“Is this real life? Or is just fantasy?” Όταν ο Mercury έγραφε αυτούς τους στίχους- ορόσημο μιας ολόκληρης γενιάς, σίγουρα δεν περίμενε πως 50 χρόνια μετά θα είχαν απόλυτη ταύτιση με την δομή της σύγχρονης κοινωνίας.

Και φυσικά αναφέρομαι στα social media, γιατί είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε είτε όχι, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι απλώς ένα κομμάτι του δυτικού κόσμου, είναι πλεγμένα, πλέον, μέσα σε αυτόν με τέτοιον τρόπο που δεν ξεχωρίζεις πλέον τα όρια με την πραγματικότητα. Εξάλλου ποιος μπορεί να ορίσει τι είναι πραγματικότητα; Κάτι που συμβαίνει στα social media δεν είναι πραγματικότητα;

Αφού το βλέπεις είναι μπροστά σου. Το μάτι είναι η πρώτη δίοδος που είναι πολύ εύκολο να ξεγελαστεί, μετά είναι ο εγκέφαλος. Πρέπει κάποιος να έχει εκπαιδεύσει πάρα πολύ τον εγκέφαλο του, να τον έχει “χακάρει”, για να μπορεί να βλέπει τα πράγματα στη ρεαλιστική τους διάσταση, αντί να πέφτει συνεχώς στην παγίδα των συνεχόμενων ουτοπικών προσδοκιών, διαδικασία η οποία, no good news, ξεκινάει με το πρώτο σκρολάρισμα, ακόμη και αν δεν το καταλαβαίνεις.

Ο βασιλιάς του παραπάνω φαινομένου, είναι ένα αρκτικόλεξο που όλους μας ενώνει

FOMO ή αλλιώς the fear of missing out ή αλλιώς πως είναι να νιώθεις ότι συνεχώς γίνεται ένα πάρτι που εσύ δεν είσαι καλεσμένος. Το ξέρουμε, το έχουμε εμπεδώσει για τα καλά τα τελευταία χρόνια, το έχουμε βιώσει στο πετσί μας. Αναρωτιέμαι από πόσο FOMO γλίτωναν οι άνθρωποι πριν τα social media.

Το τρομερό με αυτό είναι ότι σου δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα ακόμη και για πράγματα που μπορεί να μην ήθελες καν να κάνεις, αλλά επειδή τα βλέπεις μπροστά σου, ειδικά τώρα που με την επάνοδο του reel τα καλαίσθητα video έχουν πάει σε άλλο level, είναι σαν ο εγκέφαλος σου να σου δημιουργεί την επιτακτική ανάγκη να νιώσεις πως εσύ δεν κάνεις απολύτως τίποτα.

Ναι, είναι τέλεια όλη αυτή η ανταλλαγή πληροφορίας και οι ωραίες εικόνες, αλλά αν γυρίσεις σπίτι Δευτέρα βράδυ, μια μέρα που έχουν πάει όλα λάθος, κατάκοπος και κάτσεις με μια σακούλα πατατάκια αγκαλιά, πιάσεις το κινητό και το πρώτο πράγμα που δεις είναι το πρωινό ενός ζευγαριού στο Vietnam πάνω σε bamboo κούνιες με θέα σαν να βγήκε από τεύχος του National Geographic, είναι κάπως μαθηματικά αποδεδειγμένο ότι θα νιώσεις χάλια.

Και όχι αυτό δεν σε κάνει έναν κακόψυχο μίζερο άνθρωπο, σε κάνει βασικά άνθρωπο, χωρίς περιττά κοσμικά επίθετα. Είναι τρομερό, επιστημονικά τουλάχιστον, το πως ο εγκέφαλος απομονώνει την πληροφορία που θέλει και τη διαμορφώνει με τέτοιο ακριβώς τρόπο, ώστε να σε κάνει να πέσεις στην παγίδα. Δεν έχει καμία σημασία πχ αν το ζευγάρι που βλέπεις σε εκείνη τη βεράντα είναι ευτυχισμένο ή έχει προβλήματα, δεν θα καθίσεις καν να το σκεφτείς, βλέποντας αποκλειστικά και μόνο πως κάποιος άλλος κάνει κάτι που θα ήθελες και εσύ δεν το κάνεις.

Μην υποθέτεις από τα social πως είναι τα πράγματα, ρώτα

Όχι για να αποδείξεις στον εαυτό σου πως μπορεί να υπάρχουν και ατέλειες στο σκηνικό που βλέπεις, πάντα θα υπάρχουν και δεν είναι το ζητούμενο το αντίθετο, αλλά για να έχεις μια ολοκληρωμένη εικόνα. Και κυρίως να βλέπεις τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση. Ευτυχώς παρατηρούμε μια τάση τελευταία προς την αυθεντικότητα και την έκθεση πιο ρεαλιστικών και ευάλωτων στιγμών.

Άνθρωποι και ιδιαίτερα άνθρωποι με μεγάλο impact, εκθέτουν τις στιγμές τους πιο ρεαλιστικά. Θέματα όπως η ψυχική υγεία ή οι δυσκολίες της μητρότητας επικοινωνούνται ανοιχτά σε μια προσπάθεια το λεγόμενο content να είναι περισσότερο άνθρωπινο. Όταν άνθρωποι που εντελώς φαινομενικά τα έχουν όλα, μπαίνουν στη διαδικασία να μιλήσουν για τις σκοτεινές τους πλευρές δημιουργείται μια αλυσίδα,

νιώθεις λιγότερο μόνος και αυτή είναι ίσως η πιο υγιής πλευρά του influencing. “At least I am cool on the Internet”. Μου έχει συμβεί, περισσότερες φορές από όσες θα ήθελα, να ακολουθώ άτομο που στα social έδειχνε πάρα πολύ κουλ, δραστήριο, με ωραία αισθητική, χιούμορ, έξυπνα references και από κοντά να είναι η μιζέρια προσωποποιημένη. Πολλοί άνθρωποι χάνονται τόσο πολύ στην διαδικτυακή τους περσόνα, που ξεχνάνε να φροντίσουν αυτή που είναι έξω από αυτή.

Δεν θα πω την πραγματική, γιατί και οι δύο πραγματικές είναι. Το θέμα είναι η επιλογή που θες να κάνεις, αν θες να ζεις τη ζωή πίσω από μια οθόνη ή παράλληλα με αυτή. Κάποιος πολύ αγαπημένος μου κάποια στιγμή πάνω στον ατέρμονο αγώνα μου με τη σύγκριση μου είχε πει “Οι άνθρωποι κρίνουμε πάντα με βάση αυτά που ξέρουμε για εμάς, και αυτά που δεν ξέρουμε για τους άλλους”. Μια μάχη άνιση, αλλά κυρίως άδικη.

Πολλά πράγματα δε μπορούμε να ελέγξουμε καθημερινά, οπότε τουλάχιστον ας επιλέγουμε τις μάχιμες. Και η σύγκριση στα social media ας μην είναι μία από αυτές.