Μετά από μια κουραστική μέρα γεμάτη ευθύνες, το να πας για ύπνο σε μια «εύλογη ώρα» φαίνεται απλώς άδικο. Ξάπλωσες λοιπόν στο κρεβάτι, κάνοντας ατελείωτο scroll στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες που τελικά υπέκυψες στον ύπνο. Μετά ξυπνάς την επόμενη μέρα και αναρωτιέσαι γιατί δεν πήγες απλώς για ύπνο.
Ναι, το να πηγαίνεις για ύπνο μερικές φορές μοιάζει με εφιάλτη. Η αναβλητικότητα πριν τον ύπνο είναι η ενέργεια της ενασχόλησης με μια δραστηριότητα που δεν είναι απαραίτητη αντί να πας για ύπνο σε μια υγιή ώρα. Η Ashley Neese, διάσημη καθηγήτρια αναπνοής, σωματικός επαγγελματίας και συγγραφέας του επερχόμενου βιβλίου, Permission to Rest, λέει ότι υπάρχει μια μέθοδος πίσω από την τρέλα αυτού του φαινομένου των μεταμεσονυκτίων.
«Συχνά, οι άνθρωποι χρονοτριβούν την ώρα του ύπνου λόγω άγχους και στρες, επειδή δεν έχουν καλή ρουτίνα και αισθάνονται πολύ κουρασμένοι για να κοιμηθούν ή επειδή δεν έχουν αρκετό προσωπικό χρόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας».
Η Ashley εξηγεί ότι η «εκδίκηση», όπως ονομάζεται η αναβλητικότητα πριν τον ύπνο, είναι οποιαδήποτε δραστηριότητα που καθυστερεί τον ύπνο. Οι πιο συνηθισμένες περιλαμβάνουν το scroll στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την παρακολούθηση τηλεόρασης, το σερφάρισμα στο διαδίκτυο, το φαγητό και τα βιντεοπαιχνίδια.
Μπορεί να μην φαίνεται ότι το να μένεις άγρυπν@ για ένα ακόμη επεισόδιο της νέας αγαπημένης σου σειράς κάθε βράδυ είναι μεγάλη υπόθεση, αλλά είναι. «Με την πάροδο του χρόνου, η έλλειψη επαρκούς ύπνου σχετίζεται με ασαφή σκέψη, κατακερματισμένη προσοχή, προβλήματα μνήμης, δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, αίσθημα ευερεθιστότητας και αυξημένο άγχος και στρες», λέει. Αν και όλοι είναι επιρρεπείς σε μια μικρή αναβλητικότητα πριν τον ύπνο, σύμφωνα με την Ashley, αυτό το χαρακτηριστικό εντοπίζεται πιο συχνά σε άτομα που αγωνίζονται με ΔΕΠΥ και την αυτορρύθμιση.
Αν και δεν πιστεύει ότι η αναβολή της ώρας του ύπνου είναι καλή για κανέναν, η Ashley βλέπει ένα πιθανό όφελος. «Μπορεί να σου δείξει τομείς της ζωής σου όπου κάτι λείπει ή που χρειάζεσαι υποστήριξη», λέει. «Για παράδειγμα, εάν στριμώχνεις τη φροντίδα του εαυτού σου τη νύχτα, δοκίμασε να καλέσεις έναν φίλο, να κάνεις ένα διάλειμμα ή να ασχοληθείς με μια άλλη σύντομη, θρεπτική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να αισθάνεσαι πιο ικανοποιημέν@ στο τέλος της ημέρας».
Η αναβλητικότητα πριν τον ύπνο μπορεί να είναι μια συνήθεια που κόβεται δύσκολα, αλλά σύμφωνα με την Ashley, αυτή είναι μια περίπτωση θεραπείας της αιτίας και όχι του συμπτώματος. «Είναι σημαντικό να φτάσεις στη βασική αιτία γιατί επιλέγεις να μείνεις ξύπνι@ αντί να τιμάς τις ανάγκες του σώματός σου για ύπνο», λέει.
Η Ashley μοιράζεται μερικά βήματα που μπορούν να βοηθήσουν:
· Ασχολήσου με αποδεδειγμένες πρακτικές όπως η αναπνοή ή η επανορθωτική γιόγκα για να χαλαρώσεις πριν τον ύπνο.
· Δεσμεύσου να αποφύγεις τις οθόνες μερικές ώρες πριν τον ύπνο, καθώς έχει αποδειχθεί ότι διαταράσσει τον κιρκάδιο ρυθμό.
· Απόφυγε την καφεΐνη αργά την ημέρα για να δώσεις χρόνο στο σώμα σου να χαλαρώσει.
· Τοποθέτησε τις συσκευές σου μακριά, για να μην μπεις στον πειρασμό να ελέγξεις ένα ακόμη email ή ανάρτηση στα social media πριν κοιμηθείς.
· Το πιο σημαντικό, είναι να δημιουργήσεις ένα τελετουργικό πριν τον ύπνο, έτσι ώστε το σώμα σου να μπορεί να πέσει σε έναν οικείο ρυθμό τη νύχτα και να επεξεργάζεται συναισθήματα όπως θυμό ή θλίψη κατά τη διάρκεια της ημέρας για να τα αποτρέψει από το να σε κατακλύσουν όταν είναι ώρα για ύπνο.