο εργασιακός εκφοβισμός μπορεί επίσης να επηρεάσει την παραγωγικότητα και την εργασιακή ηθική.

Μπορείς να το αντιμετωπίσεις;

1. Θέσε σταθερά όρια

Τα όρια είναι ζωτικής σημασίας σε κάθε σχέση. Το να κάνεις σαφές στους άλλους τι είναι αποδεκτό και τι όχι μπορεί να προλάβει μη επιθυμητές συμπεριφορές.

2. Κράτα αποστάσεις

Μείνε μακριά από ανθρώπους που συμπεριφέρονται εκφοβιστικά.

3. Μην το παίρνεις προσωπικά

Είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι το πρόβλημα δεν είναι δικό σου, αλλά του εκφοβιστή. Διατήρησε την αυτοπεποίθησή σου και μην ξεχνάς ποι@ είσαι.

Τι να κάνεις αν είσαι μάρτυρας ενός περιστατικού bullying

Η μη παρέμβαση ισούται με αποδοχή. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να παρέμβεις εάν δεις να διεξάγεται μπροστά σου ένα περιστατικό εκφοβισμού. Η υποστήριξη του θύματος θα το ενδυναμώσει και θα το κάνει να θυμηθεί ότι δεν είναι μόνο του, υπογραμμίζει η δρ. Turner.

Επίσης:

• Έχε το νου σου στο θύμα και πρόσφερε υποστήριξη.
• Αποδοκίμασε ανοιχτά τη συμπεριφορά του εκφοβιστή
• Ανάφερε τον εκφοβισμό σε κάποια αρμόδια αρχή, που μπορεί να παρέμβει πιο αποτελεσματικά

Πότε να αναζητήσεις επαγγελματική βοήθεια

Εάν ο εκφοβισμός επιμένει παρά τις προσπάθειές σου, ίσως ήρθε η ώρα να εμπλακούν ανώτερες αρχές, όπως το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού ή ακόμη και η αστυνομία σε ακραίες περιπτώσεις. Η υποστήριξη από έμπιστους φίλους ή θεραπευτές μπορεί να είναι πραγματικά ανεκτίμητη σε τέτοιες περιπτώσεις. Ένας θεραπευτής θα σε βοηθήσει να επεξεργαστείς τις εμπειρίες σου, να ανακτήσεις την αυτοπεποίθησή σου και να θέσεις όρια, σημειώνει ο Belcastro. Να θυμάσαι ότι, σε κάθε περίπτωση, δεν είσαι μόν@. Υπάρχουν άνθρωποι, θεσμικά και μη, που μπορούν να σε βοηθήσουν.