Σε πρώτη φάση αν αισθάνεσαι θλίψη, μελαγχολία, λύπη αλλά και κάτι να σου «λείπει», τότε μπορείς ελεύθερα να μπεις και εσύ στο club. Στο club όλων εκείνων που δηλώνουν ανοιχτά πως τα «White Christmas» μόνο άσπρα δεν μοιάζουν. Kαι πως πιο πολύ φέρνουν σε αποχρώσεις του γκρί και του μαύρου. Σε δεύτερη φάση, εάν αναγνωρίζεις αυτή σου τη διάθεση έχε υπόψιν σου πως αυτό έχει και τα θετικά του. Ειδικά αν σκεφτείς πως συνήθως οι περισσότεροι άνθρωποι την περίοδο των εορτών πασχίζουν να φαίνονται χαμογελαστοί. Aνεξάρτητα από το αν νιώθουν όπως επιλέγουν να δείχνουν τελικά. Κάτι πάει λάθος δεν νομίζεις; Σίγουρα όχι εσύ!
Ο μύθος των Χριστουγέννων
Εάν αντιμετωπίσουμε τα Χριστούγεννα όπως θα κάναμε αν ήμασταν ακόμη παιδιά (ασφαλώς και είμαστε ακόμη), τότε ναι. Tα Χριστούγεννα σημαίνουν για τους περισσότερους δώρα, μουσικές, αρώματα, γεύσεις και φυσικά βόλτες με φίλους και συγγενείς! Το κάπως μη ρεαλιστικό μοτίβο των Χριστουγέννων λοιπόν είναι ξεκάθαρο, μαζί και οι φωτογραφίες, ο κόσμος ακόμη και οι ταινίες: Tα Χριστούγεννα οφείλoυμε να δείχνουμε και φυσικά να νιώθουμε ευτυχισμένοι. Συμβαίνει όμως και στα αλήθεια αυτό;
Η πραγματικότητα των Χριστουγέννων
Προσωπικά όσο και αν αναγνωρίζω την αλήθεια, αδυνατώ κάποιες φορές να πιστέψω πως κάποιοι άλλοι άνθρωποι ζουν μια άλλη πραγματικότητα την περίοδο των εορτών. Αδυνατώ να πιστέψω πως για παράδειγμα μια Χριστουγεννιάτικη μουσική λίστα δεν έχει τη δύναμη να σε κάνει να χαμογελάσεις. Αδυνατώ να πιστέψω πως μερικά μελομακάρονα (ειδικά της γιαγιάς), κάποια δώρα (ειδικά αυτά που προσφέρουμε εμείς στα πρόσωπα που αγαπάμε) και κάποιες αγκαλιές (ειδικά εκείνες που θα θέλαμε να κρατήσουν για πάντα) δεν είναι ικανά για να σε κάνουν να νιώσεις στιγμές χαράς και ευτυχίας. Και όμως συμβαίνει και το οξύμωρο της ιστορίας; Έχει συμβεί στους περισσότερους από εμάς!
Ανεξάρτητα από το αν το αναγνωρίζουμε, αν το δηλώνουμε ανοιχτά ή αν το αποδεχόμαστε, το ζήτημα είναι ότι συμβαίνει γιατί το ζήτημα δεν είναι το πως φαινόμαστε αλλά το πως πραγματικά αισθανόμαστε. Και σίγουρα δεν γίνεται πάντα στις γιορτές να νιώθουμε όλες και όλοι ευτυχισμένοι. Και ενώ προσωπικά αρνούμαι να δώσω την σκυτάλη των Χριστουγέννων στην μελαγχολία, κάποιοι άνθρωποι το κάνουν και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία.
Πότε όμως η γλυκιά μελαγχολία των Χριστουγέννων σηματοδοτεί την αρχή μιας εποχικής κατάθλιψης;
Θα λέγαμε πως η εποχική κατάθλιψη των Χριστουγέννων περιγράφεται κάπως έτσι: «Όσο πιο πολλά τα φώτα έξω, τόσο πιο σκοτεινά μέσα μας». Ίσως γιατί αυτά τα φώτα έχουν την τάση να επιβάλλουν και να θέτουν στο προσκήνιο πράγματα, βιώματα και συναισθήματα που για αρκετό καιρό υπήρχαν στο παρασκήνιο. Αυτή λοιπόν η καταθλιπτική διάθεση έχει ναι μεν τα χαρακτηριστικά μιας κοινής κατάθλιψης, με τη διαφορά πως εντείνεται όμως τις ημέρες των εορτών.
