Πώς από απλές γραμμές σε ένα σχολικό πίνακα, από την ανάγνωση και τη λατρεία των κόμικς και τη «καψούρα» στην Άριελ και τη Φραμπαλά, γεννιέται ένας illustrator; Ο Leo Aba, μας συστήθηκε, μας έβαλε στο κόσμο του και μας μίλησε για το AI, την έμπνευση αλλά και το ποσό εύκολο ή δύσκολο να γίνεις καλλιτέχνης.
Για αρχή, έχω την απορία από που βγαίνει το Leo Aba και ποιο είναι το πρόσωπο πίσω από αυτό το όνομα.
Είναι απλό, το Leo προέρχεται από το Λεωνίδας και το Aba από το Αμπατζόπουλος. Στο σχολείο εγώ και ο αδερφός μου ήμασταν γνωστοί ως τα αδέρφια Άμπα. Για διεθνείς λόγους, κατέληξα στο «Leo Aba» για να κάνει τη ζωή μου πολύ πιο εύκολη.
Γεια σας λοιπόν, είμαι ο Λέο—μια ζωντανή αντίφαση. Γεννήθηκα στην Κύπρο και μεγάλωσα από Έλληνα πατέρα και Αρμένισσα μητέρα. Έχω ταξιδέψει στον κόσμο από μικρή ηλικία και έχω ζήσει συνολικά σε 8 χώρες. Πήγα σε γερμανικό σχολείο και κάποια στιγμή μεταπήδησα σε αμερικανικό. Μια φίλη που δουλεύει στη νομική το περιέγραψε τέλεια: είμαι αυτό που βλέπει στον ύπνο του ο υπάλληλος του ΚΕΠ και ξυπνάει μούσκεμα στον ιδρώτα.
Πώς ξεκίνησε το όλο ταξίδι με τη ζωγραφική και το illustration;
Η τέχνη ήταν διέξοδος στις δύσκολες στιγμές. Είχα αυστηρή ανατροφή και το γεγονός ότι άλλαζα σχολεία και φίλους κάθε λίγα χρόνια έκανε την παιδική ηλικία δύσκολη. Βρήκα καταφύγιο στο να διαβάζω και να σχεδιάζω κόμικς (υποτίθεται ότι έκανα τα μαθήματά μου).
Ο καταλύτης όμως, το σημείο που όλα ξεκίνησαν επίσημα, ήταν όταν γνώρισα τον κολλητό μου. Εκείνος με έβαλε στον κόσμο αυτό, όταν ακόμα πηγαίναμε σχολείο. Μια φορά ζωγράφησε έναν χαρακτήρα από το Dragon Ball στον πίνακα με λίγες απλές γραμμές και με μάγεψε. Με συνεπήρε το πώς λίγες γραμμές, όταν μπουν στη σωστή θέση, μπορούν να γεννήσουν κάτι ζωντανό. Έγινε ο μέντοράς μου και μου έδειξε τα βασικά. Κάθε μέρα που συναντιόμασταν στο σχολικό, δείχναμε ο ένας στον άλλον τα σκίτσα μας και ανταλλάζαμε σχόλια. Το συνέχισα, χωρίς να φαντάστω ότι κάποια μέρα θα γινόταν το επάγγελμά μου.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στα social media σε βλέπουμε και Ισπανία και Ελλάδα. Ποια είναι η βάση σου;
Αυτή τη στιγμή μένω στην Ισπανία και δουλεύω στη βιομηχανία των βιντεοπαιχνιδιών. Πριν από αυτό, έζησα στη Γερμανία για πάνω από 8 χρόνια και προηγουμένως στο Ηνωμένο Βασίλειο για 4 χρόνια όπου ολοκλήρωσα τις σπουδές μου. Συνολικά, βρίσκομαι εκτός Ελλάδας για κάτι παραπάνω από 13 χρόνια. Γυρνάω Ελλάδα τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο, για καλοκαιρινές διακοπές και για να δω την οικογένεια και τους φίλους μου.
