Είναι γεγονός πως το άγχος έχει κατακλύσει τις ζωές μας σε σημείο που έχουμε μάθει να ζούμε με αυτό. Έτσι, δεν μας φαίνεται περίεργο ή ασυνήθιστο πλέον. Ωστόσο, φαίνεται πως είναι ένα πολύ πιο σημαντικό ζήτημα απ’ όσο νομίζουμε. Κάποιοι άνθρωποι ξυπνούν και κοιμούνται καθημερινά με άγχος και αυτό είναι πολύ μακριά από τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού.
Για να ενημερωθούμε ουσιαστικά επί του θέματος, ζητήσαμε από την ψυχολόγο Γεωργία Χριστίνα Κανελλοπούλου να μοιραστεί μαζί μας όλα όσα πρέπει να ξέρουμε.
Το διάχυτο άγχος εμφανίζεται συχνότερα κατά τις πρωινές ώρες ή και κάποιες φορές αργά το βράδυ
Αυτό συμβαίνει καθώς οι σκέψεις του ατόμου κυμαίνονται από το ‘’πως θα ανταπεξέλθω και την σημερινή ημέρα ή πόσο παραγωγικός θα είμαι για να τελειώσω τις υποχρεώσεις μου.’’ Πολλές φορές σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί το άτομο να βιώνει μία γενικευμένη διαταραχή άγχους με ή χωρίς κρίσεις πανικού. Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της κατάστασης είναι η συνεχής αγωνία και ενασχόληση με αρνητικές σκέψεις, η μη συγκεντρωμένη σκέψη και προσοχή, η αναποφασιστικότητα και ο φόβος το άτομο να κάνει λάθος. Επιπλέον, υπάρχουν και πολλές σωματικές συνέπειες όπως δυσκολία στον ύπνο ή νευρικότητα. Οι διαταραχές διατροφής ή το αίσθημα συνεχόμενης κούρασης μπορούν επίσης να εμφανιστούν.
Το άτομο που θα ξυπνήσει με αίσθημα άγχους δεν είναι απαραίτητο πως έχει κοιμηθεί και με αυτό
Όμως είναι το πιο σύνηθες όταν κάποιος περνάει μία περίοδο αγχώδους διαταραχής. Δεν έχει ποιοτικό ύπνο, οι διατροφικές του επιλογές κατά την διάρκεια της νύχτας να μην είναι οι κατάλληλες καθώς και οι πολλές αρνητικές σκέψεις φόβου να μην αφήνουν το άτομο να ξεκουραστεί. Όλα αυτά μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα το πρωί να αισθάνεται κουρασμένος. Έτσι το άγχος να είναι πιο εύκολο να εμφανιστεί ως συνέπεια της σωματικής και πνευματικής κούρασης. Μάλιστα κάποιες φορές στις αγχώδεις διαταραχές είναι δύσκολο να διακρίνουμε αν το άγχος φέρνει διαταραχές ύπνου, σκέψης ή διατροφής ή αν αυτές με την σειρά τους επηρεάζουν ή αυξάνουν το άγχος.
Το άγχος μπορεί να πυροδοτηθεί από ένα συγκεκριμένο συχνά αρνητικό γεγονός
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν προϋπήρχε χωρίς να έχει εκφραστεί. Αν μιλάμε για γενικευμένο άγχος, τότε αυτό είναι ικανό να αγγίξει όλα τα πεδία της ζωής του ατόμου κάνοντας την εμφάνιση του ανυπόφορη. Το άτομο, λοιπόν, μπορεί να αισθάνεται αγχωμένο και σε θέματα εργασίας, και στην προσωπική του ζωή, και στις συντροφικές του σχέσεις, αλλά και στις κοινωνικές του επαφές. Αυτό σημαίνει ότι μιλάμε για μία κατάσταση πολυεπίπεδη που αναφέρεται κυρίως σε αρνητικό τρόπο σκέψης και όχι σε μεμονωμένα πεδία.
Οι καταστάσεις που μπορεί να επιδεινώσουν τα επίπεδα άγχους στο άτομο ποικίλλουν
Μία από αυτές είναι η κληρονομικότητα στο άγχος. Το κατά πόσο δηλαδή μεγαλώσαμε σε ένα περιβάλλον που υπήρχε το έντονο άγχος σαν μηχανισμός προστασίας ή αντίδρασης από τους φροντιστές μας. Ακόμα, ξαφνικά επώδυνα συμβάντα όπως μία απώλεια ή μία ανεργία, η χαμηλή αυτοεκτίμηση του ατόμου, καθώς και ο τρόπος σκέψης ή ζωής (πολλές ώρες εργασίας, απαισιόδοξος τρόπος σκέψης).
