Η αρχή μιας ευτυχισμένης, υγιούς σχέσης είναι ένα συναρπαστικό πράγμα. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι δε σου προκαλεί και τρόμο. Το να έρθεις κοντά σε κάποιον σημαίνει να γίνεις ευάλωτ@. Δύσκολο, σωστά; Και, καμιά φορά, όταν τα πράγματα ζορίζουν, κάνουμε λάθη. Πέφτουμε μέσα στις ίδιες μας τις παγίδες, καταλήγοντας να προκαλούμε το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Είναι αυτό που οι ειδικοί περιγράφουν ως «αυτοσαμποτάζ» στις σχέσεις. Αδιαμφισβήτητα, είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα, το οποίο, στον πυρήνα του, περιλαμβάνει «σκέψεις και συμπεριφορές που καταστρέφουν τις πιθανότητες για μια πραγματική σύνδεση, συχνά σε μια προσπάθεια να προστατέψεις τον εαυτό σου», εξηγεί η Idit Sharoni, LMFT, θεραπεύτρια ζευγαριών και οικοδέσποινα του podcast Relationships Uncomplicated. Οδηγείται από φόβους όπως: «Αν το τελειώσω πρώτα, δεν θα πληγωθώ» ή «Μοιάζει πολύ καλό για να είναι αληθινό – άρα πρέπει να διαλυθεί».

Πρόκειται για σκέψεις που συνήθως δεν είναι σκόπιμες. Συχνά, έχουν τις ρίζες τους σε τραύματα του παρελθόντος, ανασφάλεια ή φόβο εγκατάλειψης. Με λίγα λόγια, το αυτοσαμποτάζ είναι μια λανθασμένη προσπάθεια να νιώσεις ασφάλεια. Όμως, αντί να σε προστατεύει, σου στερεί τη γνήσια χαρά και την ευκαιρία για αγάπη.

Ο τρόπος να το αντιμετωπίσεις; Το να αναγνωρίσεις το πρόβλημα είναι το πρώτο βήμα. Οι ειδικοί παραθέτουν στο SELF 5 red flags που μαρτυρούν ότι ίσως εσύ σαμποτάρεις τελικά τις σχέσεις σου και σε συμβουλεύουν για το πώς μπορείς να το αντιμετωπίσεις:

Θέτοντας μη ρεαλιστικές προσδοκίες για το άλλο άτομο

Είναι υγιές να ξέρεις τι θέλεις από έναν σύντροφο, αλλά το να περιμένεις την τελειότητα είναι μια άλλη ιστορία. Το να ανεβάζεις συνεχώς τον πήχη ή να αναζητάς ελάττωμα σε μια κατά τα άλλα σταθερή σχέση μπορεί να είναι ένας μηχανισμός άμυνας.

Αυτό μπορεί να μοιάζει με το να επιμένεις ότι πρέπει να μοιράζεστε τα πάντα -από τα ενδιαφέροντα μέχρι τις δραστηριότητες- ή να αποφασίζεις ότι δεν αξίζει τον χρόνο σου επειδή έχασε ένα ραντεβού. Σύμφωνα με τη Sharoni, ένα τέτοιο ανέφικτο πρότυπο μπορεί να είναι ένας τρόπος να απομακρύνεις έναν άνθρωπο πριν έρθει πολύ κοντά.

Κάνεις τα μικρά να μοιάζουν μεγάλα

Μήπως μικροενοχλήσεις – όπως το να αφήνει ο σύντροφός σου τα πιάτα στον νεροχύτη – πυροδοτούν μεγάλη σύγκρουση; Το να διαλέγεις να έρχεσαι σε σύγκρουση για θέματα που μπορούν να συζητηθούν και να επιλυθούν μπορεί να σηματοδοτεί μια μορφή αυτοσαμποτάζ.

Σύμφωνα, μάλιστα, με την Angela Sitka, LMFT, ένα τέτοιο ξέσπασμα μπορεί να μην αφορά καν στα πιάτα, αλλά σ’ έναν τρόπο να «δοκιμάσεις» τη δέσμευση του συντρόφου σου. Φυσικά, αυτή είναι μια αντίδραση στην οποία όλοι μπορεί να καταφύγουμε κατά καιρούς. Ο συνεχής καβγάς, όμως, και επιβλαβείς συμπεριφορές, όπως οι χαρακτηρισμοί, μπορούν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη και την οικειότητα.

Αποσύρεσαι όταν τα πράγματα γίνονται σοβαρά

Καθώς η σχέση εξελίσσεται, συχνά οδηγεί σε σοβαρές συζητήσεις– όπως η συνάντηση των οικογενειών, η συζήτηση για το μέλλον ή η επίλυση πάγιων συγκρούσεων. Αυτή μπορεί να είναι μια δύσκολη διαδικασία, αλλά απαραίτητη και το να την αποφεύγεις διαρκώς είναι μια κόκκινη σημαία.

Η αποφυγή σημαντικών συζητήσεων ή η διακοπή της σχέσης μετά από μια διαφωνία μπορεί να είναι μια προσπάθεια αποφυγής της δυσφορίας. Η Sitka σημειώνει ότι η από κοινού επεξεργασία αυτού του θέματος είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και την εμπιστοσύνη.

Αναζητάς συνεχώς διαβεβαίωση

Είναι φυσιολογικό να θέλεις περιστασιακή επιβεβαίωση, αλλά η επίμονη αμφισβήτηση – «Με αγαπάς ακόμα;» ή «Σίγουρα θέλεις να είσαι μαζί μου;» – μπορεί να επιβαρύνει ακόμα και τη δυνατή σχέση.

Ενώ η διαβεβαίωση μπορεί να προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, η Sitka προειδοποιεί ότι, με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να δημιουργήσει ένταση. Το άλλο άτομο μπορεί να νιώσει ότι η αγάπη του αμφισβητείται, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε δυσαρέσκεια ή συναισθηματική απόσυρση.

Χρησιμοποιείς παθητικο-επιθετική συμπεριφορά για να τον «δοκιμάσεις»

Η παθητικο-επιθετική τακτική χρησιμοποιείται συχνά για να μετρήσεις τα συναισθήματα -και τις αντοχές- ενός ανθρώπου. Αλλά τα παιχνίδια του μυαλού σπάνια έχουν θετική κατάληξη. Η Sharoni εξηγεί: «Ακόμα κι αν κάποιος σε αγαπά βαθιά, δεν θα δεχτεί να υποστεί κάθε «παιχνίδι» ή δοκιμασία για να το αποδείξει». Κι αυτό γιατί, αντί να νιώθει ότι σε πλησιάζει, μπορεί να φτάσει τελικά να αμφισβητήσει τη σχέση συνολικά.

Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα. Τα υπόλοιπα; Θάρρος, υπομονή κι εμπιστοσύνη.