Τι σε ευχαριστεί περισσότερο στο να σχεδιάζεις;
Με ενθουσιάζει η ουσία της απλότητας και το πώς μπορείς να εκφράσεις περισσότερα με λιγότερα, δίνοντας ύφος και χαρακτήρα χωρίς υπερβολές. Η μείωση σε τέτοιο σημείο που εκφράζει περισσότερα απ’ όσα θα έδινε η προσθήκη πολλών λεπτομερειών. Αυτό είναι κάτι που συναντάμε στα κόμικς και μεταφράζεται εύκολα και στην τέχνη των videogames. Μου αρέσουν οι ιστορίες βασισμένες στη φαντασία που γεννούν χαρακτήρες και περιβάλλοντα. Αγαπώ ιδιαίτερα να σχεδιάζω χαρακτήρες γιατί μπορούν να μεταφέρουν πολλή αφήγηση. Τι ρούχα φοράνε, τι εξοπλισμό ή όπλα έχουν κ.λπ.
Μου αρέσει επίσης να βρίσκω ιδιαίτερα specialty cafés (είναι αδυναμία μου σίγουρα) και να σχεδιάζω τους ανθρώπους που περνάνε. Το να ζωγραφίζω την καθημερινότητα, να αιχμαλωτίζω και να υπερβάλλω τις προσωπικότητες, μου δίνει μεγάλη χαρά. Έχω τελειοποιήσει και την τέχνη του να μη με παίρνουν χαμπάρι, οπότε αν κάποιος θέλει μαθήματα, είμαι διαθέσιμος—αρκεί να πληρώσει τον καφέ.
Για σένα τι αποτελεί έμπνευση;
Θαυμάζω τους βετεράνους της κοινότητάς μου αλλά και τους παλιούς δασκάλους. Καλλιτέχνες στο τοπικό life drawing, άτομα με τα οποία συνεργάστηκα, ή που γνώρισα και ακολουθώ online. Η λεπτομέρεια και η αγάπη που βάζουν στο έργο τους με συγκλονίζει. Μου αρέσει να βλέπω πώς εξελίσσονται με τον καιρό. Όσον αφορά τους παλιούς δασκάλους, με συναρπάζει το γεγονός ότι μπορούν να παραμένουν επίκαιροι, πέρα από τον χρόνο και τις τάσεις. Με όλη την ταπεινότητα προσπαθώ να χαράξω τον δικό μου δρόμο.
Οπότε, για να απαντήσω, έμπνευση για μένα σημαίνει εξερεύνηση. Να ακουμπάς τα όρια και να προσπαθείς να τα ξεπεράσεις. Οτιδήποτε με βοηθά να ξεπεράσω τα όριά μου είναι έμπνευση. Από αυτή την άποψη, η έμπνευση είναι προσωπική, παίρνει πολλές μορφές και συνεχώς αλλάζει- μπορεί να είναι ένα podcast, ένα βιβλίο, μια συζήτηση μετά το ζίου ζίτσου, μια βόλτα σε μουσείο, μια βραδιά με καλλιτέχνες, ένα εκπληκτικό animation…
Επίσης, κάτι που με ενέπνεε παλιά ίσως πλέον δεν έχει το ίδιο αποτέλεσμα. Όσο περισσότερο μαθαίνεις μια τέχνη, τόσο αλλάζει και το τι θεωρείς εμπνευσμένο. Είναι σαν να ανεβαίνεις μια κορυφή και να αποκαλύπτονται άλλες που πριν δεν έβλεπες. Η ανακάλυψη του λεγόμενου “άγνωστου-αγνώστου”, που πάντα μου δίνει κάτι νέο να επιδιώκω.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ποιες προκλήσεις καλείται ένας καλλιτέχνης να αντιμετωπίσει; Επίσης, η Τεχνητή Νοημοσύνη πόσο απειλή, θεωρείται για τους καλλιτέχνες;
Το θέμα της AI αποτελεί ένα από τα πιο συζητημένα ζητήματα στην κοινότητά μου αυτή την εποχή. Οι γεννήτριες εικόνων και βίντεο μέσω AI μπορούν να δημιουργήσουν εικόνες μέσα σε δευτερόλεπτα. Η βιομηχανία ήδη έχει Αρχίσει να μετακινείται εξαιτίας αυτού. Οι CEO αναζητούν τρόπους να βελτιστοποιήσουν τους πόρους τους, ενώ οι καλλιτέχνες φοβούνται πως θα αντικατασταθούν. Είναι πρόκληση και απολύτως δικαιολογημένος φόβος.