Το φαινόμενο της ‘’κατάθλιψης των εορτών’’ δεν προέκυψε τυχαία
Η δεκαετία του ’80 σήμανε την αρχή αυτού του φαινομένου μιας και παγκοσμίως έγινε η αρχή ενός προτύπου καταναλωτικού εορτασμού. Αυτό οδήγησε και συνεχίζει έως σήμερα να ψυχαναγκάζει τους ανθρώπους να προβούν σε επιπλέον έξοδα, υποχρεώσεις, δώρα. Και φυσικά καταναγκαστικές κοινωνικές επαφές. Όλα αυτά ασφαλώς καμία σχέση δεν έχουν με το πως θέλουμε να αισθανόμαστε τις ημέρες των εορτών, μιας και προπαντός δίνεται έμφαση στην εικόνα που “οφείλουμε” να έχουμε, στο συναίσθημα που θα “πρέπει” να προβάλλουμε και στη συμπεριφορά που “επιβάλλεται” να εκτελέσουμε. Και ενώ το κοινωνικό πρότυπο των εορτών επιβάλλει πράγματα ανθρώπινα και αν μη τι άλλο ευχάριστα, όλη αυτή η επιβολή του «φαίνεσθαι», μόνο ευχάριστη δεν γίνεται να είναι.
Οι άνθρωποι που βιώνουν κατά κύριο λόγο μοναξιά της ημέρες αυτές, είναι συνήθως και οι άνθρωποι που έζησαν και συνεχίζουν εποχικά να ζουν στο παρελθόν. Για εκείνους που τα παιδικά και σχεδόν ενήλικα τους χρόνια δεν βίωσαν ιδιαίτερα ευχάριστα τις γιορτές τους το συναίσθημα των εορτών συνεχίζει να κρύβει για εκείνους ένα γλυκό ρομαντισμό. Μια αψυχολόγητη μελαγχολία και ίσως μια θολή νοσταλγία. Ακόμα και αν τα χρόνια πέρασαν και η ζωή τους συνεχίστηκε πλήρως λειτουργικά. Ασφαλώς κάθε περίπτωση διαφέρει, όπως και το συναίσθημα που αισθάνεται κάθε άνθρωπος ξεχωριστά.
Η χαρά δεν προγραμματίζεται!
Το χαρμόσυνο κλίμα των εορτών καλώς ή κακώς έχει την τάση να δημιουργεί προσδοκίες. Αυτό γιατί συνήθως περιμένουμε και εξ αρχής προκαταβάλουμε τον εαυτό μας να νιώσει χαρά κατ΄ανάγκην και όχι κατ’επιλογή. Με κάποιον τρόπο υπάρχει σαν κανόνας το πως πρέπει να βιώνουμε εκείνες τις ημέρες και έτσι μοιραία αν νιώσουμε πως απέχουμε από αυτό το πρότυπο, αυτομάτως απογοητευόμαστε. Νιώθουμε πως πράξαμε ή σκεφτήκαμε λάθος. Ίσως απομονωνόμαστε και τελικά καταλήγουμε στο να πιέζουμε τον εαυτό μας να μπει σε καλούπια που σκοπό έχουν να συναντήσουν την άποψη της «κοινής γνώμης». Ακόμη και αν η κοινή γνώμη μας βρίσκει συναισθηματικά αντίθετους.
Υπάρχει «μέση» λύση;
Ασφαλώς και υπάρχει! Η λύση βρίσκεται ολοκληρωτικά στην απενοχοποίηση του εαυτού μας. Θα χρειαστεί να αφιερώσουμε χρόνο σε όσα ειλικρινά έχουμε την ανάγκη να κάνουμε. Να δώσουμε χώρο στον εαυτό για να καταφέρει ακόμα και τις ημέρες των εορτών να νιώσει δημιουργικά και ευχάριστα!
Εάν χρειαστεί αυτή τη φορά επέλεξε να αφαιρέσεις υποχρεώσεις που σε βαραίνουν με σκοπό να δώσεις σημασία σε όλα εκείνα που σε κάνουν να νιώθεις σημαντικός/η! Και μην ξεχάσεις να αναρωτηθείς το εξής: Ποια ήταν η τελευταία φορά που ρώτησες τον εαυτό σου τι είναι εκείνο που πραγματικά θα σε κάνει να νιώσεις ευτυχία ανεξαρτήτου ώρας, ημέρας και εποχής; Kάνε μια απόπειρα να ακούσεις την εσωτερική σου φωνή και ύστερα να απαντήσεις με όση περισσότερη ειλικρίνεια μπορείς. Αξίζει! Γιατί πρώτα από όλα το αξίζεις εσύ!
Α και που σαι; Εσύ κοίτα να απολαμβάνεις στιγμές, ειδικά τις Δευτέρες και ιδιαίτερα τις μέρες που δεν μοιάζουν και τόσο φωτεινές. Έτσι για τη διαφορά και γιατί η κάθε μέρα και στιγμή έχει την δική της χάρη.
Καλά Χριστούγεννα!