Το άγχος μπορεί να επιφέρει και άλλες ψυχικές διαταραχές
Αν το άτομο δεν το εντοπίσει έγκαιρα και δεν προβεί σε κάποιους τρόπους διαχείρισης, ενδέχεται υπάρξουν επιπλοκές. Κατάθλιψη, εξάρτηση σε ουσίες, γαστρεντερικά προβλήματα, ακόμα και καρδιακά προβλήματα καθώς είναι έντονες επιβαρύνσεις που δέχεται το ανοσοποιητικό σύστημα είναι μερικές από αυτές.
Για να διαχειριστούμε προβλήματα ψυχικής φύσεως είναι σημαντικό αρχικά να τα κατανοήσουμε και να τα αποδεχθούμε
Το άγχος ένα από αυτά. Το να εθελοτυφλούμε ότι δεν υπάρχουν απλώς δυσχεραίνει την κατάσταση. Σε ένα δεύτερο στάδιο θα ήταν καλό να ελέγξουμε τις αίτιες που οδήγησαν τα επίπεδα του καλού στρες να μεταμορφωθούν σε γενικευμένο άγχος. Είναι σημαντικό, άλλωστε, για να λυθεί ένα πρόβλημα, να εντοπιστεί πρώτα από που ξεκίνησε. Σε τρίτο στάδιο, το άγχος μπορεί να αντιμετωπιστεί και πολλή προσωπική δουλειά και προσπάθεια και σε αυτό βοηθάει η αλλαγή τρόπου ζωής και σκέψης. Η βοήθεια από έναν ειδικό ίσως φανεί χρήσιμη τη δεδομένη στιγμή.
Η αυτοφροντίδα δεν παύει να αποτελεί έναν από τους βασικότερους τρόπους μείωσης τους άγχους
Η αυτοφροντίδα έχει πολλές μορφές ανάλογα με το τι προτιμάει ο κάθε άνθρωπος. Μπορεί να μιλήσεις με ένα αγαπημένο σου πρόσωπο ή να κάνεις κάτι που αγαπάς πολύ και το παραμελείς εδώ και καιρό. Να βρεις χρόνο για ξεκούραση ή να μην αναλαμβάνεις περισσότερες υποχρεώσεις από όσες μπορείς και θέλεις,. Να μάθεις να λες όχι, να αναγνωρίσεις τις επιτυχίες σου και να γίνεις επιεικής με τον εαυτό σου. Να διαβάσεις το βιβλίο που ήθελες, να μη κάνεις κάποιες στιγμές απολύτως τίποτα και να αισθάνεσαι οκ με αυτό.
Στο άγχος που βιώνεις σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα δικά σου υποστηρικτικά συστήματα
Είναι αλήθεια πως οι κοντινοί άνθρωποι ενός ατόμου που βρίσκεται σε μία τέτοια κατάσταση οφείλουν να είναι δίπλα του. Ωστόσο, δεν θα πρέπει εκείνοι να αποκρύπτουν τα συναισθήματά τους. Είναι καλό να μην χρησιμοποιηθούν φράσεις του τύπου ‘’έλα μην αγχώνεσαι θα σου περάσει΄΄, ‘’όλα είναι στο μυαλό σου’’. Αντίθετα το να υποστηρίξεις το άτομο μένοντας κοντά του ίσως να είναι και αυτό που χρειάζεται πιο πολύ. Ακόμα και η απλή πράξη του να ακούσεις απλώς τι έχει να πει μπορεί να βοηθήσει.
Η ψυχοθεραπεία είναι αυτή που μπορεί να φανεί βοηθητική σε μία τέτοια κατάσταση
Η θεραπεία για την διαταραχή άγχους μπορεί να είναι βραχύχρονη. Ωστόσο, θα βοηθήσει το άτομο σε πολλούς τομείς. Για παράδειγμα, να διαχειριστεί τις αρνητικές σκέψεις του, να εντοπίσει τα εμπόδια που του προκαλούν στρες και τέλος να ανακαλύψει τρόπους όπου θα μπορεί να εστιάζει στο εδώ και τώρα. Έτσι, θα δημιουργήσει καλύτερη σχέση με τον εαυτό του και το περιβάλλον του.
Γεωργία Χριστίνα Κανελλοπούλου, Ψυχολόγος- Οικογενειακή Σύμβουλος, The Psy Trap | Instagram | Facebook
