Μιλούσαν δυνατά και ήταν σχεδόν αδύνατον να μην τους ακούσω από το διπλανό τραπέζι. Ο ένας ήταν 30άρης και ο άλλος εμφανώς μεγαλύτερος, γύρω στα 55. Συζητούσαν αυστηρά για πόκερ, μέχρι που η κουβέντα τους πήρε μια άλλη, πιο ενδιαφέρουσα τροπή.
Ο 30άρης ήταν επαγγελματίας παίκτης πόκερ, ένα επάγγελμα που άρχισε δειλά δειλά να εμφανίζεται και στην Ελλάδα τη τελευταία δεκαετία και ο 55άρης έδειχνε ιδιαίτερα περίεργος για το αν και κατά πόσο αυτό μπορεί να είναι «επάγγελμα», ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά αυτής της «ασχολίας» και αν όλα αυτά θα μπορούσαν να συνθέσουν την έννοια του επαγγέλματος.
Εκείνο που μου κίνησε την προσοχή, αυτό που επί της ουσίας άλλαξε το χρώμα της συζήτησής τους και με έβαλε σε σκέψεις ήταν η απάντηση στην ερώτηση «Εχεις σπουδάσει, έχεις ασχοληθεί με κάτι άλλο πριν ή θα μπορούσες να κάνεις κάτι άλλο αν δεν βιοποριζόσουν από το πόκερ;». Ο 30άρης πήρε ένα αδιάφορο, απαξιωτικό βλέμμα και αντίστοιχη στάση σώματος και σχεδόν σαν να μιλούσε για κάποιον άλλον, τρίτο, απάντησε «Εχω τελειώσει οικονομικά αλλά δεν αξίζει να ψάχνω δουλειά για 400 και 500 ευρώ το μήνα, η κρίση τα έχει ρημάξει όλα, δεν υπάρχει καμία προοπτική»
Η κρίση τα έχει ρημάξει όλα, όμως όχι αυτά που νομίζεις, όχι τα προφανή, όχι αυτά που βλέπεις στα δελτία ειδήσεων. Η κρίση δεν ρήμαξε τίποτα, ήρθε απλά σαν καθρέφτης να μας δείξει ποιοι είμαστε. Ατομικά και συλλογικά. Σε μια εποχή οπου ο κοινωνικός προβληματισμός, η ατομική ολοκλήρωση, η αναγωγή του απλού στο σύνθετο, του ατομικού στο συλλογικό είναι υποτυπώδης, η οικονομική κρίση δεν αποτελεί το αίτιο αλλά τίποτα άλλο παρά ένα ακόμα οδυνηρό σύμπτωμα μιας παθογένειας που χρόνια τώρα καλύπτεται από την τον όρο ‘αγοραστική δύναμη΄. Η έκφραση ήταν χαρακτηριστική: Σπούδασα αλλά δεν ΑΞΙΖΕΙ να δουλέψω για 500 ευρώ. Προφανώς και δεν μέμφομαι τον 30άρη του διπλανού τραπεζιού. Μεγάλωσε σ’ έναν κόσμο όπου τα πάντα έχουν το λογιστικό τους ανάλογο, την τιμαριθμική τους αξία, πόσο μάλλον το επάγγελμα που θα ακολουθήσει κανείς. Η έννοια «αξίζει» αφορά πλέον σχεδόν αποκλειστικά οικονομικές παραμέτρους, πλήρως αποσχισμένη από οποιοδήποτε άλλο χρωματισμό. Μεγάλωσε σε έναν κόσμο οπου το «δουλεύω» ή «επαγγέλλομαι» είναι αποκλειστικά ταυτόσημη έννοια με το «κερδίζω λεφτά». Η προσωπική ολοκλήρωση, η αίσθηση της δημιουργίας, της προσφοράς σε ένα κοινωνικό σύνολο πέραν της αυστηρής οικονομικής ανταποδοτικότητας, η απόλαυση της επίτευξης μη υλικών στόχων, είναι συνθήκες που απλά δεν μπαίνουν στην εξίσωση πλέον. Ακόμα περισσότερο για τους νέους ανθρώπους, η ρομαντικά πεισματική πρόκληση του να αποτελέσουν το διαφορετικό, η επιθυμία να αναγεννήσουν τον κόσμο και τις συνθήκες που επίμονα και χωρίς σχεδόν καμιά πρωτοτυπία δαιμονοποιούν, είναι σποραδικές αναλαμπές που χρωστούν την ύπαρξη τους κυρίως σε ατομικούς παράγοντες παρά στην οργανωμένη εκείνη κοινωνική αντίληψη που θα το υποδαύλιζε.
Γράφω σε έναν υπολογιστή. Το τηλέφωνο έχει χτυπήσει μερικές φορές, η τηλεοραση παίζει κάπου στο βάθος χωρίς ήχο και στο στερεοφωνικό ακούγονται οι Queen. Αναλογίζομαι πολύ συχνά αυτή την τεράστια αλυσίδα εκατομμυρίων γνωστών και αγνώστων που μου έδωσαν τη δυνατότητα να χρησιμοποιώ όλες αυτές τις συσκευές και ξέρω σαν απόλυτα αναμφισβήτητο γεγονός ότι για πολλούς αιώνες, μια «σιωπηρή» για την Ιστορία «μάζα» ανθρώπων ξόδεψαν τη ζωή τους ονειρευόμενοι και πεισμωμένοι σε πράγματα που δεν «άξιζαν» ούτε καν 500 ευρώ το μήνα, για να καταλήξει ο τελευταίος της κρίκος να είναι ο υπολογιστής μου. Ανθρωποι που πολλές φορές ξόδεψαν περιουσίες για μια τρελή για την εποχή ιδέα και που η απόδειξη ή εφαρμογή της δεν απέφερε οικονομικά οφέλη παρά μόνο μετά από πολλές γενιές. Άνθρωποι που σε πείσμα του «πόσα θα βγάλω», έχασαν και τη ζωή τους θέλοντας να συμβάλλουν έστω κατά το ελάχιστο στην πρόοδο μιας ιδέας, στην προσφορά. (Ο Roentgen πέθανε από καρκίνο των οστών ξοδεύοντας μια ζωή σε πειράματα με την ακτινοβολία Χ για να μπορείς μετά από άπειρες βελτιώσεις γνωστών και αγνώστων κατά το πέρασμα των χρόνων να κάνεις εσύ μια απλή ακτινογραφία θώρακος που σου ζητάνε να προσκομίσεις μαζί με όλα τα άλλα χαρτιά του διορισμού σου σε μια δουλειά που απαξιώνεις και πίνοντας φρεντοτσίνο με βαθυστόχαστο ύφος λες «δεν ΑΞΙΖΕΙ ρε φίλε να δουλεύω για 500 ευρώ το μήνα»)
Υπάρχει ένας πολύ απλός τρόπος να βγούμε από την κρίση. Να καθιερώσουμε στα σχολεία ένα ειδικό μάθημα όπου όλα τα παιδιά και για μια ολόκληρη ώρα, σε ένα πολύχρωμο τετράδιο και με όποιο χρώμα στυλό αγαπούν θα γράφουν 100 φορές την ημέρα:
Money doesn’t make the world go round.
Αχιλλέας Ιορδανίδης