Υπάρχουν ηθικά ζητήματα, κυρίως γύρω από την παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Είμαι σίγουρος ότι έχεις δει την τελευταία μόδα με τις εικόνες σε στυλ Ghibli. Είναι έκφραση αγάπης για το στούντιο Ghibli, που είναι μαγικό και βαθιά αγαπημένο, αλλά ταυτόχρονα τόσο λάθος. Είναι δημοκρατικοποίηση κάτι που προστατεύεται από copyright, που παραμένει παράνομο όπως κι αν το δεις. Δεν έχω καθόλου συμπάθεια για εταιρείες που κλέβουν δουλειές καλλιτεχνών και βγάζουν κέρδος από αυτό.
Από την άλλη, όταν χρησιμοποιείται ηθικά, με ενθουσιάζει η AI. Δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους με λιγότερη εμπειρία να δημιουργήσουν. Η ιδεοποίηση γίνεται πιο εύκολη, βαρετά ή επαναλαμβανόμενα tasks επιταχύνονται. Πιστεύω ότι οι νεότεροι καλλιτέχνες πρέπει να δουν, να μάθουν και να προσαρμοστούν στις νέες τεχνολογίες—όχι να απομονωθούν από αυτές. Με το να συμμετέχουμε στη συζήτηση, μπορούμε να οδηγήσουμε αυτό το «ταμπού» προς τη σωστή κατεύθυνση.
Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν νέο καλλιτέχνη που ξεκινάει τώρα;
Ρίξε χιλιόμετρα από την αρχή. Είναι απαραίτητο να παράγεις πολύ έργο για να χτίσεις θεμέλια. Δούλεψε τα βασικά και δοκίμασε ευρύ φάσμα μέχρι να δεις τι σε ελκύει. Δώσε το παρών και κάνε τη δουλειά. Εστίασε στα ουσιώδη και στο τι πρέπει να κάνεις μετά. Υπάρχουν αμέτρητοι διαθέσιμοι πόροι και online μαθήματα που είναι προσιτά και οικονομικά
Την εποχή που ξεκίνησα, το YouTube βρισκόταν ακόμα σε αρχικό στάδιο και η μόνη πηγή γνώσης ήταν η προσωπική μεταφορά πληροφορίας — από στόμα σε στόμα, και αυτό με το σταγονόμετρο και γεμάτο μυστικοπάθεια. Αυτή η φούσκα έχει σπάσει πια, και υπάρχουν τόσα εργαλεία για να εξελιχθείς. Το πρόβλημα όμως είναι πως υπάρχει τόση πολλή πληροφορία, που μερικές φορές παραλύεις.
Το να μπεις στη βιομηχανία (της ψυχαγωγίας) είναι δύσκολο. Μπορεί να χρειαστεί να μεταναστεύσεις. Οι εταιρείες προτιμούν να προσλαμβάνουν άτομα με κάποια εμπειρία. Όμως μόλις μπεις, τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα. Εστίασε στην τελειοποίηση του portfolio σου. Δηλαδή, επίλεξε σε ποιες εταιρείες θες να δουλέψεις και προσάρμοσε το portfolio σου με βάση αυτές. Ρώτα καλλιτέχνες που εμπιστεύεσαι ποια έργα θα κρατούσαν ή θα αφαιρούσαν.
