Μπορεί κι εσύ να έχεις ένα άτομο στην οικογένειά σου το οποίο δεν είναι και το πιο αγαπημένο σου. Ένα άτομο που αγαπάς, όμως μετά από κάθε σας συνάντηση αισθάνεσαι στραγγισμένη, άδεια και κακόκεφη. Τέτοιου είδους άνθρωποι είναι χειριστικοί και σε κάνουν να αμφισβητείς την ορθότητα της σκέψης και της λογικής σου.
Η τακτική αυτή ονομάζεται gaslighting και αναφέρεται σε μια κακοποιητική συμπεριφορά ανθρώπων, συνήθως με ναρκισσιστική δομή προσωπικότητας, που δοκιμάζουν να κάνουν τον άλλον να αμφισβητήσει την πραγματικότητά του.
Η δυναμική του gaslighting μέσα στον οικογενειακό κύκλο μπορεί να επιφέρει ένα δίλημμα, ειδικά αν είσαι αναγκασμένη να περνάς αρκετό χρόνο με το συγκεκριμένο άτομο.
Τι είναι καλύτερο; Να συνεχίσεις να ανέχεσαι τον άνθρωπο αυτόν ή να διακόψεις κάθε επικοινωνία;
Ευτυχώς η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν είναι είτε άσπρο είτε μαύρο. Υπάρχουν μερικοί τρόποι που μπορούν να κάνουν τις σχέσεις αυτές (κάποιες φορές, όχι όλες) να λειτουργήσουν, χωρίς να χρειαστεί να θυσιάσεις την πνευματική σου υγεία.
Κατ’ αρχάς δεν είναι κακό να μη συμπαθείς ή να μην ταιριάζεις με κάποιο μέλος της οικογένειάς σου. «Η ιδέα ότι πρέπει να συμπαθούμε όλα τα μέλη της οικογένειάς μας τείνει να μας βλάπτει ψυχολογικά, επειδή οι άνθρωποι αισθάνονται συχνά άσχημα που δεν συμπαθούν τους συγγενείς εξ αίματος, όταν στην πραγματικότητα κάποιοι άνθρωποι, συγγενείς ή όχι, έχουν χαρακτηριστικά και συμπεριφορές που συχνά δεν είναι συμπαθητικά» εξηγεί η κλινική ψυχολόγος Carla Marie Manly, PhD.
«Μερικοί άνθρωποι είναι εξαιρετικά τοξικοί, και με την πάροδο του χρόνου δημιουργούν καταστάσεις που κάνουν τη μηδενική επαφή τη μόνη ψυχικά ασφαλή διαδρομή. Άλλοι μπορεί να είναι δύσκολοι και προκλητικοί, αλλά μπορεί κανείς να τους διαχειριστεί όσο οι αλληλεπιδράσεις είναι σύντομες» συμπληρώνει η Manly.
Όπως και να έχει, όταν έρχεσαι να αντιμετωπίσεις το Gaslighing, είναι σημαντικό να προετοιμαστείς ψυχολογικά, όπως θα έκανες, αν είχες να αντιμετωπίσεις οποιοδήποτε τοξικό άτομο: θέσε ρεαλιστικές προσδοκίες, μείωσε την επικοινωνία και κάνε ένα «ψυχολογικό detox» μετά.
Ξεκίνα όμως πρώτα κάνοντας κάτι που σε κάνει να νιώθεις καλά. «Πέρνα χρόνο με άτομα που σε στηρίζουν πραγματικά. Προσπάθησε επίσης να κανονίσεις κάτι, για να φροντίσεις τον εαυτό σου μετά (τη συνάντηση)» συμβουλεύει η κλινική ψυχολόγος Aimee Daramus, PsyD.
Επιπλέον μπορείς να προσπαθήσεις να συγκρατηθείς και να μην πέσεις στην παγίδα να απαντήσεις ή ακόμη και να τσακωθείς, αν γίνεις αποδέκτης ψυχολογικής χειραγώγησης. «Αντί να μπεις σε λεκτική διαμάχη, να πληγωθείς ή να θυμώσεις, επίλεξε να αγνοήσεις το αρνητικό σχόλιο» λέει η Dr. Manly. «Αυτό απαιτεί εξάσκηση, αλλά, όταν αγνοούνται τέτοια σχόλια, το αρνητικό η επικριτικό άτομο σταματάει τελικά να προσπαθεί να δημιουργήσει τριβή με τον μη ενδιαφερόμενο».
Ωστόσο, έχε στο νου σου ότι μερικές φορές το gaslighting μπορεί να είναι ένδειξη ότι ο συγγενής πάσχει από κάποια ψυχολογική ασθένεια, όπως κατάθλιψη ή άγχος. Σε τέτοιες περιπτώσεις συμβουλεύει η Daramus να ακούσεις τι έχει να πει το άτομο αυτό και να αναγνωρίσεις τα συναισθήματά του. Ακόμη και να το βοηθήσεις να αναζητήσει βοήθεια είτε σε ψυχολόγο είτε σε κάποιο ομάδα υποστήριξης.
«Έχοντας πει αυτά, είναι πάντοτε σημαντικό να βάζεις τη δική σου ψυχική υγεία και ευημερία μπροστά» υποστηρίζει η Manly. «Καμία σχέση δεν αξίζει τη θυσία της αυτοεκτίμησης, του αυτοσεβασμού και της ευημερίας σου».
