Θυμάμαι παλιά, σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής μου, μια εποχή έντονης θλίψης, αναζητούσα αγωνιωδώς μια διέξοδο για να νιώσω καλύτερα. Ήταν τότε που διάβασα κάπου ότι η γυμναστική βοηθάει.
Άρχισα να τρέχω και, όσο πιο πολύ έτρεχα, τόσο περισσότερη ανάγκη είχα να μην αμελώ αυτό τον προσωπικό χρόνο, που έμοιαζε με μια ρουτίνα αυτοφροντίδας, τόσο για το σώμα, όσο και για την ψυχή μου.
Πράγματι, τα χιλιόμετρα και η ταχύτητα βοηθούσαν, απορροφούσαν την ένταση. Η καταπόνηση του σώματος έστρεφε τη σκέψη αλλού και η υπέροχη θέα από τον λόφο που είχα επιλέξει ως την προσωπική μου «αρένα» μου έφτιαχναν τη διάθεση. Αποτέλεσμα; Το τερπνόν μετά του ωφελίμου: Βρήκα ένα υγιεινό τρόπο να «ξεσπάω», ενώ παράλληλα έχτιζα την καλύτερη φυσική κατάσταση που είχα ποτέ μου.
Δεν ήταν, όμως, αρκετό. Το τραύμα ήταν ακόμη εκεί.
Η γυμναστική είναι αδιαμφισβήτητα ωφέλιμη για την ψυχική υγεία. Η σωματική δραστηριότητα απελευθερώνει νευροδιαβιβαστές, κυρίως ενδορφίνες, οι οποίες ενισχύουν την αίσθηση της ευχαρίστησης και μειώνουν τα συναισθήματα πόνου. Παράλληλα, ενισχύεται η ντοπαμίνη, η οποία συμβάλλει επίσης στη δημιουργία θετικών συναισθημάτων, αλλά και κινήτρου, ανακουφίζοντας παράλληλα από την κατάθλιψη.
Μια μελέτη του 2016 διαπίστωσε ότι η άσκηση έχει «σημαντική αντικαταθλιπτική δράση», ενώ μια άλλη ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο Advances in Experimental Medicine and Biology κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «μειώνει σημαντικά τα συμπτώματα του άγχους» χάρη σε έναν συνδυασμό βιολογικών και ψυχολογικών παραγόντων. Έρευνα που δημοσιεύθηκε Frontiers in Psychology, τέλος, διαπίστωσε ότι οι υγιείς ενήλικες που ασκούνται τακτικά ήταν πιο ικανοί να χειριστούν οξείς στρεσογόνους παράγοντες και να αναπτύξουν συναισθηματική ανθεκτικότητα.
Όλα αυτά «χτίζουν» έναν τοίχο επιχειρημάτων, που χρησιμοποιούν όσοι αντιμετωπίζουν την ψυχοθεραπεία με καχυποψία και ισχυρίζονται ότι η γυμναστική μπορεί να κάνει την ίδια δουλειά σε ό,τι αφορά στην ψυχική υγεία.
Αυτό, όμως, δεν είναι αλήθεια. Η άσκηση είναι ευεργετική για την ψυχική υγεία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά την ψυχοθεραπεία.
«Είναι δύο διαφορετικά πράγματα», ισχυρίζεται η ψυχοθεραπεύτρια Laurie Singer στο Well+Good. «Η άσκηση είναι ένας πολύ καλός τρόπος να ανακουφίσεις το άγχος, αλλά είναι δεν είναι το ίδιο με την ψυχοθεραπεία».
Η Singer συνιστά πάντα τη σωματική δραστηριότητα ως μέρος ενός σχεδίου θεραπείας στους πελάτες της. «Η άσκηση ανακουφίζει από την ένταση και το άγχος. Ενισχύει τη σωματική και πνευματική ενέργεια και την ευεξία κι αυτό είναι σημαντικό».
Ωστόσο, η σωματική δραστηριότητα δεν είναι θεραπεία. Μπορεί να απαλύνει τις αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα, όχι όμως και να τα εξαφανίσει. Όλα αυτά θα συνεχίσουν να επιστρέφουν εάν δεν αντιμετωπιστούν μέσω της ψυχοθεραπευτικής οδού.
Ένας θεραπευτής μπορεί να προσφέρει μια εξωτερική προοπτική και εργαλεία που θα σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις τα δύσκολα συναισθήματα και τις απαιτητικές καταστάσεις. Μπορεί επίσης να προσφέρει λύσεις σχετικά με ζητήματα που μπορεί να αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στις σχέσεις τους, κάτι που δεν μπορεί να κάνει μια προπόνηση.
Φυσικά, το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Σύμφωνα με την Singer, γενικότερα οι επιλογές του τρόπου ζωής είναι σημαντικοί για να εξασφαλίζεται η ψυχική υγεία. Μια ισορροπημένη διατροφή, ο ποιοτικός ύπνος και η επαφή με αγαπημένα πρόσωπα είναι αναπόσπαστα μέρη της προσωπικής ευεξίας. Άλλωστε, όπως υποστηρίζει η Sepideh Saremi, θεραπεύτρια και ιδρύτρια του Run Walk Talk, «δεν είναι καλό να βασίζεσαι σε ένα εργαλείο». Επομένως, συνδύασε όλες τις «καλές» επιλογές, για να αποκομίσεις τα μέγιστα οφέλη για την ψυχή σου.