Στο TedTalk του 2016 η Ella Dawson, Social Media Manager, συγγραφέας που ασχολείται με θέματα σχετικά με το σεξ και θετική σε κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, ανεβαίνει στη σκηνή για να δηλώσει: «Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) δεν είναι μια συνέπεια, είναι αναπόφευκτα».
Παρά τη μείωση των διαγνωσμένων ΣΜΝ το 2020 ως αποτέλεσμα της καραντίνας, τα προηγούμενα δεδομένα δείχνουν ότι τα ΣΜΝ στο Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκονται σε άνοδο. Τα κρούσματα σεξουαλικών μεταδιδόμενων λοιμώξεων στην Αγγλία, συμπεριλαμβανομένων των χλαμυδίων, του έρπητα και της γονόρροιας, αυξήθηκαν κατά 5% από το 2018 έως το 2019, με συνολικά 468.342 διαγνώσεις. Τα στατιστικά ακούγονται τρομακτικά και η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση το κάνει να φαίνεται σαν το χειρότερο πράγμα που θα μπορούσε να σου συμβεί ποτέ.
Όσο τρομακτικό και εάν ακούγεται όμως, με τη σωστή πληροφόρηση και την ανάλογη θεραπεία, τα ΣΜΝ δεν είναι ό,τι πιο τρομακτικό θα σου συμβεί ποτέ.
Η Ella έχει συγκεντρώσει σχεδόν 10.000 ακολούθους στο Instagram μοιράζοντας περιεχόμενο σχετικά με τη διάγνωση του έρπητα και συνεχίζει να δουλεύει για έναν κόσμο στον οποίο ο έρπης μπορεί να σταματήσει το στίγμα – μια αλλαγή που δεν μπορεί να έρθει αρκετά σύντομα για τα εκτιμώμενα 491,5 εκατομμύρια άτομα που ζουν με HSV -2 (έρπης γεννητικών οργάνων) παγκοσμίως. Παρά τη συνηθισμένη φύση του, εκείνοι που δεν ζουν με έρπη ή δεν γνωρίζουν την κατάσταση του έρπητα (το να παρουσιάζονται ως ασυμπτωματικοί μπορεί να είναι συχνό) συχνά δεν γνωρίζουν την αλήθεια για τον ιό λόγω της τρομοκρατίας που τόσο συχνά κυκλοφορεί στα social media. Παρά το γεγονός ότι είναι επώδυνη και άβολη μερικές φορές, η διάγνωση του έρπητα σίγουρα δεν σημαίνει ότι η ζωή σου έχει τελειώσει.
Λοιπόν, ας το αναλύσουμε:
Υπάρχουν δύο στελέχη του ιού του απλού έρπητα: HSV-1 και HSV-2. Ο τύπος 1 συνήθως συνδέεται με φουσκάλες και έρπητα στο πρόσωπο και το στόμα, ενώ ο τύπος δύο σχετίζεται με τις ανω-γεννητικές φουσκάλες. Παρά την κακή του εμφάνιση, ο HSV είναι μια απίστευτα συχνή λοίμωξη.
Τι είναι ο HSV-1;
Μπορείς να μεταδώσεις ή να κολλήσεις τον HSV-1 (έρπης του στόματος) μέσω άμεσης επαφής με έλκη από έρπη, σάλιο ή άλλες σωματικές εκκρίσεις. Εν ολίγοις, εάν αγγίξεις τον έρπη του συντρόφου σου και στη συνέχεια αγγίξεις το πρόσωπό σου ή τα γεννητικά σου όργανα αμέσως μετά, μπορεί να προσβληθείς από τον HSV-1. Είναι πιθανό ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί μέσω πραγμάτων όπως η κοινή χρήση ενός lip balm για τα χείλη ή η χρήση του ίδιου ποτηριού, αλλά η προσβολή από έρπητα με αυτούς τους τρόπους είναι πολύ σπάνια, καθώς ο ιός δεν μπορεί να επιβιώσει για πολύ όταν είναι μακριά από το δέρμα.
