Λίγο πολύ όλοι έχουμε ταυτίσει το καλοκαίρι με ανεμελιά, μπάνια, ξεκούραση, διακοπές και διασκέδαση. Για κάποιους υπάρχει αυτό το ένα καλοκαίρι που θα θυμούνται για πάντα, ενώ άλλοι περνούν σχεδόν όλο το χρόνο κάνοντας σχέδια για το καλοκαίρι που έρχεται.

Και επειδή, όπως λένε κανένας χειμώνας δεν διαρκεί για πάντα, με το τέλος της άνοιξης, ανοίγει και η καλοκαιρινή σεζόν.

Και τότε, ανάμεσα στα μπάνια, τα θερινά, το παγωτό στη βεράντα και τις παγωμένες μπύρες στην πλατεία το βράδυ, ξεσπάει και αυτό που η Lana μας σύστησε ως summertime sadness, και που – μεταξύ μας – όλοι γνωρίζαμε ήδη.

Τι είναι τα blues του καλοκαιριού

Στη γλώσσα της ψυχολογίας δεν χαρακτηρίζονται προφανώς ως blues αλλά προτιμάται ο όρος εποχιακή συναισθηματική διαταραχή ή SAD. Άλλοι το ορίζουν και ως καλοκαιρινή μελαγχολία.

Η εν λόγω κατάσταση δεν αποτελεί επίσημη διάγνωση επειδή τα συμπτώματα εξ ορισμού δεν είναι αρκετά σοβαρά ώστε να κατηγοριοποιηθούν ως κατάθλιψη. Αν και οι ειδικοί λένε ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πόσοι άνθρωποι επηρεάζονται, είναι γνωστό ότι καλοκαιρινή μελαγχολία μπορεί να βιώσει ο οποιοσδήποτε, ακόμη και αν δεν πάσχει από κατάθλιψη. Οι λόγοι ποικίλουν.
1. Καιρικές αλλαγές

Οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη αποφανθεί τι πυροδοτεί αυτό το αίσθημα κατάθλιψης το καλοκαίρι αλλά εικάζεται ότι οι μεγαλύτερες ημέρες σε συνδυασμό με την αύξηση της ζέστης και της υγρασίας μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο. Παράλληλα, η περίσσεια έντονου φωτός μπορεί να επιβραδύνει την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που συμβάλλει στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού και συνεπώς στην ποιότητα του ύπνου. Και ως γνωστόν, ο λιγότερος ύπνος συμβάλλει στην κατάθλιψη ή στα καταθλιπτικά συμπτώματα. Την ίδια στιγμή, η μείωση των επιπέδων της σεροτονίνης, “ορμόνης της ευεξίας“, επηρεάζει αρνητικά τη διάθεσή μας.

2. Αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα

Τα διαταραγμένα χρονοδιαγράμματα που χαρακτηρίζουν το καλοκαίρι, μπορεί να προκαλέσουν άγχος και πίεση, αφού ενδέχεται να διαταράξουν την εργασία, τον ύπνο, τις διατροφικές μας συνήθειες και το πρόγραμμα άσκησης και φυσικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με άρθρο της Αμερικανικής Εταιρείας Ψυχολογίας, “υπάρχουν επαρκή επιδημιολογικά δεδομένα που δείχνουν ότι άνθρωποι που ήταν δραστήριοι και σταμάτησαν να είναι, τείνουν να βιώνουν εντονότερη κατάθλιψη από εκείνους που διατηρούν ή ξεκινούν ένα πρόγραμμα άσκησης“.

3. Εικόνα σώματος

Φυσικά θέματα εικόνας του σώματος είναι πιο επίκαιρα από ποτέ. Η όποια ανασφάλεια αναφορικά με το σώμα ή τα κιλά έρχεται στο προσκήνιο, αφού πολλοί νιώθουν αμήχανα μέσα σε σορτς ή μαγιό. Και δεδομένου ότι ελληνικό καλοκαίρι = παραλία + μπάνιο στη θάλασσα, η όποια απροθυμία να εμφανιστείς με μαγιό είναι ικανή να σε κρατήσει μακριά από κοινωνικές συναναστροφές.

4. Social Media και το φαινόμενο FOMO

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να προσθέσουν στο άγχος, προκαλώντας το φαινόμενο FOMO (φόβος ότι χάνεις κάτι). Τα smartphones μας γεμίζουν με φωτογραφίες, μηνύματα και tweets από ανθρώπους που δείχνουν να περνούν υπέροχα. Όλοι είναι στην παραλία και περνούν καταπληκτικά, ταξιδεύουν, βγαίνουν, διασκεδάζουν… αφήνοντας όσους έχουν μείνει στο σπίτι να νιώθουν απομονωμένοι και καταθλιπτικοί.

