Ο Όμηρος Πουλάκης είναι ένας καλλιτέχνης που ξεχωρίζει. Ξεχωρίζει με παραστάσεις που αφορούν και συζητιούνται, με ταινίες με σύγχρονο λόγο που θίγουν ζητήματα σημαντικά, με δουλειές που ανοίγουν διάλογο και θέτουν ερωτήματα. Παρακολουθεί την εποχή του, διαβάζει, συζητάει και μοιράζεται. Παίρνει μέρος και θέση και επιλέγει τη δράση -καλλιτεχνική, κοινωνική, καθημερινή.

Ξεκινώντας με μία από τις περσινές σου δουλειές, γιατί νομίζεις ότι άρεσε τόσο πολύ η Μεγάλη Χίμαιρα;

Η αλήθεια είναι πως η επιτυχία ή η αποτυχία μιας παράστασης είναι κάτι που δεν μπορεί να ερμηνευτεί πάντα πλήρως. Δεν μπορούμε να πούμε ακριβώς ποιοι λόγοι συντέλεσαν σε ένα αποτέλεσμα. Ακόμα κι εκείνοι που κάνουν μια παράσταση που αποτελεί «επιτυχία», μετά μπορεί να μην μπορούν να το επαναλάβουν. Στην συγκεκριμένη παράσταση πολύ σημαντικός παράγοντας ήταν το κείμενο του Καραγάτση. Ρόλο έπαιξε και η κλασική θεατρική δομή σε συνδυασμό με κάποια ιδιαίτερα ευρήματα, όπως επίσης το γεγονός ότι μιλάει για την Ελλάδα, σε μία τόσο σημαντική στιγμή για την χώρα.

Ήταν έρωτας αυτό που ένωσε την Μαρίνα με τον Μηνά;

Με βάση την γνώμη του Καραγάτση πως σε καμία περίπτωση δεν ήταν, θα μπορούσα να απαντήσω όχι. Στην πραγματικότητα πάντως δεν μπορώ να ορίσω τι είναι ο έρωτας και έτσι δεν μπορώ να απαντήσω σίγουρα. Η αίσθηση μου είναι ότι δεν ήταν ερωτευμένοι γιατί όλοι οι χαρακτήρες αυτού του έργου -όπως το βίωσα εγώ- είναι στην ουσία νεκροί και προσπαθούν απεγνωσμένα να παρουσιαστούν ως ζωντανοί δημιουργώντας πάθη.

Ο Μηνάς έχει διαβάσει πάρα πολύ. Έχει κέρδος ο άνθρωπος που διαβάζει;

Το κέρδος έχει να κάνει με το συμφέρον. «Διάβασε ώστε να…». Αν διαβάζει κάνεις με αυτούς τους όρους, αποστερείται του πλούτου που μπορεί να δώσει το διάβασμα, όποτε δεν έχει νόημα πια.

Ο Καραγάτσης είναι γνωστό ότι ήταν μία ιδιαίτερη προσωπικότητα με ταραχώδη βίο. Έχει σχέση η προσωπικότητα του δημιουργού με το έργο του;

Προφανώς κάθε τι που κάνει κάποιος σχετίζεται με την προσωπικότητά του και ταυτόχρονα την επηρεάζει. Είναι όμως λάθος να ταυτίζουμε κάποιον με το έργο του. Δεν είναι τέλειος κάποιος που κάνει τέλεια πράγματα ή το αντίστροφο. Ειδικά όταν μιλάμε για δημιουργούς ή καλλιτέχνες θεωρούμε δεδομένο πως η πολυπρισματικότητα είναι η βάση της δημιουργίας τους. Βέβαια, η προσωπικότητα ενός δημιουργού συσχετίζεται με το έργο του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο πυρήνας του έργου συγκροτεί μια ομόρροπη σχέση με τον πυρήνα του δημιουργού, γιατί σε αυτήν την περίπτωση θα έκαναν όλοι ένα έργο.

Φέτος ακολουθεί το Γλυκό πουλί της νιότης.

Είναι ένα πάρα πολύ σπουδαίο έργο. Μία τρομερή ζεύξη ρεαλισμού και θεατρικής ποίησης.

Αν εντοπίζαμε τον θεματικό του πυρήνα θα ήταν ο χρόνος;

Ο χρόνος, ναι. Οι έννοιες του ονείρου και της πραγματικότητας και άλλα πολλά πράγματα προσωπικά που βρίσκει ο καθένας.

Καθώς ο χρόνος περνάει, χάνουμε ή κερδίζουμε;

Ανάλογα. Δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος ροής.

Οι δύο κεντρικοί ήρωες έχουν δημιουργήσει μία σχέση ανάγκης. Προκύπτουν όλες οι σχέσεις από κάποια ανάγκη;

Προκύπτουν από πολλά πράγματα. Δεν θα μπορούσα να το εντάξω σε ένα τόσο αδρό σχήμα. Οι σχέσεις που κάνουμε γίνονται από ανάγκες, αλλά όχι μόνο από αυτό. Γίνονται επειδή ονειρευόμαστε, επειδή φανταζόμαστε, επειδή σκεφτόμαστε…

Στο έργο βλέπουμε και την πολιτική των ισχυρών που καθορίζει τις ζωές όλων των χαρακτήρων. Είναι αυτό νομοτελειακό;

Σε καμία περίπτωση. Αν βαφτίσεις κάτι νομοτελειακό, αποδέχεσαι ότι έχει αυτό το χαρακτηριστικό. Ποτέ δεν είναι νομοτελειακό κάτι τέτοιο.