Αν έχεις μόλις τελειώσει σχολή ή πανεπιστήμιο, αναζήτησε πρακτικές θέσεις (internship). Η αμοιβή μπορεί να είναι χαμηλή, αλλά αυτές οι θέσεις ανοίγουν την πόρτα. Μόλις αποκτήσεις εμπειρία, έρχεται και η διαπραγματευτική δύναμη — με καλύτερους μισθούς και περισσότερη ευελιξία, όπως η εξ αποστάσεως εργασία
Αν σκρολαρει κάποιος στο προφίλ σου, η γυναικεία μορφή πρωταγωνιστεί. Έτυχε ή αποσκοπεί κάπου;
Αγαπώ την ανατομία και το γυναικείο σώμα—δεν μπορώ να το αρνηθώ. Είναι σίγουρα το comfort zone μου. Όταν ποστάρω στα social media, πρόκειται κυρίως για πράγματα εκτός δουλειάς, οπότε είναι κάτι που μου βγαίνει φυσικά και με χαλαρώνει. Δεν υπάρχει ιδιαίτερο πολιτικό μήνυμα πίσω από τα έργα μου, αν και μερικές φορές θα ήθελα να υπήρχε.
Σημείωση: Μικρός είχα καψούρα με την Άριελ (της Disney) και τη Φραμπαλά από τον Αστερίξ. Κάποια στιγμή, κάποιος μου έδωσε ένα ερωτικό κόμικ — μάλλον ήταν του Milo Manara. Ήμουν σε beach bar ανάμεσα σε κόσμο, και ντρεπόμουν να συνεχίσω το διάβασμα, αλλά δεν μπορούσα να το αφήσω. Ίσως αυτή η εμπειρία να χαράχτηκε κάπου στο συλλογικό μου ασυνείδητο.
Με την ενεργή παρουσία όλο και περισσότερο της τεχνολογίας στη ζωή μας και επικεντρώνοντας τη προσοχή μας, λίγο περισσότερο στα social, η νέα γενιά έχει γίνει πιο «σκληρόπετση» όσο αφορά στα συναισθήματα και τη τέχνη;
Ναι, απόλυτα. Εφαρμογές όπως το Instagram είναι σχεδιασμένες για να σε κρατούν σε άσκοπο scrolling. Είμαι ευγνώμων για τα social, είναι ένα δυνατό εργαλείο—αλλά σίγουρα έχει και σκοτεινή πλευρά. Υπάρχει τόση τέχνη εκεί έξω, γιατί πλέον όλοι έχουν φωνή, αλλά αυτό σημαίνει και ότι όλα είναι πλημμυρισμένα, και τα πράγματα χάνουν την αξία τους. Για μένα δεν έχει σημασία η συχνότητα παραγωγής, αλλά το πόσο ουσιαστικό είναι για εσένα και τι λέει.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Αν κοιτάξεις γύρω σου, υπάρχει κάτι που σε ξενερώνει;
Όχι, τι εννοείς; Όλα είναι τέλεια, σωστά; Οι πολιτικοί ηγέτες κάνουν εξαιρετική δουλειά, η οικονομία ανθεί, η εργασία είναι σταθερή, τα ενοίκια και οι λογαριασμοί είναι φθηνοί, οι συγκρούσεις και οι πόλεμοι ανήκουν στο παρελθόν και μπορώ να κοιμηθώ ήσυχος τα βράδια. («everything is fine» meme)
Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να μοιραστείς με τον κόσμο όσο αφορά είτε εσένα είτε τη τέχνη σου;
Βρες και περιτριγύρισε τον εαυτό σου με άτομα που σε εμπνέουν, σε κάνουν να αναρωτιέσαι και σε ωθούν να ξεπερνάς τα όριά σου. Βρες ένα άθλημα που θα σε κρατάει σε φόρμα και σε επαφή με το σώμα σου—υγιές σώμα, υγιές πνεύμα. Να είσαι ευγνώμων και να μην θεωρείς τίποτα δεδομένο, όπως αυτό το υπέροχο bagel με σολομό που με κοιτάει από το τραπέζι, ή αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους που με παίρνουν συνέντευξη και μου δίνουν βήμα.
Έχεις κάποιο μότο;
– «Ένα ξέρω, ότι δεν ξέρω τίποτα» – Πλάτωνας
– «Γνώρισε τον εαυτό σου» – Σωκράτης
Όταν το είπα νωρίτερα, ότι είμαι μια ζωντανή αντίφαση, το εννοούσα.
Και τέλος, ποιον κανόνα «σπας» καθημερινά;
Δεν σπάω τους κανόνες, τους λυγίζω τόσο όσο χρειάζεται για να με ευνοούν!
