Κάθε συνοικία της Αθήνας έχει τη δική της μοναδική γοητεία, η οποία δεν οφείλεται μόνο στους ανθρώπους της περιοχής, την αρχιτεκτονική και τα στέκια της, αλλά και στην συναρπαστική -πολλές φορές και δραματική- ιστορία που κουβαλάει.

Κάτω από τη μοντέρνα και πολύβουη Αθήνα, υπάρχει καλά κρυμμένη μια ιστορική πλευρά της πόλης που ακόμα κι αν δεν μπορείς πολλές φορές να τη δεις, μπορείς πάντα να τη νιώσεις. Ας δούμε λοιπόν όλα τα παράξενα, ενδιαφέροντα και συναρπαστικά μυστικά που κρύβουν μερικές από τις πιο ιστορικές συνοικίες της Αθήνας!

Οι Αμπελόκηποι ήταν χωριό

Στις αρχές του 19ου αιώνα, πριν την ελληνική επανάσταση του 1821, οι Αμπελόκηποι ήταν ένα χωριό λίγο πιο έξω από την Αθήνα, όπως φαίνεται στους χάρτες της εποχής. Η κατάφυτη τότε περιοχή των Αμπελοκήπων δεν ήταν μέσα στα όρια της Αθήνας και δεν μπήκε παρά μόνο προς τα τέλη του αιώνα, όταν πλούσιοι Αθηναίοι άρχισαν να χτίζουν τις εξοχικές τους κατοικίες και επαύλεις εκεί. Μάλιστα, ο αέρας τον Αμπελοκήπων θεωρούταν εκείνη την εποχή ιδιαίτερα υγιεινός, γι’ αυτό και χτίστηκαν αρκετά νοσοκομεία στην περιοχή, όπως το Ιπποκράτειο και ο Ερυθρός Σταυρός.

Αυτό που οδήγησε όμως σε ένα μαζικό κύμα εγκατάστασης στους Αμπελόκηπους ήταν η Μικρασιατική καταστροφή, στις αρχές του 20ου αιώνα. Το 1922, πλήθος προσφύγων εγκαταστάθηκαν γύρω από την περιοχή που βρίσκεται το γήπεδο του Παναθηναϊκού και έτσι δημιουργήθηκαν τα λεγόμενα ‘Προσφυγικά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας’. Μάλιστα, επειδή υπήρχε ο φόβος πολέμου την εποχή εκείνη, τα σπίτια έπρεπε να χτίζονται με καταφύγιο, οι προδιαγραφές για την κατασκευή του οποίου καθορίζονταν από νόμο!

Πολλά έχουν αλλάξει φυσικά από τότε. Σήμερα, στην περιοχή αυτή θα πάνε οι φίλαθλοι του Παναθηναϊκού για να δουν αγώνα, οι λάτρεις της κολύμβησης για να επισκεφθούν το κολυμβητήριο στους Αμπελόκηπους, οι καλοφαγάδες για να φάνε στα εστιατόρια της γειτονιάς και όσοι θέλουν να κάνουν τα ψώνια τους για τη λαϊκή που γίνεται κάθε εβδομάδα πίσω από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας.

…η Φωκίωνος Νέγρη το ίδιο

Όπως και οι Αμπελόκηποι, έτσι και η Φωκίωνος Νέγρη στην Κυψέλη κάποτε δεν θύμιζε σε τίποτα τη σημερινή της εικόνα, καθώς ήταν στην ουσία χωριό!

Τη δεκαετία του ‘30, ο αρχιτέκτονας Βασίλης Τσαγρής κατασκεύασε δύο δρόμους στην περιοχή, οι οποίοι ονομάστηκαν Φωκίωνος Νέγρη, από τον γνωστό Αθηναίο πολιτικό. Και έτσι, το τοπίο άρχισε να αλλάζει ριζικά. Το αποκορύφωμα της ανάπτυξης ήρθε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η περιοχή ξεκίνησε να μεταμορφώνεται σε κοσμικό στέκι. Τις δεκαετίες του 50’ και του 60’ μάλιστα, η Φωκίωνος Νέγρη ήταν γνωστή ως η ‘Via Veneto της Αθήνας’, ένας χαρακτηρισμός που την συνέκρινε με τον πολυσύχναστο δρόμο της Ρώμης!

Πλατεία Κυψέλης, 1955-1960, Aρχείο Bill Prisma.

Η Φωκίωνος Νέγρη ήταν τότε γεμάτη με εντυπωσιακά νεοκλασικά, ζαχαροπλαστεία, καφετέριες, εστιατόρια και μαγαζιά, αποτελώντας ένα από τα πιο in σημεία συνάντησης των Αθηναίων εκείνη την εποχή. Όλη η ‘καλή κοινωνία’ της Αθήνας σύχναζε στα θρυλικα μαγαζιά της κοσμοπολίτικης αυτής συνοικίας, όπως στο εστιατόριο ‘Θράκα’, στο club ‘Κουίντα’ (από τα πρώτα που άνοιξαν στην Αθήνα) και στο ζαχαροπλαστείο-καφέ ‘Σελέκτ’, το οποίο ήταν διάσημο για το παγωτό του!

και το Κολωνάκι ήταν γεμάτο κατσίκια!

…γι’ αυτό και η περιοχή ονομάστηκε ‘Κατσικάδικα’! Η ονομασία αυτή έχει δοθεί στο Κολωνάκι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν η περιοχή ήταν ένα τεράστιο βοσκοτόπι. Πώς, όμως από βοσκοτόπι το Κολωνάκι έγινε μια από τις πιο in και ακριβές περιοχές της Αθήνας;

Η λαμπερή ιστορία του Κολωνακίου, το οποίο πήρε το όνομά του από έναν μαρμάρινο στύλο ύψους 2 και κάτι μέτρων που βρέθηκε εκεί, ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα. Χάρη στην κοντινή του απόσταση από τα ανάκτορα του βασιλιά Όθωνα, το Κολωνάκι άρχισε να αποτελεί σημείο συνάντησης των αριστοκρατών της εποχής, καθώς και περιοχή στην οποία έχτιζαν τις κατοικίες τους.

Μετά τον πόλεμο, το Κολωνάκι αρχίζει να παίρνει καλλιτεχνικό χαρακτήρα, αφού έγινε στέκι για τους διανοούμενους, τους καλλιτέχνες και την ‘αφρόκρεμα’ της εποχής. Αυτός ο καλλιτεχνικός και κομψός χαρακτήρας της περιοχής είναι εμφανής μέχρι και σήμερα, κάνοντας το Κολωνάκι την πιο elegant και αριστοκρατική περιοχή του κέντρου!

Όποιος έχει περάσει κάποιο Κυριακάτικο πρωί περιπλανώμενος στους δρόμους της Αθήνας, είναι σίγουρο ότι έχει συναντήσει την ιστορία τους σε κάθε στροφή. Άλλωστε, η ελληνική πρωτεύουσα είναι ένα συναρπαστικό κολάζ που συνδέει με έναν μοναδικό τρόπο το χθες με το σήμερα!