Τα πάντα γύρω από το κεφάλαιο “δίαιτα” είναι μια παγκόσμια βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, και παρά το συγκεκριμένο γεγονός, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι άνθρωποι όντως είναι πιο αδύνατοι ως αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα, φαίνεται να ισχύει ακριβώς το αντίθετο, αν αναλογιστείς ότι η παχυσαρκία έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας παγκοσμίως.

Είναι ενδιαφέρον ότι υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι δίαιτες απώλειας βάρους δεν λειτουργούν μακροπρόθεσμα και μπορεί στην πραγματικότητα να οδηγήσουν σε αύξηση βάρους. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί με το που μπει κάνεις στην διαδικασία της δίαιτας εστιάζει σε “λάθος” πράγματα, με αποτέλεσμα να οδηγείται ξανά στην αφετηρία.

Δίαιτα και εικόνα σώματος

Είναι γνωστό και καθόλου παράλογο, να επικεντρωνόμαστε αρκετές φορές στην εικόνα του σώματος μας, και τελικά να στρεφόμαστε σε δίαιτες περιορισμένων θερμίδων, που είναι καταδικασμένες να αποτύχουν.

Η απώλεια βάρους, καλώς ή κακώς, αποτελεί προτεραιότητα για πολλούς ανθρώπους που είτε έχουν λίγο αυξημένο βάρος ή είναι ελαφρώς υπέρβαροι, και κυρίως στοχεύει στις γυναίκες. Όπως είναι λογικό, η σύγκριση της εικόνας σώματος, με το σώμα ενός αδύνατου μοντέλου, η συνεχής έκθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η θέληση να “μοιάζουμε” με διάσημες περσόνες, επιδεινώνει το πρόβλημα της απώλειας βάρους για λάθος λόγους.

Η επιθυμία να είναι κανείς αδύνατος μπορεί να ξεκινήσει ήδη, από την ηλικία του δημοτικού (6-8 ετών), ενώ είναι γνωστό ότι οι πεποιθήσεις των κοριτσιών για τη δίαιτα και το βάρος, συχνά διεγείρονται από την συμπεριφορά της μητέρας γύρω από την φαγητό. Την ίδια στιγμή, ποικίλες έρευνες δείχνουν ότι η δίαιτα κατά την εφηβεία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης υπέρβαρου, παχυσαρκίας ή διαταραγμένης σχέσης με το φαγητό στο μέλλον.

Ποσοστά επιτυχίας στις δίαιτες απώλειας βάρους

Δυστυχώς, οι δίαιτες απώλειας βάρους έχουν ένα απογοητευτικό ιστορικό.

Σε μια μελέτη, 3 χρόνια αφότου οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους, μόνο το 12% είχε κρατήσει τουλάχιστον το 75% του βάρους που είχε χάσει, ενώ το 40% είχε ξαναπάρει περισσότερο βάρος από αυτό που είχε αρχικά χάσει.

Ωστόσο, μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι μόνο το 19% των ανθρώπων είναι σε θέση να διατηρήσουν μια απώλεια βάρους της τάξης 10% για 5 χρόνια.

Φαίνεται επίσης ότι η ανάκτηση βάρους συμβαίνει ανεξάρτητα από το είδος της δίαιτας που ακολουθείται για την απώλεια βάρους, αν και ορισμένες δίαιτες συνδέονται με μικρότερη ανάκτηση βάρους από άλλες.

Μια μετανάλυση, που περιλάμβανε 14 μελέτες απώλειας βάρους επεσήμανε ότι σε πολλές περιπτώσεις, η ανάκτηση μπορεί να είναι υψηλότερη από αυτή που αναφέρθηκε στην αρχή, επειδή τα ποσοστά παρακολούθησης είναι πολύ χαμηλά και χωρίς ιδιαίτερη επίβλεψη από πιστοποιημένο διατροφολόγο.

Last but not least , η πλειοψηφία των ανθρώπων θα ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος του βάρους που έχασε ενώ κάνει δίαιτα και μάλιστα θα καταλήξουν να ζυγίζουν περισσότερο από πριν.

Χρόνια δίαιτα και αύξηση βάρους

Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες, οι περισσότεροι άνθρωποι που κάνουν συχνά δίαιτα καταλήγουν να παίρνουν βάρος μακροπρόθεσμα. Μια ανασκόπηση του 2013 διαπίστωσε ότι σε 15 από τις 20 μελέτες ατόμων χωρίς παχυσαρκία, η πρόσφατη διατροφική συμπεριφορά προέβλεπε αύξηση βάρους με την πάροδο του χρόνου.

Ένας παράγοντας που συμβάλλει στην ανάκτηση βάρους, είναι η αύξηση των ορμονών της όρεξης. Το σώμα ενισχύει την παραγωγή αυτών των ορμονών που προκαλούν πείνα , όταν αισθάνεται ότι έχει χάσει λίπος και μύες. Επιπλέον, ο περιορισμός των θερμίδων και η απώλεια μυϊκής μάζας μπορεί να προκαλέσουν επιβράδυνση του μεταβολισμού στο σώμα, καθιστώντας ευκολότερη την ανάκτηση βάρους μόλις επιστρέψεις στο συνηθισμένο διατροφικό σου πλάνο.

Εναλλακτικές λύσεις στη δίαιτα που λειτουργούν πραγματικά

• Εστίασε σε υγιεινές διατροφικές επιλογές

• Ξέχνα τις θερμίδες και τα γραμμάρια

• Να είσαι παρόν όταν τρως- Mindfullness

• Να είσαι έτοιμη/ος να δεχτείς πως το “ιδεατό” σου βάρος, ίσως δεν μπορεί να επιτευχθεί

• Πες όχι στις δίαιτες που αποκλείουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων

• Γυμνάσου για να νιώσεις καλά με το σώμα σου, όχι για να χάσεις βάρος

Η επιθυμία σου να είσαι αδύνατη/ος, ίσως να έχει ξεκινήσει πολύ νωρίς στην ζωή σου, και χωρίς καν να το έχεις αντιληφθεί ,να σε έχει οδηγήσει σε χρόνια δίαιτα και περιοριστικά πρότυπα διατροφής.

Σε αντίθεση με τη δημοφιλή άποψη των “express diets” , απαιτούνται μόνιμες αλλαγές στις συνήθειες του τρόπου ζωής, ώστε ο φαύλος κύκλος της μόνιμης δίαιτας να αποτελεί παρελθόν. Έτσι θα αναπτύξεις καλύτερη σχέση με το φαγητό και θα διατηρήσεις ένα πιο υγιές και σταθερό βάρος.