Ο Όγκαστ και η Τζούλι γνωρίζονται online, υπό την αιγίδα ενός κοινού στόχου: θέλουν να δώσουν τέλος στη ζωή τους. Κάνουν μαζί -μετά από μόλις λίγες μέρες γνωριμίας- ένα ταξίδι στο πιο απόκοσμο μέρος της Νορβηγίας, οπού σκοπεύουν να ζήσουν την τελευταία μέρα της ύπαρξής τους. Μέσα στο ατελείωτο σκανδιναβικό τοπίο αναλύουν έννοιες όπως το “να ζεις” και το “να πεθαίνεις” αλλά ανακαλύπτουν και νέα ένστικτα σαν αυτό του έρωτα και της δίψας για ζωή που δημιουργείται μέσα από αυτόν.
Μέσα στην παράσταση ακούγεται ηχηρά η τάση για ματαιότητα της σύγχρονης ζωής παρουσιάζοντάς μας μια γενιά τόσο πλήρη, που έλκεται από τον θάνατο γιατί ουσιαστικά δεν της λείπει τίποτα, δε χρειάζεται να παλέψει για τίποτα. Μας κάνει να αντιληφθούμε πως η πλήξη αποτελεί το πιο γνώριμο κομμάτι μας καθώς και το πώς ο έρωτας έχει τη δύναμη να τη σκοτώσει δημιουργώντας την υπόνοια ότι ίσως τελικά ο έρωτας είναι το μέσο της φύσης να “κοροϊδέψει” τον άνθρωπο ώστε να μην έρχεται απροστάτευτα αντιμέτωπος με την ανυπαρξία ουσίας που υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού του.
Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με την Μαρία Παπαφωτίου και τον Σταύρο Λιλικάκη -τους πρωταγωνιστές της παράστασης- για έννοιες όπως η αυτοκτονία, η κατάθλιψη αλλά και τον έρωτα υπό το πρίσμα του χρόνου.
Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση.
Μαρία Παπαφωτίου: Η παράσταση μέσα απ’ τα δικά μου μάτια είναι μια ονειρική εναλλαγή μεταξύ εικόνων μαγικού ρεαλισμού και γενναίων δόσεων σύγχρονων ωμών διλημμάτων ζωής. Ένα πραγματικό και απροστάτευτο ταξίδι αυτογνωσίας. Μια γενναία βουτιά στο ατομικό και συλλογικό ασυνείδητο.
Σταύρος Λιλικάκης: Απ’ ό,τι συνειδητοποίησα και στην πρεμιέρα, η παράσταση είναι κωμωδία. Κωμωδία όμως πάνω στο τεντωμένο σκοινί της αυτοκτονίας. Ακροβατούμε, μπατάροντας διαρκώς στα λόγια, μόνο ο έρωτας και το Βόρειο Σέλας, η μαγεία της φύσης-ζωής, μας ισορροπούν. Ισορροπούμε στην βεβαιότητα της ομορφιάς.
Η αυτοκτονία αποτελεί θέμα ταμπού. Κατά πόσο είναι ρίσκο το να βασίσεις μια παράσταση πάνω σε αυτή την ιδέα; Είναι πια εξοικειωμένοι οι Έλληνες θεατρόφιλοι με αυτή τη συνθήκη;
Μ.Π.: Θεατρικά σίγουρα αποτελεί μια μη συνηθισμένη επιλογή. Κοινωνικά, όμως, το θέμα είναι φλέγον και σε αρκετά μεγάλη έξαρση τελευταία. Δεδομένου ότι το θέατρο οφείλει πάντοτε να έχει ορθάνοιχτες τις κεραίες του στους κοινωνικούς κραδασμούς, στην αλήθεια, στον πόνο, στην αμφιβολία… δε θα έλεγα πως είναι ούτε ρίσκο ούτε ταμπού να καταπιανόμαστε με το θέμα της αυτοκτονίας και τις πληγές του. Ειδικά κάτω από την ομπρέλα της θεατρικής σύμβασης θα το χαρακτήριζα ακόμα και χρέος μας.
