Η Kati Morton, θεραπεύτρια γάμου και οικογένειας, το περιέγραψε ορθότατα: «Δεν πρόκειται για μια επίσημη διάγνωση ψυχικής υγείας», αλλά για έναν όρο που επινοήθηκε για να περιγράψει μια εμπειρία που διέπει συχνά τη ζωή των γυναικών που υπήρξαν οι πρωτότοκες κόρες στην οικογένειά τους: Μια υπερβολική ανάληψη ευθυνών, έναν φόρτο προσδοκιών και απαιτήσεων από τους άλλους, μια ανομολόγητη, αλλά πολύ υπαρκτή προσμονή για φροντίδα των άλλων. Χαρακτηριστικά που τελικά προκαλούν μια μόνιμη αίσθηση βάρους και κόπωσης.
Ανεξάρτητα από το φύλο σου ή τη σειρά με την οποία γεννήθηκες μέσα στην οικογένειά σου, αν έχεις νιώσει να σηκώνεις δυσανάλογα το βάρος οικογενειακών ευθυνών ή το άγχος να ανταποκριθείς ικανοποιητικά σε όσα οι άλλοι περιμένουν από σένα, τότε ενδεχομένως το σύνδρομο της μεγαλύτερης κόρης είναι κάτι που σε αφορά.
Γεγονός είναι ότι οι άνθρωποι που όντως είναι οι πρωτότοκες κόρες των οικογενειών τους έχουν μαθηματικά περισσότερες πιθανότητες να «υποφέρουν» από το φαινόμενο. Τα πρωτότοκα κορίτσια αντιμετωπίζονται πολλές φορές ως δεύτεροι γονείς, ειδικά για τα μικρότερα αδέλφια τους. Φυσικά, δεν πρόκειται για μια επίκτητη ιδιότητα των μεγαλύτερων θυγατέρων, αλλά επιβάλλεται από τους «άγραφους νόμους» του θεσμού της οικογένειας. Σύμφωνα με τον Guardian, το σύνδρομο περιγράφει ένα υπαρκτό κοινωνικό φαινόμενο. Σε πολλές περιπτώσεις, τόσο τα μεγαλύτερα αδέλφια, όσο και οι κόρες όλων των ηλικιών τείνουν να αντιμετωπίζουν υψηλές απαιτήσεις από τα μέλη της οικογένειας.
@katimorton The 8 signs you have eldest daughter syndrome… #eldestdaughter #siblings #siblingcheck ♬ original sound – Kati Morton, LMFT
Οι ευθύνες που άθελά τους αναλαμβάνουν διαμορφώσουν τη συμπεριφορά και την ψυχική τους υγεία με σημαντικούς τρόπους. Οι άνθρωποι που βιώνουν το σύνδρομο της μεγαλύτερης κόρης συχνά αγωνίζονται να διατηρήσουν τα όρια, αφιερώνουν υπερβολική ενέργεια στο να ικανοποιούν τους άλλους και δυσκολεύονται να αποτινάξουν τη νοοτροπία της υπερπροσπάθειας στην καθημερινή τους ζωή. Όλο αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό άγχος και μια διαρκή αίσθηση αποτυχίας.
Ορισμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ανθρώπων που πάσχουν από το σύνδρομο της μεγαλύτερης κόρης είναι:
- Κυνηγούν διαρκώς την επιτυχία: Το υπερβολικό βάρος που εναπόθεσαν οι γονείς στους ώμους τους κάνει αυτούς τους ανθρώπους να μην επιτρέπουν λάθη στον εαυτό τους
- Βιώνουν έντονη ανησυχία και πιθανότατα υποφέρουν από άγχος: Νιώθουν την ευθύνη να διασφαλίσουν ότι όλα θα πάνε καλά, ακόμα κι αν αυτοί τους οποίους φροντίζουν είναι απόλυτα ικανοί να αναλάβουν την ευθύνη του εαυτού τους
- Προσπαθούν διαρκώς να ικανοποιήσουν τους άλλους: Δεν θέλουν να δυσαρεστούν τους άλλους, γι’ αυτό είναι διατεθειμένοι να κάνουν σχεδόν οτιδήποτε προκειμένου να τους ικανοποιήσουν
- Δυσκολεύονται να θέσουν υγιή όρια: Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βάζουν σε προτεραιότητα τις ανάγκες των άλλων, παραγκωνίζοντας τις δικές τους
- Αισθάνονται πικρία και απογοήτευση για την οικογένειά τους: Το οικογενειακό βάρος που έχει χρειαστεί να σηκώσουν τους έχει προκαλέσει μια δυσαρέσκεια ως προς τα μέλη της οικογένειάς τους
- Είναι ενοχικοί: Διακρίνονται σχεδόν σταθερά από το αίσθημα της ενοχικότητας, που βασίζεται στη σκέψη ότι δεν έχουν καταφέρει να ανταποκριθούν στις προσδοκίες της οικογένειάς τους, όσο κι αν έχουν προσπαθήσει γι’ αυτό
- Δυσκολεύονται στις διαπροσωπικές τους σχέσεις: Αυτό μπορεί να έχει πολλές μορφές, από το να δυσκολεύονται να δεσμευτούν, γιατί έχουν ταυτίσει τη δέσμευση με την ανάληψη ευθυνών για κάποιον άλλο, μέχρι το να δυσκολεύονται να θέσουν υγιή όρια.