Υπάρχει μία γενική παραδοχή (ελληνική θα την έλεγα) που λέει ότι είναι προτιμότερο να αποφεύγουμε λέξεις με βαρύ νόημα, ακόμα και να τις αγνοούμε. Μία από αυτές είναι και η κατάθλιψη. Για ευνόητους λόγους, δεν θα μιλήσουμε για τη βαριάς μορφής κατάθλιψη που χρειάζεται φαρμακευτική υποστήριξη, αλλά για αυτές τις περιόδους που, λίγο πολύ, όλοι έχουμε βιώσει, βιώνουμε ή θα βιώσουμε στο μέλλον (ναι φίλε αναγνώστη, δεν είναι κατάρα, είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό!)
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Σύμφωνα με την ψυχανάλυση, υπάρχει ολόκληρη κατηγορία προσωπικοτήτων που ονομάζεται καταθλιπτική. Όχι, δεν εννοεί ότι οι άνθρωποι της εν λόγω κατηγορίας κοιτάνε μονίμως το ταβάνι, αγκαλιά με παγωτό, κλαίγοντας ολημερίς γα τις χαμένες αγάπες φορώντας κάθε μέρα πιτζάμες. Μόνο τα Σαββατοκύριακα το κάνουν. Αυτοί οι άνθρωποι είναι γενικά εσωστρεφείς, με σχετικά χαμηλή αυτοπεποίθηση, έχουν μεγάλη ανάγκη τους άλλους ανθρώπους αλλά είναι πολύ δοτικοί, τρυφεροί, ευσυγκίνητοι και μπορούν να σχετιστούν εύκολα. Εφόσον λοιπόν υπάρχει τέτοια αναγνωρισμένη κατηγορία, ας ξορκίσουμε μια και καλή την κακιά λέξη, ώστε να δούμε για ποιό λόγο εισβάλει στη ζωή μας.
Η κατάθλιψη λοιπόν μπορεί να μας βρει για πολύ προφανείς λόγους, όπως είναι το πένθος, η απώλεια σε οποιαδήποτε μορφή, ή όταν έρχεται αυτή η στιγμή που νιώθεις πως τίποτα δεν πάει καλά. Υπάρχουν όμως και αυτές οι φορές που η κατάθλιψη προέρχεται από παιδικά τραύματα, καλά σφραγισμένα στο υποσυνείδητο, που περιμένουν μια απλή αφορμή για να κάνουν μπαμ. Κοινώς, έρχεται για να μας φέρει αντιμέτωπους με πράγματα που έχουμε ξεχάσει προκειμένου να τα ‘θυμηθούμε’, να τα αντιμετωπίσουμε και να αποφασίσουμε τί θα κάνουμε με αυτά.
Γιατί σ’εμένα;; Γιατί όχι σ’εσένα; Οι ψυχολόγοι λένε ότι τέτοιες ‘δυσάρεστες’ καταστάσεις είναι μία τέλεια ευκαιρία για αλλαγή. Να επανεξετάσεις το ποιός είσαι, τί θέλεις από τη ζωή, από τους ανθρώπους, πώς ‘την βρίσκεις’, ποιοί θες να είναι στο πλάι σου και άλλα πολλά. Έρχεται αυτή η στιγμή που οφείλεις να σταματήσεις για λίγο, ενώ όλα γυρνάνε και να κάνεις μία αποτίμηση του τελευταίου χρόνου για παράδειγμα. Κράτα και τα καλά και τα άσχημα, και τα σωστά και τα λάθη. Όλα αυτά είναι που σε έφεραν στο παρόν.
Κάθε φορά που εγώ βιώνω μια τέτοια φάση (και όσο μεγαλώνεις έρχεται και συχνά) αντιλαμβάνομαι ότι όταν την καλοδέχομαι την ελαφριά καταθλιψούλα, απενοχοποιούμαι που ‘δεν είμαι πάντα up με σούπερ διάθεση’, κάθομαι και σκέφτομαι τι δεν πάει καλά, κατά πόσο ευθύνομαι εγώ που δεν πάει καλά και αν είμαι έτοιμη να κάνω αλλαγές. Γιατί είναι ΟΚ και να μην είσαι έτοιμος. Δίνω χρόνο στον εαυτό μου να μείνει σε αυτήν την κατάσταση για όσο χρειαστεί, και δεν φοράω τη μάσκα ‘τί κι αν μέσα μου υποφέρω, εγώ θα γελάω σαν την Βουγιουκλάκη στην Υπολοχαγό Νατάσα’.
Κι αν μείνω για πολύ καιρό; Ο πολύς καιρός είναι σχετικός. Για άλλους, πολύ είναι 1 μήνας, για άλλους 1 χρόνος. Εσύ και μόνο εσύ θα κρίνεις αν αυτή η ‘δίνη’ είναι στα όρια του να σε ρουφήξει. Προφανώς, αν φτάσεις σε αυτό το σημείο ή νιώθεις ότι δεν μπορείς να απεγκλωβιστείς, χρειάζεσαι τη βοήθεια ειδικού. Και ένεκα της οικονομικής κρίσης, έχεις πολλές επιλογές, ακόμα και εντελώς δωρεάν, προκειμένου να βοηθηθείς. Αρκεί να το θέλεις.