Σ.Λ.: Ίσως… Όμως θέματα όπως η αυτοκτονία, τα ναρκωτικά και άλλες σκοτεινές εκφάνσεις του ανθρώπου πρέπει να τις διαπραγματευτούμε και να τις προσεγγίσουμε γιατί – κακά τα ψέμματα – είναι κομμάτι μας.
Το έργο καταφέρνει να διαχωρίσει την τάση του να δώσει κανείς τέλος στη ζωή του από την κατάθλιψη. Πιστεύετε ότι αυτό μπορεί να συμβεί και στην πραγματικότητα;
Μ.Π.: Δε μπορώ να μιλήσω με απόλυτη βεβαιότητα γιατί θα μπω σε επιστημονικά και ιατρικά χωράφια. Όσο όμως μπορώ να διακρίνω νομίζω δυστυχώς πως όχι… Πολύ συχνά οι πάσχοντες από κατάθλιψη καταλήγουν στην αυτοχειρία. Είναι ένα εξαιρετικά οδυνηρό γεγονός…
Σ.Λ.: Για παράδειγμα η αυτοκτονία του Λιαντίνη ήταν μια διαυγής γεμάτη περηφάνια και κατάφαση έξοδος. Όχι αποφυγή, αλλά απόφαση.
Η Τζούλι και ο Όγκαστ καταφέρνουν να ερωτευθούν ο ένας στον άλλο σε λίγες μόλις μέρες. Και μάλιστα τόσο δυνατά που αρχίζει και πάλι να τους γοητεύει η ιδέα του να ζεις. Τελικά είναι χρονοβόρο το να αγαπήσεις κάποιον ή μερικές ώρες αρκούν;
Μ.Π.: Νομίζω πως αρκούν μερικά λεπτά!
Σ.Λ.: Δεν χρειάζεται να απαντήσουμε, κάθε σχέση είναι μοναδική. Είναι βουτιά στο κενό, δίχως ασφάλεια, δίχως αμφιβολίες. Ολοκληρωτική μετατόπιση προς το μαζί. Πότε θα αφεθείς στου έρωτα τη βουτιά είναι θέμα χρόνου.
Η παράσταση ξεκινάει με τους δυο τους να «γνωρίζονται» online. Είστε συμφιλιωμένοι με αυτή τη νέα πραγματικότητα στην επικοινωνία και τις ανθρώπινες σχέσεις;
Μ.Π.: Σε μεγάλο βαθμό ναι αλλά ακόμα μου φαίνονται οριακές κάποιες καταστάσεις. Ίσως γιατί η γενιά που στην ουσία μεγαλώνει μέσα σ’ αυτό και το έχει εντελώς αφομοιώσει είναι η επόμενη από τη δική μου!
Σ.Λ.: Είμαι συμφιλιωμένος. Μόνο μην αποκτήσουμε κάποια αναπηρία γιατί η πραγματική επαφή έχει, όπως και να το κάνουμε, άλλες δυνατότητες.
Για εσάς, ποια είναι η κινητήρια δύναμη της ζωής; Το πρώτο πράγμα που σας κάνει να σκέφτεστε ότι «αξίζει το να ζεις»;
Μ.Π.: Η αγάπη, το νερό και η μυρωδιά της άνοιξης.
Σ.Λ.: Εκκρεμότητες, όνειρα, η ουτοπία που σε οδηγεί. Θεωρώ το απίθανο της ύπαρξης που γεύομαι, αγγίζω, λαλώ, βλέπω, ακούω…ύψιστο και ανεπανάληπτο δώρο.
Ο Όγκαστ έχει την τάση να ερμηνεύει τη ζωή μέσω της φιλοσοφίας σε αντίθεση με τη Τζούλι η οποία δεν έχει τέτοιες γνώσεις αλλά φαίνεται να βγάζει τα δικά της συμπεράσματα μέσα από τις εμπειρίες της. Αυτοί είναι δυο υπαρκτοί τύποι ανθρώπων εκεί έξω. Ποιος από τους δυο έχει βρει το νόημα τελικά;
Μ.Π.: Και οι δυο φυσικά! Όσο μπαίνει ο ένας τύπος μέσα στον άλλον. Η συνεχής ροή της μιας τάσης προς την άλλη.
