Ενώ στην αρχή του πρώτου lockdown οι περισσότεροι είχαν ενθουσιαστεί με την ιδέα ότι τουλάχιστον θα βλέπουν φίλους και συνεργάτες διαδικτυακά, τώρα κάθε online meeting έχει γίνει εφιάλτης. Εφαρμογές όπως το Zoom, το Skype ή το Microsoft Teams, αισθανόμαστε ότι απορροφούν ό,τι ενέργεια μας έχει απομείνει και ακόμη κι ένα μισάωρο meeting μοιάζει εξοντωτικό. Υπό άλλες συνθήκες δεν θα δίναμε καν σημασία γιατί όλα αυτά θα συνέβαιναν αντίστοιχα σε κάποιο γραφείο ή ένα καφέ. Τώρα, όμως, η επιστήμη καλείται να δώσει απαντήσεις για το λεγόμενο Zoom fatigue.
O καθηγητής Jeremy Bailenson από το πανεπιστήμιο του Stanford έδωσε μία καλή εξήγηση σε αυτό με τη νέα του έρευνα
Ο ίδιος βρήκε τέσσερις συγκεκριμένους λόγους οι οποίοι καθιστούν πλέον τις βιντεοκλήσεις ανυπόφορες. Ο πρώτος έχει να κάνει με την κούραση των ματιών. Με το να είσαι όλη μέρα μπροστά σε μία οθόνη, τα μάτια σου ξεραίνονται και δεν ταλαιπωρούνται αρκετά. Αν σε αυτό προσθέσεις και την υποχρέωση να κοιτάς διαρκώς τους συνομιλητές στη βιντεοκλήση – γιατί αυτή είναι η μόνη ανθρώπινη επαφή που σας απέμεινε- τότε τα πράγματα γίνονται χειρότερα.
Ένας δεύτερος λόγος αφορά τη συνεχή αυτο-αξιολόγηση του ατόμου μέσα από τέτοιου είδους meetings. Πέρα από το ότι κοιτάς διαρκώς τους συνομιλητές σου, έχεις τις κεραίες σου στραμμένες και στο δικό σου παραθυράκι κάτω δεξιά. Έπρεπε να μαζέψεις τα μαλλιά; Μήπως φόρεσες ανάποδα τη μπλούζα βιαστικά; Τι είναι αυτό το μαύρο πίσω στον τοίχο; Όλες αυτές είναι οι ερωτήσεις που περνούν από το κεφάλι σου σε επανάληψη σε κάθε διαδικτυακό meeting. Ξεχνάς ότι σε αυτά που γίνονταν στο γραφείο, δεν είχες ποτέ ένα καθρέφτη απέναντι σου για να κοιτάς συνέχεια το πώς φαίνεσαι.
Η έλλειψη κινητικότητας παίζει επίσης μεγάλο ρόλο
Οι περισσότερες δουλειές έγιναν πλέον καθιστικές και δεν είναι λίγες οι φορές που πέρασε ένα ολόκληρο πρωί και ξέχασες να σηκωθείς από την καρέκλα. Ενώ υπό άλλες συνθήκες θα φανταζόταν κανείς ότι το να κάθεσαι σε ξεκουράζει, σήμερα συμβαίνει το αντίθετο. Δεν έχεις την ευκαιρία να σηκωθείς να πας στο δίπλα γραφείο για να πεις αυτό που θες. Ούτε μπορείς να φύγεις εντελώς για να πας να βρεις κάποιον φίλο για καφέ. Τα κάνεις όλα μέσα από μία οθόνη ενώ κάθεσαι κι αυτό είναι εξαντλητικό.
O τέταρτος λόγος ίσως είναι, όμως και ο πιο σημαντικός. Σε κάθε διαδικτυακό meeting καταβάλλεις περισσότερη προσπάθεια απ’ ότι στην πραγματική ζωή για να ερμηνεύσεις τις κινήσεις και τα μη λεκτικά στοιχεία των συνομιλητών σου. Έτσι εξαντλείς πολύ γρηγορότερα τη γνωστική σου αντίληψη και αναπόφευκτα κουράζεσαι πιο εύκολα.
Το Zoom fatigue είναι μία κοινή εμπειρία για πολλούς ανθρώπους εκεί έξω
Οι έρευνες προτείνουν αντίστοιχα και μερικούς τρόπους για να το ξεπεράσουμε. Για παράδειγμα, δοκίμασε στο επόμενο virtual meeting να βγάλεις το παραθυράκι που δείχνει τον εαυτό σου. Δοκίμασε, επίσης, να καθίσεις σε μία μεγαλύτερη απόσταση από την οθόνη σου. Ίσως έτσι να αντέξεις και δεύτερο και τρίτο meeting μέσα στη μέρα. Το ελπίζουμε δηλαδή.
Το πρόβλημα είναι ότι είναι πιο δύσκολο να δώσεις στον συνομιλητή σου να καταλάβει τι του εξηγείς ιδιαίτερα όταν αυτός είναι ξένος και έχει άλλη κουλτούρα, και το αντικείμενο συζήτησης είναι πολύπλοκο και δεν μπορείς να πιάσεις μία κόλλα χαρτί, και αν αυτό το πολλαπλασιάσεις με 4-5 τέτοια μίτινγκ τότε καταλαβαίνεις το πρόβλημα.