Θυμάσαι το αγγλικό ακρώνυμο, nomophobia που μας απασχόλησε πριν μερικά χρόνια; Τις προηγούμενες εβδομάδες οι περισσότεροι από εμάς αύξησαν τον ημερήσιο μέσο όρο χρήσης του κινητού τους. Μιλήσαμε με φίλους που είχαμε να ακούσουμε νέα τους χρόνια, χαζέψαμε φωτογραφίες πρώην μας, κάναμε ατελείωτο scroll down στην οθόνη. Κάποιοι από εμάς κάναμε ακόμα και νέους λογαριασμούς σε social media που μέχρι πρότινος δεν ξέραμε καν ότι υπάρχουν. Μήπως όμως τελικά εκτεθήκαμε περισσότερο σε έναν πιθανό εθισμό με το κινητό μας;
Πίσω στο 2008, o Patrick O’ Neil, ταχυδρομικός υπάλληλος, ”εφηύρε” τη συγκεκριμένη λέξη να περιγράψει το άγχος από την έλλειψη του κινητού. Ο όρος προέρχεται από τη φράση “no mobile phone phobia” και αναφέρεται στον φόβο της αποσύνδεσης.
Είναι το ακρωνύμιο για τις λέξεις “no mobile phone phobia”. Τα smartphones ήταν καινούργια τότε, αλλά οι άνθρωποι ήδη είχαν αρχίσει να εμφανίζουν περίεργες συμπεριφορές. Οι περισσότεροι από εμάς εξαρτόμαστε από τις ηλεκτρονικές μας συσκευές για την ενημέρωση και την επικοινωνία μας. Το να μας πιάνει πανικός στην ιδέα ότι το κινητό μας θα κλείσει από μπαταρία ή το ξεχάσαμε σπίτι ή ότι θα πάμε σε περιοχή που δεν θα έχει σήμα μπορεί να ακούγεται υπερβολικό όμως κάποιοι το ζουν σαν να είναι όντως ένα δράμα.
Τα συμπτώματα
Παρότι δεν έχει επισήμως καταγραφεί στο εγχειρίδιο ψυχικών διαταραχών οι ειδικοί αναφέρουν την nomophobia ως ψυχική διαταραχή αφού παρουσιάζει και ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα μίας κανονικής κλινικής φοβίας. Ενδεικτικά αναφέρονται:
- ανησυχία, φόβος και πανικός στην ιδέα ότι το άτομο δεν έχει ή δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το κινητό του, κατάσταση που γίνεται χειρότερη σε περίπτωση που νομίζει ότι το έχει χάσει
- άγχος και ταραχή αν ξέρει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το κινητό του έστω και για λίγο
- εκνευρισμός και στρες όταν δεν μπορεί να ελέγξει το κινητό για τυχόν ειδοποιήσεις
Τα παραπάνω ψυχικά συμπτώματα ακολουθούνται κι από κάποια σωματικά όπως:
- σφίξιμο στο στήθος ή και ταχυπαλμία
- δύσπνοια
- τρέμουλο
- εφίδρωση
- αίσθηση αποπροσανατολισμού και ζαλάδα
Το προφίλ των nomophobics
Οι άνθρωποι αυτοί χρησιμοποιούν συνεχώς το κινητό τους και αναπτύσσουν συναισθηματική εξάρτηση με αυτό. Φαίνεται πως οι έφηβοι είναι πιο ευάλωτοι συγκριτικά με άλλες κοινωνικές ομάδες. Οι νεότερες ηλικίες έχουν πολύ ελεύθερο χρόνο τον οποίο περνούν στα social media. Επιπλέον, η προσωπικότητά τους δεν έχει διαμορφωθεί ακόμα και παρουσιάζουν αρκετές ανασφάλειες.
Η nomophobia σχετίζεται άμεσα με άτομα ανασφαλή με χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτό συμβαίνει διότι τα άτομα αυτά προσπαθούν να πάρουν επιβεβαίωση μέσα από τον αριθμό εικονικών αλληλεπιδράσεων με αποτέλεσμα να παθαίνουν εξάρτηση.
Ερευνητές από το City University του Χονγκ Κονγκ και το Sungkyunkwan University της Σεούλ προειδοποίησαν ότι η nomophobia μπορεί να αγγίξει τους πάντες, ανεξάρτητα από το φύλο ή την ηλικία τους. Η μελέτη που πραγματοποίησαν το 2017 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι βιώνουν συναισθήματα άγχους και δυσαρέσκειας όταν αποχωρίζονται το τηλέφωνό τους. Πολλοί χρησιμοποίησαν τις λέξεις «πόνος» και «μοναξιά».
Σε ευρωπαϊκό έδαφος σχετική έρευνα δείχνει πως το 53% των Βρετανών αγχώνονται όταν δεν έχουν μπαταρία, σήμα ή δεν έχουν το κινητό τους. Το ίδιο ποσοστό παρουσιάζουν και οι Ισπανοί σε άλλη έρευνα, στην περίπτωση που φύγουν από το σπίτι χωρίς το κινητό τους.
Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι το άγχος προκαλείται επειδή τα smartphones έχουν γίνει επέκταση του εαυτού μας. Πλέον αποτελούν προσωπικά μας αντικείμενα, μέσα στα οποία έχουμε αποθηκεύσει σημαντικές φωτογραφίες και μηνύματα, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν ως διέξοδος, προσφέροντάς μας μια μεγάλη ποικιλία εφαρμογών, ιστοσελίδων και υπηρεσιών.