Τι συνιστά πολιτική στάση την εποχή που ζούμε;

Πολλά πράγματα. Μια πρώτη σκέψη είναι όσο πιο πολύ συνειδητοποιείς πως όποιο κεφάλι σηκώνεται, τιμωρείται σαν να μην έπρεπε να σηκωθεί ποτέ, πρέπει να συνεχίσεις να το σηκώνεις και να προχωράς.

Μπορούμε να πάρουμε απαντήσεις για τα ερωτήματα που μας γεννιούνται μέσω των έργων;

Μπορεί να παίρνεις πτυχές απαντήσεων, αλλά το βασικό είναι να τίθενται τα ερωτήματα. Αυτό είναι που δίνει την κίνηση στα πράγματα. Ρωτώντας γιατί συμβαίνει κάτι μπορείς να πάρεις πολλές απαντήσεις, αλλά καμία δεν είναι ικανή να καταστείλει το ερώτημα. Τα ενεργά ερωτήματα θα γίνονται όλο και πιο ενεργά όσο περνάει ο καιρός.

Τα ενεργά ερωτήματα θα γίνονται όλο και πιο ενεργά όσο περνάει ο καιρός

Η Δέκατη Εντολή και η συνεργασία σου με τον Πάνo Κοκκινόπουλο;

Είχα δουλέψει εξαιρετικά με τον Πάνο Κοκκινόπουλο στον Τρίτο Νόμο και έχω και τις καλύτερες εντυπώσεις από το 2006 – 2007 που είχα δουλέψει με τον Χρήστο Δήμα, τον Βασίλη Ντούρο και την Κατερίνα Φιλιώτου. Η συνεργασία ήταν πολύ καλή σε όλα τα επίπεδα. Το πιο βασικό στην Δέκατη Εντολή είναι ότι έχει μία ιδιότυπη σκηνοθετική ματιά που προσεγγίζει κινηματογραφικούς όρους.

Η ραδιοφωνική εκπομπή Εικόνες από το μέλλον;

Με τον Θωμά Τσαλαπάτη που κάνουμε την εκπομπή, απ’ όταν γνωριστήκαμε κάναμε συζητήσεις για τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας. Μέσω αυτών των συζητήσεων συνειδητοποίησα πως υπάρχουν πολλοί νέοι άνθρωποι που γράφουν ποίηση, που ζωγραφίζουν, που κάνουν σημαντικά πράγματα και δεν τους γνωρίζει κανείς. Άνθρωποι εξαιρετικά ταλαντούχοι. Σκεφτήκαμε λοιπόν, να κάνουμε μία ραδιοφωνική εκπομπή για να μιλήσουμε με όλους αυτούς τους ανθρώπους. Τώρα έχουμε σταματήσει, αλλά θα ήθελα να συνεχίσουμε και του χρόνου.

Η πρωτοβουλία “Το καρπούζι“;

“Το καρπούζι” είναι μία πολιτιστική συλλογικότητα στα Εξάρχεια που έχει σκοπό να κάνει προβολές ταινιών, συζητήσεις κλπ. Είναι υπέροχο γιατί άνθρωποι που κάνουν άλλη δουλειά θέλουν να έρχονται σε επαφή με όλα αυτά τα πράγματα.

Ποια λογοτεχνικά κείμενα ξεχωρίζεις;

Υπάρχουν πολλά βιβλία που με έχουν επηρεάσει με κάποιο τρόπο. Οι Αδερφοί Καραμάζωφ, Ο Μικρός Ναυτίλος, Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο, Η Οκτάνα, το Ταξίδι στο Παρελθόν του Τσβένταν Σβάιχ που διάβασα πρόσφατα. Τώρα διαβάζω Το κουτσό του Χούλιο Κορτάσαρ.

Από τον Οκτώβρη, ο Όμηρος Πουλάκης θα συμμετέχει στην παράσταση του έργου Γλυκό πουλί της νιότης του Τένεσυ Ουίλιαμς που θα παρουσιαστεί στο θέατρο Άλμα σε σκηνοθεσία Αναστασίας Ρεβή. Ακόμα, θα συμμετέχει στην παράσταση του έργου Ο κυκλισμός του τετραγώνου που μετά την Αθήνα το 2013 και το Φεστιβάλ της Αβινιόν το 2014, ταξιδεύει φέτος τον Σεπτέμβρη στο Calouste Gulbenkian Foundation στη Λισαβόνα. Παράλληλα, συμμετέχει και στην νέα ταινία του Τάσου Μπουλμέτη, Νοτιάς, που θα κυκλοφορήσει τον ερχόμενο χειμώνα.

Φωτογραφίες: Γεωργία Πονηράκου