Σ.Λ.: Ποιος έχει βρει νόημα; Ισορροπία (κάποια) υπάρχει στον συνδυασμό χωρίς να ακούς μόνο την διάνοια σου και χωρίς να θεοποιείς διαφωτισμένους ανθρώπους. Διαρκής αναζήτηση νοήματος αφού είσαι σε ροή. Όσο βολική και να είναι η στάση, ο χρόνος φθείρει για να έρθει επανάσταση, κίνηση.
Οι θεατές κατά τη διάρκεια της παράστασης έχουν άμεσες και έντονες αντιδράσεις. Αυτό είναι ικανοποιητικό για έναν ηθοποιό ή μπορεί και να τον αποσυντονίσει τελικά;
Μ.Π.: Η σχέση με το κοινό είναι πολύπλοκη και σίγουρα δεν μπορεί να την κατανοήσει ένας ηθοποιός τόσο μικρής εμπειρίας. Υποθέτω πως όπως παντού έτσι κι εδώ, πρωταρχικό ρόλο παίζει η ενέργεια και η διαθεσιμότητα. Και από τις δυο πλευρές.
Σ.Λ.: Η παράσταση προκύπτει από την ανάγκη επικοινωνίας. Στην ουσία είναι ένας διάλογος, συγκινούμαστε, είμαστε μαζί. Προφανώς είχαμε αντιληφθεί το χιούμορ όμως το κοινό μας είπε ότι έχουμε κωμωδία και μας έδινε στήριγμα κάθε γέλιο.
Μετά από όλο αυτό, έχετε την περιέργεια να επισκεφθείτε τη Νορβηγία;
Μ.Π.: Δε θα έλεγα πως έχω μεγάλη περιέργεια να επισκεφτώ κάποια σκανδιναβική χώρα εν γενεί . Οι προτιμήσεις μου τοποθετούνται κυρίως στην Ινδία, στο Νεπάλ. Σε σχέση όμως και με την παράσταση και παρόλο που οι επιρροές είναι ξεκάθαρα από εκει, δε θα έλεγα πως το χωροχρονικό παίζει ιδιαίτερο ρόλο τελικά. Είναι πάνω απ’ αυτό.
Σ.Λ.: Όλο αυτό το λευκό και το ψύχος που προσπαθώ να φανταστώ και να αισθανθώ στις πρόβες και τις παραστάσεις είναι δελεαστικό και σχετικά ανεξερεύνητο. Ο συγγραφέας το διάλεξε σαν ένα είδος καθαρτηρίου όχι τυχαία νομίζω.
Συντελεστές Πρωτότυπο κείμενο: Igor Bauersima, Μετάφραση – Δραματουργία- Σκηνοθετική επιμέλεια: Α.Ζουγανέλης Διανομή: Julie – Μαρία Παπαφωτίου August – Σταύρος Λιλικάκης Stage Construction-Stage Decoration/Wardrobe: Δώρα Τουρβά, Σχεδιασμός Φωτισμών Νύσος Βασιλόπουλος, Sound Design – Σύνθεση πρωτότυπης μουσικής: Μάνος Κουρκούλης, Χορός-Κίνηση: Αγγελική Χατζή, Κατασκευές-Props: Jakob Traxlmayr Φωτογραφίες: Daniel Βορεάκος Οπτική επικοινωνία: Εμμάνουελ Παπακορδάτος Επιπλέον Φωτογραφίες: Παναγιώτης Σαρρής Video Installation -Video: Mapping Γιάννης Σκουλιδάς Σκηνοθεσία προτζέκτορα: Α.Ζουγανέλης- Δώρα Τουρβά Σύνθεση Προτζέκτορα: Γιάννης Σκουλιδάς Επιλογή τραγουδιών: Α.Ζουγανέλης- Αγγελική Χατζή
Κάθε Τετάρτη & Πέμπτη στις 21.15 Διάρκεια: 105’’ Από Μηχανής Θέατρο Ακαδήμου 13, Μεταξουργείο Τηλ.: 210 5232097 Εισιτήρια: Γενική είσοδος 12 €, μειωμένο 7 € www.viva.gr/tickets/theater/apo-mixanis-theatro-pano-skini/norvigia/