Η Marina Abramovic αποτελεί από μόνη της σχολή σε αυτό που ονομάζουμε performance art. Γεννημένη στην Σερβία το 1946 ξεκίνησε την καριέρα της στις αρχές του 1970, μένει μόνιμα στην Νέα Υόρκη και φυσικά κάνει ταξίδια ανά τον κόσμο με τις εκθέσεις της. Στα 67 της χρόνια και με (σχεδόν) τρεις δεκαετίες παρουσίασης της στο χώρο της τέχνης, περιγράφει τον εαυτό της ως η (γιαγιά της performance art) ‘‘grandmother of performance art’’ και δεν έχει άδικα αυτόν τον τίτλο, ο κόσμος της τέχνης υποκλίνεται στο άκουσμα του ονόματος της.
Η τέχνη της είναι μοναδική επειδή ανακαλύπτει την σχέση μεταξύ του καλλιτέχνη και του κοινού του, ‘‘παίζει’’ με τα όρια του σώματος και τις δυνατότητες του μυαλού.
Το 2010 η έκθεση που έκανε ονομάστηκε The Artist is Present στην οποία υπήρχε ένα τραπέζι και δύο καρέκλες. Η Marina καθόταν στην μία από τις δύο και η απέναντι καρέκλα ήταν κενή- ελεύθερη για όποιον ήθελε να καθίσει απέναντι της, χωρίς να υπάρχει οποιοδήποτε είδος συνομιλίας. Όμως αυτή η στιγμή για κάποιους ήταν τόσο έντονη συναισθηματικά που έβαλαν τα κλάματα και άλλοι που έφευγαν. Σε μία άλλη από τις εκθέσεις της για να δοκιμάσει τα όρια του σώματος της (όπως αναφέραμε) είχε 20 μαχαίρια μπροστά της και δύο κάμερες να τραβούν, η ονομασία αυτού (ρώσικο παιχνίδι).
Για να ελέγξει τα όρια της σχέσης καλλιτέχνη- κοινού σε μια από τις εκθέσεις της, η Abramovic τοποθέτησε 72 αντικείμενα σε ένα τραπέζι και έβαλε τον εαυτό της σε παθητική θέση, επιτρέποντας στο κοινό να χρησιμοποιήσει όποιο αντικείμενο ήθελε και να της έκανε ότι ήθελε. Μεταξύ των άλλων αντικειμένων είχε ένα τριαντάφυλλο, μέλι, ψαλίδι και ένα όπλο με μια σφαίρα.
Βέβαια όταν είσαι καλλιτέχνης τέτοιου βεληνεκούς, η προσωπική σου ζωή είναι μέρος της ευρύτερης έμπνευσης σου. Στην περίπτωση της Abramovic ο χωρισμός της με τον Ullay (Uwe Laysiepen) επίσης performance artist ήταν επίσης μια ξεχωριστή περφόρμανς. Η σχέση τους βασιζόταν στην απόλυτη εμπιστοσύνη, κυκλοφορούσαν με τα ίδια ρούχα και αυτό είναι το επιφανειακό, για να μελετήσει κάποιος την τέχνη τους χρειάζεται μια βαθύτερη προσέγγιση. Οπότε όταν αποφασίζεις να χωρίσεις ή να πάρεις αποστάσεις από αυτή την σχέση, δεν θα είναι κάτι απλό. Το 1988 ο Ullay και η Abramovic αποφάσισαν να δώσουν τέλος στην σχέση τους και δημιούργησαν μια ολόκληρη performance με τίτλο The Lovers: Great Wall Walk. Η μοναδική αυτή performance έλαβε μέρος στο Σινικό Τείχος (Chinese Wall), οι δύο τους ξεκίνησαν από τις δύο αρχές του τείχους και συναντήθηκαν στην μέση για να πουν το τελικό αντίο. Για όλο αυτό φυσικά η Abramovic ζήτησε ειδική άδεια από τις αρμόδιες αρχές.
Άμα ακόμα δεν έχετε καταλάβει για ποια καλλιτέχνιδα μιλάμε, θυμάστε τότε που η Κάρι (Carrie Bradshaw) γνώρισε τον Αλεξαντερ Πετροφσκι (ρώσο καλλιτέχνη) σε μια έκθεση, που η Κάρι σχολίασε κάτι για την καλλιτέχνιδα; Ε αυτή η καλλιτέχνιδα (ο ρόλος της δηλαδή) βασίστηκε πάνω στην Marina Abramovic.
* Για όσους μένουν στο Λονδίνο ή έχουν σκοπό να πάνε, υπάρχει έκθεση της Abramovic μέχρι τις 25 Αυγούστου. Τίτλος: 512 Hours στο Serpetine Gallery.
Παρακάτω μπορείτε να δείτε ένα ντοκιμαντέρ για την περφορμανς The Artist is Present
Bonus Track
