Εμφανίζεται σιγά σιγά και ύπουλα. Φυτρώνει σαν ένα άνθος: Ξεκινά από έναν μικρό σπόρο και σταδιακά αναπτύσσεται, μέχρι που ανθίζει και κατοικεί μέσα σου. Δεν το θέλεις, απλά το νιώθεις. Δε το ελέγχεις κι όσο κι αν προσπαθείς, επιμένει να βρίσκεται εκεί. Ανοίγει τα φύλλα του κάθε φορά που κάποιο δικό σου πρόσωπο σου αποκαλύπτει ένα σπουδαίο επίτευγμα: Μια επαγγελματική επιτυχία, ένα νέο σπίτι, μια σχέση, οτιδήποτε.

Μέσα σου ξέρεις ότι κανονικά θα έπρεπε να χαρείς. Και χαίρεσαι, αλήθεια χαίρεσαι. Όμως νιώθεις και κάτι άλλο, κάτι ανεξήγητο, κάτι που διαισθάνεσαι ότι δεν πρέπει να δείξεις: Ζήλια. H επιτυχία του άλλου, ακόμη κι όταν αυτός ο άλλος είναι ο πιο αγαπημένος μας φίλος, καμιά φορά μας χτυπά ένα καμπανάκι: Μας υπενθυμίζει όσα εμείς δεν έχουμε καταφέρει. Κι αυτό πονάει κάπως.

Ναι, η ζήλια δεν είναι καλή. Είναι, όμως, ένα ανθρώπινο συναίσθημα και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Συχνά, όμως, καταπιέζεται και κρύβεται κάτω από το χαλάκι, επειδή δημιουργεί ενοχές: Οι περισσότεροι ντρέπονται να παραδεχθούν ότι την αισθάνονται.

Γύρνα τα αρνητικά συναισθήματα από την άλλη και αξιοποίησέ τα προς όφελός σου

Μπορείς να γεννήσεις καρπό, ακόμη κι απ’ το πιο άγονο μέρος, αρκεί να ξέρεις πώς να το κάνεις. Έτσι, λοιπόν, όσο αρνητική κι αν μοιάζει η ζήλια, μπορεί να αξιοποιηθεί ως μια υπέροχη ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη, λέει στο SELF η Adia Gooden, κλινική ψυχολόγος και παρουσιάστρια του podcast «Unconditional Worthy». «Μπορεί να λειτουργήσει ως αφύπνιση σχετικά με προσδοκίες που δεν έχεις ικανοποιήσει», λέει χαρακτηριστικά.

Αναγνώρισε το συναίσθημα

Ίσως νομίζεις ότι ένας καλός φίλος έχει την υποχρέωση να αισθάνεται 24 ώρες το 24ωρο χαρά για τα επιτεύγματα των αγαπημένων του προσώπων, αλλά αυτό είναι απλώς ουτοπικό. Σύμφωνα με την Vernessa Roberts, ψυχοθεραπεύτρια και παρουσιάστρια του podcast «All Things Authentic», το πρώτο βήμα προς την ανάπτυξη είναι να αναγνωρίσεις και να παραδεχθείς όσα νιώθεις.

«Η ζήλια μπορεί να είναι τοξική σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά αποτελεί γενικώς μια εντελώς φυσιολογική εμπειρία», επισημαίνει. Αν απλώς την καταπιέζεις, στερείσαι μιας καταπληκτικής ευκαιρίας για αυτοστοχασμό.

«Αντί να κρίνεις τον εαυτό σου, αντιμετώπισε το συναίσθημα κατά μέτωπο», προτείνει η δρ. Gooden. «Αν δε το παραδεχτείς, δε θα μπορέσεις να το αντιμετωπίσεις», τονίζει.

Μάθε να διαχωρίζεις την αξία από το επίτευγμα

Ο σύγχρονος κόσμος δεν απαιτεί απλώς την επιτυχία, αλλά ορίζει τι ακριβώς σημαίνει αυτή. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι πρέπει να ανανεώνεται διαρκώς με νέα επιτεύγματα. Η προσωπική σου αξία, όμως, δεν καθορίζεται από τη λίστα με τα επιτεύγματά σου κι αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάς, σημειώνει η δρ. Roberts.

«Το να κάνεις ένα βήμα πίσω και να επαναπροσδιορίσεις τι σημαίνει και πώς μοιάζει η επιτυχία και η ευτυχία για σένα θα σε βοηθήσει να αποφύγεις την παγίδα της σύγκρισης», λέει η δρ Gooden. Για παράδειγμα, η απόκτηση ενός μεγάλου σπιτιού είναι κάτι που θα σε κάνει πραγματικά ευτυχισμέν@; Οι ικανότητές σου καθορίζονται από τη θέση ή το μισθό σου; Μάλλον όχι. Κι αν ο φθόνος σου πηγάζει από το ότι δεν έχεις κάτι «αντικειμενικά» επιθυμητό, αυτός ο αυτοστοχασμός θα λειτουργήσει ως καταλύτης, αποκαλύπτοντάς σου τι είναι αυτό που πραγματικά θα σου γεμίσει τα κενά, λέει η δρ. Gooden.

Θυμήσου: Δεν είναι διαγωνισμός

«Πρέπει να απαλλαγείς από την ιδέα ότι η νίκη του άλλου είναι ήττα δική σου», υπογραμμίζει η δρ. Gooden. Καθένας έχει τη δική του ζωή, τη δική του διαδρομή και τους δικούς του πόρους για να πραγματοποιεί τους στόχους του. Η σύγκριση των δικών σου δεδομένων ζωής με εκείνων οποιουδήποτε άλλου δεν θα σε οδηγήσει πουθενά.

Αντιμετώπισε τον εαυτό σου όπως θα έκανες με κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο

Η ζήλια για το επίτευγμα κάποιου άλλου προκύπτει συνήθως επειδή μας θυμίζει τις δικές μας ελλείψεις. Κανενός η ζωή, όμως, δεν αποτελείται μόνο από κενά και αποτυχίες. Τι θα έκανες αν ένας φίλος σου εξομολογούνταν ότι αισθάνεται αποτυχημένος; Πιθανότατα θα του υπενθύμιζες όλα τα υπέροχα στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν και όλα όσα καταφέρει. Αυτό ακριβώς, λοιπόν, πρέπει να κάνεις και με τον εαυτό σου. Αν δυσκολεύεσαι να θυμηθείς όσα πετυχαίνεις, ξεκίνα τα καταγράφεις. Έτσι, κάθε φορά που θα έχεις ανάγκη να θυμίσεις στον εαυτό σου πόσο υπέροχος είναι, θα έχεις αυτή τη γραπτή απόδειξη που θα το επικυρώνει. «Αυτό θα σε βοηθήσει να εκτιμήσεις όσα έχεις, αντί να εστιάζεις σε εκείνα που δεν έχεις», επισημαίνει η δρ Gooden.