Μόλις μπει στο σώμα, ο έρπης μπορεί να προκληθεί από διαφορετικούς τρόπους ζωής και περιβαλλοντικούς παράγοντες ανάλογα με το άτομο, αλλά οι πιο συνηθισμένοι περιλαμβάνουν:
- Γενική αδιαθεσία
- Στρες
- Ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Αλκοόλ
- Κάπνισμα
- Υπεριώδες φως – για παράδειγμα, από ηλιοθεραπεία
- Ο εμμηνορροϊκός κύκλος
Από HSV-1 μπορείς επίσης να μολυνθείς στην παιδική ηλικία χάρη σε αυτές τις υπερενθουσιώδεις θείες που δεν μπορούν να αντισταθούν στα φιλιά. Ως μέρος της κακής εκπαίδευσης που περιβάλλει τον ιό οι περισσότεροι δεν συσχετίζουν τον επιχείλιο έρπη με την ευρύτερη οικογένεια του έρπητα.
Και παρά το γεγονός ότι ο HSV-1 προτιμά να ζει στο στόμα και ο HSV-2 προτιμά να ζει στα γεννητικά όργανα, είναι σε θέση να ανταλλάξουν «γειτονιές» αν θέλουν, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιθανό και για τα άτομα με HSV-1 να μεταδώσουν κατά λάθος και έρπητα των γεννητικών οργάνων.
Τα συμπτώματα του επιχείλιου έρπη μπορεί να εξαφανιστούν από μόνα τους, χωρίς θεραπεία, σε 1-2 εβδομάδες. Ωστόσο, ο γιατρός σου μπορεί να σου συνταγογραφήσει κάποια φάρμακα για την καταπολέμηση του ιού (αντιιικά φάρμακα). Αυτά μπορούν να σε βοηθήσουν να μειώσεις τον πόνο και να εξαφανίσουν τα συμπτώματα νωρίτερα.
Τα ακόλουθα βήματα μπορεί επίσης να σε βοηθήσουν να αισθανθείς καλύτερα:
- Εφάρμοσε πάγο ή μια ζεστή πετσέτα στις πληγές για να μειώσεις τον πόνο
- Εφάρμοσε αντισηπτικό σαπούνι πολύ ελαφρά επάνω στις φουσκάλες και ξέβγαλε με νερό. Αυτό βοηθά στην πρόληψη της εξάπλωσης του ιού σε άλλες περιοχές του σώματος
- Απόφυγε τα ζεστά ροφήματα, τις πικάντικες και αλμυρές τροφές και τα εσπεριδοειδή
Η μόλυνση με τον ιό HSV1 των γεννητικών οργάνων και της γεννητικής περιοχής, συμβαίνει μόνο σε περίπτωση στοματικού έρωτα.
Τι είναι ο HSV-2;
Ο έρπης των γεννητικών οργάνων είναι μια κοινή σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον ένας στους πέντε ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει μολυνθεί με τον ιό, αλλά πολλοί άνθρωποι έχουν ήπια ή καθόλου συμπτώματα και δεν συνειδητοποιούν ότι είναι μολυσμένοι. Μετά τη μόλυνση, πολλοί άνθρωποι έχουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια γεννητικών ελκών για αρκετά χρόνια. Αν και η λοίμωξη μπορεί να παραμείνει στο σώμα για χρόνια, οι εστίες συμπτωμάτων μπορεί να γίνουν λιγότερο συχνές με την πάροδο του χρόνου. Η λοίμωξη μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα και μέτρα αυτοφροντίδας.
Ο HSV-2 είναι πιο διαδεδομένος σε άτομα που διαθέτουν κόλπο καθώς η βλεννογόνος μεμβράνη του κολπικού τοιχώματος μπορεί να λειτουργήσει ως έδαφος αναπαραγωγής βακτηρίων. Και πάλι, είναι πιθανό να είναι ασυμπτωματικός κάποιος όταν είναι θετικός για τον HSV-2, καθιστώντας ακόμη πιο εύκολη τη μετάδοση, ειδικά καθώς ο έρπης δεν περιλαμβάνεται στις τακτικές εξετάσεις ΣΜΝ.
Ο έρπης αντιμετωπίζει τόσο έντονο στίγμα γιατί, αν και εύκολα διαχειρίσιμος, δεν είναι ιάσιμος, και όταν ο έρπης είναι θετικός, ο ιός θα συνεχίσει να υπάρχει στο σώμα σου για μια ζωή.
