Μπορεί ημερολογιακά τα έτη να αλλάζουν την 1η του Γενάρη, οι ζωές μας όμως είναι στην πράξη δομημένες με έναν άλλο τρόπο. Χωρίζονται περισσότερο στη σεζόν πριν και αυτή μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Θα το έχεις παρατηρήσει: Οι καλοκαιρινές διακοπές λειτουργούν σαν να πατάς ένα «pause» στη ζωή σου. Για λίγο, όλα σταματούν, δουλειά, υποχρεώσεις, έγνοιες, όλα. Φεύγεις μακριά από την καθημερινότητά σου, για να εξερευνήσεις έναν νέο τόπο ή να χαλαρώσεις σε ένα διαχρονικά αγαπημένο μέρος. Μέσα σ’ αυτό τον ιερό χρόνο, τίποτα άλλο δεν έχει σημασία. Ό,τι σε απασχολεί, ό,τι έχει μείνει σε εκκρεμότητα θα πρέπει να περιμένει να επιλυθεί μόλις επιστρέψεις.
Αυτή η σκέψη μου τριβελίζει το μυαλό καθώς διανύουμε το τέλος μιας σεζόν κι ετοιμαζόμαστε για την προσωπική μας παύση. Λίγο πριν φύγω για διακοπές, σκέφτομαι τη σεζόν που πέρασε: Γεμάτη, απαιτητική, χωρίς περιθώρια για πολλές «ανάσες». Ίσως είναι η πρώτη φορά που ανυπομονώ τόσο για τη δική μου παύση. Ίσως είναι η πρώτη φορά που βγαίνω από μια σεζόν τόσο εξουθενωμένη.
Ξέρω, μοιάζει γνώριμο. Πιθανότατα νιώθεις κι εσύ το ίδιο. Αυτή η λέξη, η εξουθένωση ηχεί συχνά στα αυτιά μου από ανθρώπους με διαφορετικές ζωές, που μοιράζονται όμως κάτι κοινό: Μια χαώδη κόπωση σε όλα τα επίπεδα. Τι φταίει; Μα φυσικά ο βραχνάς της παραγωγικότητας. Τα σύγχρονα πρότυπα εργασίας που έχουν καταρρίψει κάθε θεμιτό όριο μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Η οικονομία, που ζητά όλο και περισσότερα, προσφέροντας όμως όλο και λιγότερα.
Κι έτσι, όλοι ρίχνονται στη μάχη της επιβίωσης. Κάνουν δυο και τρεις δουλειές για να ζήσουν, να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους, να μεγαλώσουν τις οικογένειές τους. Δεν είναι, όμως, μόνο οι αντικειμενικές ανάγκες που τους ρίχνουν στην αρένα. Είναι κι αυτή η προτεραιοποίηση της εργασίας. Της παραγωγικότητας. Του ανταγωνισμού. Του προσωπικού κέρδους. Έτσι μάθαμε. Ότι πρέπει να κατακτήσουμε τον κόσμο, με όποιο κόστος. Ότι πρέπει να δουλεύουμε ακούραστα για ένα αύριο που -συγνώμη που γίνομαι ο φορέας κακών μαντάτων- μπορεί και να μην έρθει ποτέ έτσι όπως το φανταζόμαστε ή όπως μας το υποσχέθηκαν. Δεν έχουμε δικαίωμα να λυγίσουμε. Η ανθρώπινη αδυναμία πληρώνεται ακριβά.
Και τελικά πού καταλήγουμε; Κάποιος άλλος κερδίζει, όχι εμείς. Εμείς μόνο χάνουμε, χρόνο, ψυχικά αποθέματα, κομμάτια πολύτιμης υγείας. Όσα κι αν πετύχουμε, όσα κι αν κατακτήσουμε, δεν είναι ποτέ αρκετά. Πάντα κυνηγάμε κάτι άλλο. Κι έτσι καταλήγουμε διαρκώς ανικανοποίητοι και βαθιά δυστυχισμένοι.
Μήπως τόσο καιρό κοιτάμε προς τη λάθος κατεύθυνση;
Ζούμε σ’ έναν κόσμο βαθιά υλιστικό. Κυνηγάμε τα υλικά αγαθά και την πολυτέλεια ως τον απώτερο σκοπό της ζωής. Αναρωτιέμαι, όμως, πότε κατάφερε ένα ακριβό ρολόι να σε κάνει να αισθανθείς όπως ένα άγγιγμα από κάποιον που αγαπάς; Πότε ένα κόσμημα σου πρόσφερε τη χαρά που ένιωσες κλαίγοντας από τα γέλια με τους φίλους σου σε εκείνες τις διακοπές; Μπορεί ένα καινούριο αυτοκίνητο να γεμίσει την καρδιά οποιουδήποτε όσο το πρώτο κλάμα ενός μωρού που έρχεται στον κόσμο;
Αν το καλοσκεφτείς, τα πιο έντονα συναισθήματα τα νιώθουμε με πράγματα που δεν αγοράζονται, αλλά με εκείνα που βιώνονται, όσα μπαίνουν μέσα μας και μας διαπερνούν με μια δύναμη ασύγκριτη.
Ίσως, όμως, έχεις πέσει κι εσύ στην ίδια παγίδα. Ίσως, στην αγωνία σου να πληρώσεις τους λογαριασμούς σου, ξέχασες να ζήσεις σήμερα ή εδώ και αρκετό καιρό. Σήκωσε για μια στιγμή το κεφάλι από το γραφείο και κοίτα έξω. Τι βλέπεις; Εγώ βλέπω μια ηλιόλουστη μέρα. Σκέψου πόσα θα μπορούσες να κάνεις αυτή την ηλιόλουστη ημέρα αντί να ανησυχείς διαρκώς για κάτι.
Να σου πω ένα μυστικό; Έχουν ξεχάσει να μας πουν ότι δε γεννηθήκαμε για να δουλεύουμε, να πληρώνουμε λογαριασμούς και να πεθάνουμε. Υπάρχουν πολλά περισσότερα απ’ αυτό, πολλά πιο σημαντικά. Και είναι ΤΩΡΑ, όχι αύριο, ούτε μετά, τώρα.
Οι υποχρεώσεις θα είναι πάντοτε εδώ. Έχουν την ικανότητα να εξαπλώνονται σαν ιός. Πάντα θα υπάρχει κάτι που πρέπει να κάνεις. Δε μπορείς, όμως, να γεμίσεις τη ζωή σου με τα πρέπει, γιατί αλλιώς δεν έχεις ζωή. Και ξέρεις κάτι; Δεύτερη ευκαιρία δεν έχει.
Κάνε την παύση σου με άδειο μυαλό. Επίτρεψε στον εαυτό σου να ξεκουραστεί ουσιαστικά. Κλείσε τα κινητά και απομακρύνσου απ’ ότι σου αποσπά την προσοχή από το όμορφο τώρα των διακοπών σου. Κι όταν επιστρέψεις, ετοιμάσου να γυρίσεις το παιχνίδι και να φτιάξεις μια ζωή πιο ισορροπημένη ανάμεσα στα πρέπει και τα θέλω σου. Μια ζωή που θα σε κάνει πραγματικά ευτυχισμέν@. Τώρα είναι η στιγμή.