5. Οικονομικό στρες

Το καλοκαίρι είναι, σε γενικές γραμμές, η ιδανική περίοδος του χρόνου για διακοπές. Οι διακοπές όμως απαιτούν οργάνωση, σχεδιασμό και φυσικά budget. Συνεπώς, εκτός από το στρες του να κλείσεις διαμονή, εισιτήρια και τα συναφή, το πρότζεκτ “διακοπές” πάει πακέτο με μια σειρά παό αυξημένα έξοδα. Και γενικώς αυτό μπορεί να αποτελέσει πηγή άγχους, no;

Πώς θα αντιμετωπίσεις τα blues του καλοκαιριού

1. Άκου τα συναισθήματά σου

Ξεκίνα εντοπίζοντας τα δικά σου προσωπικά triggers. Τι είναι αυτό που στη δική σου περίπτωση πυροδοτεί το αίσθημα μελαγχολίας; Είναι κάποια αλλαγή στη ρουτίνα σου, το πρόγραμμα διατροφής ή άσκησης που ακολουθούσες, την οργάνωση των διακοπών σου ή μήπως η σχέση με το σώμα σου δημιουργεί κάποιου είδους στρες;

2. Δημιούργησε μια ρουτίνα (και τηρήστε την)

Η τήρηση μιας σταθερής ρουτίνας μπορεί να μας βοηθήσει να νιώθουμε πιο κινητοποιημένοι και συγκροτημένοι. Το πρόγραμμα θα πρέπει να ξεκινά με τα βασικά: ώρα αφύπνισης, ώρες φαγητού, ώρες δουλειάς, ελεύθερος χρόνος, και ώρα ύπνου. Πέρα από αυτό, μην παραλείψεις να προσθέσεις χρόνο για οικογενειακές, κοινωνικές και δημιουργικές δραστηριότητες, αυτοφροντίδα και άσκηση.

3. Κάνε την αυτοφροντίδα τρόπο ζωής

Η αυτοφροντίδα δεν θα έπρεπε να είναι πολυτέλεια. Το να αφήνεις χρόνο για χαλάρωση, κοινωνικές δραστηριότητες και άλλες ανάγκες που σε κάνουν να αισθάνεσαι καλά, βοηθά στη διατήρηση της υγείας και την παραγωγικότητάς σου. Απενοχοποίησε λοιπόν το να κάνεις πράγματα για εσένα, πάρε το χρόνο σου, διάβασε, κοιμήσου καλά, μαγείρεψε, κάνε μια καταγραφή των συναισθημάτων σου, βγες για μια βόλτα, πέρνα χρόνο με τον εαυτό σου και με αγαπημένα σου πρόσωπα.

4. Κάνε ένα διάλειμμα από τα SoMe

Λέγεται και digital detox και σου υπόσχομαι ότι είναι η τάση του καλοκαιριού. Διέγραψε για ένα δίμηνο το Instagram και από Σεπτέμβρη βλέπουμε. Κοίτα να δεις που μπορεί και να μην το αποζητήσεις.

5. Απόφυγε πιθανές ψυχολογικές παγίδες

Μη συγκρίνεσαι, μην κατηγορείς τον εαυτό σου, προσπάθησε να μην καταφεύγεις σε binge eating συνήθειες, μην ξοδεύεις σε πράγματα που στην πραγματικότητα δεν χρειάζεσαι ψωνίζοντας online. Όλα αυτά πιο πιθανό είναι να σου δημιουργήσουν προβλήματα παρά να προσφέρουν λύση στα υπάρχοντα.

6. Κάνε πράγματα που θα σε κάνουν να νιώσεις όμορφα (και όμορφη)

Περιποιήσου τον εαυτό σου, ξεκίνα να τρως πιο σωστά, κάνε όποια αλλαγή μπορεί να χρειάζεται το πρόγραμμα skincare σου, ξεκίνα να κάνεις λίγη παραπάνω γυμναστική (στο σπίτι με το κλιματιστικό ή βγες για περπάτημα όταν θα έχει πέσει πλέον η ζέστη) και γενικά βρες τρόπους να νιώσεις καλά με το σώμα και την εικόνα σου. Εν ανάγκη, θέσε νέους, υγιείς στόχους και κάνε την αρχή για αυτό που μελλοντικά θα σου δώσει περισσότερη αυτοπεποίθηση.

7. Πέρνα χρόνο με τον εαυτό σου

Την περίοδο του καλοκαιριού είναι πιθανό να μην μπορείς να συντονιστείς εύκολα με άλλους μιας και το πρόγραμμα διακοπών του καθενός διαφέρει. Αν βρεθείς μόνη σου στην πόλη, απλά πάρε το σαν ευκαιρία για να τη γνωρίσεις καλύτερα, να κάνεις τις βόλτες σου, να πας ένα θερινό σινεμά, να βγάλεις τον εαυτό σου έξω για ένα καφέ ή ακόμη κα