Το John Hopkins Medicine, ένα νοσοκομείο και πανεπιστήμιο ιατρικής λέει: «Μετά την αρχική μόλυνση, ο ιός εισχωρεί στις νευρικές ρίζες και εξαπλώνεται στα αισθητήρια νευρικά γάγγλια, τις διασταυρώσεις όπου ενώνονται τα νεύρα από διαφορετικά μέρη του σώματος. Για την περιοχή των γεννητικών οργάνων, τα γάγγλια βρίσκονται δίπλα στο νωτιαίο μυελό στο κάτω μέρος της πλάτης. Για τον έρπη του στόματος (επιχείλιος έρπης), τα γάγγλια βρίσκονται πίσω από το ζυγωματικό». Ο έρπης δεν θα εξαπλωθεί στο σώμα σου για να προκαλέσει φουσκάλες αλλού.
Συμπτώματα
Αρχικό επεισόδιο — Για τους περισσότερους ανθρώπους, το πρώτο ξέσπασμα έρπητα είναι το πιο σοβαρό και τα συμπτώματα τείνουν να είναι πιο σοβαρά στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Το πρώτο ξέσπασμα εμφανίζεται συνήθως μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά τη μόλυνση με τον ιό. Τα συμπτώματα τείνουν να υποχωρούν μέσα σε δύο έως τρεις εβδομάδες. Τα σημάδια ενός αρχικού (ή πρωτογενούς) επεισοδίου έρπητα των γεννητικών οργάνων περιλαμβάνουν πολλαπλές φουσκάλες στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Για τις γυναίκες, τα σημεία που εμπλέκονται πιο συχνά περιλαμβάνουν τον κόλπο, τον αιδοίο, γλουτούς, πρωκτό και μηρούς.
Για τους άνδρες, το πέος, το όσχεο, τον πρωκτό, τους γλουτούς και τους μηρούς. Τα σημεία και τα συμπτώματα συνήθως περιλαμβάνουν φουσκάλες που γίνονται επώδυνα έλκη. Νέες βλάβες μπορεί να αναπτυχθούν για έως και πέντε έως επτά ημέρες μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων.
Μπορεί επίσης να υπάρχουν ευαίσθητοι, διογκωμένοι λεμφαδένες στη βουβωνική χώρα, συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, όπως πόνος στις αρθρώσεις, πυρετός και πονοκέφαλος και μπορεί να είναι επώδυνη η ούρηση. Ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων μπορεί να εμφανίσει πονοκέφαλο, ναυτία και έμετο ή δυσκολία στην ούρηση. Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν η μόλυνση από έρπητα επηρεάζει το νευρικό σύστημα.
Λανθάνον στάδιο — Μετά το αρχικό ξέσπασμα, ο ιός ταξιδεύει σε μια δέσμη νεύρων στη βάση της σπονδυλικής στήλης, όπου παραμένει ανενεργή για ένα χρονικό διάστημα. Αυτό ονομάζεται λανθάνον στάδιο. Δεν υπάρχουν συμπτώματα σε αυτό το στάδιο.
Επαναλαμβανόμενα επεισόδια — Πολλοί άνθρωποι εμφανίζουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια έρπητα των γεννητικών οργάνων, τα οποία συμβαίνουν όταν ο ιός ταξιδεύει μέσω των νεύρων στην επιφάνεια του δέρματος, προκαλώντας έξαρση. Αυτά τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια τείνουν να είναι πιο ήπια από το αρχικό ξέσπασμα.
Τα έλκη μπορεί να αναπτυχθούν στην ίδια περιοχή με εκείνα της πρώτης εστίας ή μπορεί να εμφανιστούν σε άλλες περιοχές. Είναι δυνατό να αναπτυχθούν βλάβες σε περιοχές όπου δεν υπήρχε άμεση επαφή. Για παράδειγμα, είναι δυνατόν να έχεις βλάβες γύρω από τον πρωκτό χωρίς να έχεις κάνει πρωκτικό σεξ.
Τα συμπτώματα του έρπητα των γεννητικών οργάνων μπορεί να ποικίλλουν ευρέως, ανάλογα με το αν έχεις ένα αρχικό ή επαναλαμβανόμενο επεισόδιο. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι ασθενείς μολύνονται από τον ιό HSV2, χωρίς να το αντιληφθούν διότι τα συμπτώματα τους είναι ήπια ή ακόμη δεν παρουσιάζουν έλκη ή εάν τα παρουσιάσουν είναι περιορισμένα με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι πρόκειται για κάτι άλλο.
