Θα διατηρήσουμε την ανωνυμία της γράφουσας όπως ζήτησε η ίδια ‘’γιατί προτιμώ να το γράψουμε και μετά αν θελήσω να το ξεχάσω και όχι να μου το θυμίζουν κάθε μέρα οι γνωστοί και οι φίλοι με επευφημίες ή και όχι. Όταν θες να μάθεις να γκρεμίζεις τοίχους καλό είναι να μην τους έχεις χτίσει όλους και από μόνος σου’’. 

Η Στεφανία, ας την πούμε έτσι, προσέχει κάθε λέξη της όσον αφορά τις κρίσεις άγχους που την καταβάλλουν και την κατανοούμε γιατί και εμείς δεν είμαστε οι πιο ζεν άνθρωποι του κόσμου τούτου. ”Πέρασα από κρίσεις πανικού, ελαφριά κατάθλιψη, αγοραφοβία, χαρούμενες περιόδους και ξανά από την αρχή”

‘’Μεγάλη κουβέντα το χαλάρωσε’’ λέει. ‘’Σάμπως μας έμαθε ποτέ κανείς να χαλαρώνουμε; Από την πρώτη δημοτικού μας μαθαίνουν να ζοριζόμαστε, να πηγαίνουμε τον εαυτό μας με το ζόρι παρακάτω.” Στα τριάντα σου λένε Χαλάρωσε και ακούς να το λες και εσύ ο ίδιος τους άλλους. Σου έδειξε κανείς στο γυμνάσιο πώς να ανταπεξέλθεις στις πρώτες σου εξετάσεις; Θυμάμαι πήγαινα για Palso και ζήτησα από τον μπαμπά μου δύο φορές να σταματήσει στην άκρη του δρόμου να ξεράσω. Στην ηλικία που κανονικά θα έπρεπε να μαθαίνω να με βοηθάω να κουμαντάρω το άγχος μου εγώ είχα ήδη αποδεχτεί πως πάντα θα ζω με άγχος.’’

Προσπαθώ να της μιλάω χαλαρά και ζεστά γιατί ξέρω πως υποφέρει από κρίσεις πανικού και αγωνίες φυγής -αν υπάρχει αυτή η έκφραση. Γνωρίζω πως δεν είναι εύκολο να με έχει απέναντί της και να μιλάει για αυτό σε μια άγνωστη. ‘’Οι κρίσεις πανικού ήταν εδώ από νωρίς, δεν μπορώ να υπολογίσω πόσο μικρή ήμουν που μετρούσα όλες τις παράμετρους για να πάω σε ένα παιδικό πάρτυ με κόσμο. Φυσικά όχι πάντα. Υπάρχουν περίοδοι στην ζωή μου που δεν προσπαθούσα με κόπο να διαχειριστώ τις σκέψεις μου, τα συναισθήματά μου, τις σωματικές μου αντιδράσεις. Και ευτυχώς ήταν μεγάλες περίοδοι της ζωής μου. 

”Έχω συζητήσει άπειρες ώρες για το άγχος μου με ειδικούς και μη. Έχω αποδεχτεί ότι είμαι από εκείνους που πρέπει να ζει με λίγο παραπάνω αγωνία από ότι οι άλλοι. Και θέλω να την αγαπήσω αυτή την πτυχή μου”

Της περιγράφω την δική μου εμπειρία με κρίσεις άγχους νιώθει πιο άνετα μαζί μου. ‘’Ξέρεις’’ της λέω, ‘’νομίζω υπάρχει και μια όψη που λέει πως είναι και λίγο τύχη όλο αυτό. Σε ξυπνάει, σου λέει ψάξε με, σκάψε να δεις τι κρύβεται από κάτω’’. Χαμογελάει.

‘’Μεγάλο τίμημα. Έχω χάσει φανταστικά ραντεβού με φανταστικά αγόρια σε δύσκολες περιόδους επειδή ανησυχούσα πως θα έχω μια κρίση πανικού και θα γινόμουν ρεζίλι. Έχω χάσει διακοπές με φίλους, μεγάλες παρέες σε εξοχικά, μεγάλες συναυλίες με πολύ κόσμο. Κυρίως τα φανταστικά ραντεβού με τα φανταστικά αγόρια με ενοχλεί” αστειεύεται’’. Χαμογελάω.

Συζητάμε πόσο συχνά συναντάω ανθρώπους που παραδέχονται κρίσεις άγχους και άλλες παρόμοιες διαταραχές. Πόσο ταμπού είναι να παραδεχτείς στον περίγυρό σου ότι επισκέπτεσαι ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Ακόμα και σήμερα.

‘‘Εσύ πως το ξεπέρασες το ταμπού αυτό; Ο περίγυρος σου;”

”Κοίτα, με έβλεπαν να υποφέρω. Ο άνθρωπος που δεν είναι καλά μέσα του φαίνεται. Είναι αλαφιασμένος ή τρομακτικά αφημένος. Η οικογένειά μου με αγαπάει και θα ξεπερνούσε όλα τα ταμπού το κόσμου για να είμαι καλά. Ο υπόλοιπος περίγυρος έχει δικές τους δουλειές να ασχοληθεί, καλύτερα όχι με τα δικά μου. Μα το θέμα είναι να το ξεπεράσεις εσύ ο ίδιος. Είναι το πρώτο βήμα για να σε βοηθήσεις. Όταν έχεις φτάσει να έχεις καθημερινά κρίσεις πανικού, να μην κοιμάσαι, να μην μπορείς να φας ή να πας μέχρι το περίπτερο τότε μόνο ένας ειδικός μπορεί να σε βοηθήσει. Αλλιώς παραμυθιάζεσαι και χάνεις χρόνο.”