Τα άτομα που έχουν έρπητα των γεννητικών οργάνων πρέπει να μιλήσουν με τον σεξουαλικό τους σύντροφο, να χρησιμοποιούν προφυλακτικά και να λαμβάνουν άλλα προληπτικά μέτρα για την πρόληψη της μετάδοσης. Ο έρπης των γεννητικών οργάνων μπορεί να εξαπλωθεί ακόμα και όταν δεν υπάρχουν ορατά έλκη ή φουσκάλες.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση του έρπητα των γεννητικών οργάνων βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό ενός ατόμου, τα σημεία και τα συμπτώματά του και τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Είναι σημαντικό να διακρίνουμε τον έρπητα των γεννητικών οργάνων από άλλες σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, ιδιαίτερα εκείνες που προκαλούν επίσης έλκη των γεννητικών οργάνων, όπως η σύφιλη.
Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν διάφορες διαγνωστικές εξετάσεις για τη διάγνωση του έρπητα των γεννητικών οργάνων. Αυτές οι εξετάσεις μπορούν συνήθως να επιβεβαιώσουν τη μόλυνση και να προσδιορίσουν ποιος ιός (HSV-1 ή HSV-2) είναι υπεύθυνος. Η επιλογή του ποια θα είναι η εξέταση θα εξαρτηθεί από τα συμπτώματά σου και από το εάν έχεις φυσαλίδες ή έλκη τη στιγμή που θα επισκεφτείς το γιατρό σου. Το PCR τεστ και η καλλιέργεια ούρων είναι οι προτιμώμενες εξετάσεις για έναν ασθενή που παρουσιάζει ενεργά έλκη.
Τι γίνεται εάν μόλις διαγνώστηκες με έρπη γεννητικών οργάνων (HSV-2);
Η σωστή ενημέρωση μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση του πώς ο έρπης μπορεί να επηρεάσει πτυχές της ζωής σου.
Δεν υπάρχει θεραπεία σήμερα η οποία να εκριζώνει 100% τον ιο από τον οργανισμό. Υπάρχουν όμως φάρμακα εναντίον του ιού HSV, για τα οποία θα ενημερωθείς λεπτομερώς από τον γιατρό σου, τα οποία μπορούν να μειώσουν τη διάρκεια και τη συχνότητα των εκδηλώσεων και υποτροπών της ασθένειας.
Πρόληψη
Επειδή όλα τα σεξουαλικά ενεργά άτομα διατρέχουν κάποιο κίνδυνο να αποκτήσουν έρπητα των γεννητικών οργάνων, είναι σημαντικό να επικοινωνήσεις με έναν σεξουαλικό σύντροφο πριν από την πρώτη σεξουαλική επαφή. Η συζήτηση για τον έρπη μπορεί να είναι άβολη και ενοχλητική, αλλά διασφαλίζει ότι και οι δύο σύντροφοι κατανοούν την πιθανότητα μετάδοσης της λοίμωξης μέσω της σεξουαλικής δραστηριότητας.
Συνιστάται επίσης η τακτική εξέταση για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, ειδικά εάν ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι έχουν άλλους σεξουαλικούς συντρόφους.
Η καλύτερη πρόληψη σε περίπτωση σεξουαλικής επαφής είναι φυσικά η χρήση προφυλακτικού. Και να μην παραλείπεις για ό,τι «περίεργο» βλέπεις να συμβουλεύεσαι τον γιατρό σου.
Και τέλος μην ξεχνάς:
- Δεν είσαι βρώμικος.
- Είσαι ακόμα ο ίδιος άνθρωπος που ήσουν πριν.
- Αξίζεις σεβασμό από τους γύρω σου.
- Μπορείς ακόμα να έχεις τη σεξουαλική ζωή που αγαπάς.
- Θα είσαι εντάξει.
Ευχαριστούμε για τις συμβουλές του τον Χρήστο Μάντζιο, Γυναικολόγο – Μαιευτήρα, Στρατιωτικό Ιατρό, Επιμελητή Γυναικολογικής Κλινικής 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας. Συνεργάτης Ιασώ – Λητώ – Μητέρα / Ιδιωτικό Ιατρείο: Φειδιππίδου 8 – 2ος όροφος – 211 18 39 180 – 6936967566
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: 5 μύθοι για τη γονιμότητα που ο γυναικολόγος σου θέλει να σταματήσεις να πιστεύεις