‘’Στο γραφείο το πρώτο διάστημα έτρεμα σα ψάρι μη φοβηθώ, μη πνιγώ με την σαλάτα, τρομάξω και το πυροδοτήσω, μη χρειαστεί να κάνω ταξίδι μόνη μου. Μη χρειαστεί να πρέπει να μιλήσω σε συναδέρφους ή τον προϊστάμενο για όλα αυτά. Θα με έπαιρναν για τρελή. Και δεν ήμουν τρελή, μόνο λίγο παραπάνω υπερβολική’’. Την παρατηρώ να σκοτεινιάζει και αλλάζω το σκηνικό με την ερώτηση: ‘’Τι είχαν οι εποχές που δεν είχες άγχος;’’

‘’Μη γελάσεις. Ήταν οι εποχές που έπρεπε να στηριχτώ μόνη μου στα πόδια μου. Τρελή αντίφαση. Όταν έχεις να ασχοληθείς με σοβαρά προβλήματα ξεχνάς τις αηδίες που μεγαλοποιείς με το μυαλό σου. Μπήκα σε αεροπλάνα, τρένα, πλοία, ταξίδεψα μόνη μου, έφαγα μόνη μου σε εστιατόρια. Τότε ήταν που αστειευόμουν στον εαυτό μου και έλεγα: Βρε μπας και είσαι εκ φύσεως μπακούρι;’’

‘’Και τώρα;’’ την ρωτάω.

‘’Τώρα συνεχίζω να μετράω πολλές παραμέτρους για να πάω σε ένα πάρτυ, θέλω πάντα να έχω τρόπους διαφυγής αλλά με αγαπάω περισσότερο από παλιά. Προσπαθώ να με μαθαίνω, να με εκπαιδεύω στην χαλάρωση, να μου θυμίζω ότι όλα θα πάνε καλά, γιατί ξέρεις πάντα στο τέλος πάνε όλα καλά. Δε θα μου εγγυηθεί κανείς ότι δεν θα ξαναέχω ποτέ στη ζωή μου άγχος, είναι ανθρώπινο, απλά θα μάθω να το διαχειρίζομαι’’

Αποφασίζω να δοκιμάσω λίγο να την ζορίσω: ‘’Θεωρείς πως ανήκεις σε μια ξεχωριστή κατηγορία ανθρώπων;’’

‘’Όταν μιλάω σε ειδικούς για τον φόβο εκείνοι το πρώτο πράγμα που μου λένε το βαρετό πια, αλλά αληθινό ‘’ο φόβος είναι χρήσιμος, υπάρχει μέσα μας και μας σώζει από κινδύνους’’. Άρα, όλοι το έχουμε κοινό το στοιχείο του φόβου απλά κάποιοι από εμάς για διάφορους  λόγους το αξιοποιούμε και το διαχειριζόμαστε λάθος. Όχι δεν ανήκω κάποια ειδική κατηγορία, δεν νιώθω έτσι, δεν είμαι καν πιο ευαίσθητη από άλλους. Κρίσεις πανικού παθαίνω, ε και;’’

”Πέρα από τα φανταστικά ραντεβού τι άλλο έχασες;’‘ τολμώ να επανέλθω ρωτώντας.

”Ζωή. Μέρες. Βράδια. Στιγμές. Νέους φίλους. Ευκαιρίες καριέρας. Ταξίδια.”

”Κέρδισες κάτι;”

”Ναι αμέ. Την επιβεβαίωση ότι εγώ είμαι καλύτερα από τους αναίσθητους ” και γελάει. Γαργαριστά.

Μοιράζεται μαζί μου σκέψεις της όπως ‘’μακάρι να μπορούσαμε να δείξουμε στα παιδιά μας πώς να χαλαρώνουν, πώς να κουμαντάρουν ή  όχι τον εαυτό τους. Να βρίσκουν την ισορροπία. Τρέμω να χάσει και η κόρη μου τα δικά της φανταστικά ραντεβού με φανταστικά αγόρια’’

‘’Κάνεις κάτι για αυτό;’’ την ρωτάω

‘’Ήμουν μαζί της σε εμπορικό κέντρο όταν έπαθα μια κρίση πανικού. Οι δύό μας. Της εξήγησα πως η μαμά απλά ανησύχησε για κάποιες δουλειές της λίγο παραπάνω. Αποφεύγω τις λέξεις άγχος, αγωνία, μπαμπούλας και άλλες τέτοιες χωρίς να τις κάνω απαγορευμένες. Απλά δεν τις χρησιμοποιούμε στο σπίτι μας. Επίσης από τα τέσσερα της έρχεται μαζί μου στο μάθημα της γιόγκα και για όσο της αρέσει θα συμμετέχει. Θα της μάθω να αγαπάει τον εαυτό της, να είναι δίκαιη με τους άλλους αλλά να αγαπάει τον εαυτό της πρώτα και να μάθει πως δεν κάνουμε πάντα όλα όσα μας αρέσουν και ας χρειάζεται μερικές φορές.

‘’Τι θα ήθελες να πεις σε εμένα που αγχώνομαι πάντα λίγο περισσότερο;’’

‘’Δεν είμαστε στο τελευταίο χωριό της πιο φτωχής χώρας. Έχεις άπειρες επιλογές. Υπάρχει ο διαλογισμός, η γιόγκα, το ρέϊκι, το τρέξιμο, το μασάζ, η σοκολάτα, τα φανταστικά ραντεβού με αγόρια φανταστικά. Δεν έχεις δικαιολογίες κορίτσι μου’’