Συνήθως κανείς ανοίγει το Netflix για να βρει μια σειρά ή ταινία να παρακολουθήσει και να χαλαρώσει. Η δημοφιλής πλατφόρμα διαθέτει κάθε είδος περιεχομένου, με ιστορίες φανταστικές, ρομαντικές, δράσης, και πολλά ακόμη. Πρόσφατα, όμως, ανακαλύψαμε και μια άλλη διάσταση: Αυτή των ντοκιμαντέρ, που έχουν να μας μάθουν πολλά χρήσιμα πράγματα για τη ζωή. Ένα από αυτά που έχουν πραγματικό ενδιαφέρον είναι «Hack Your Health: The Secrets of Your Gut» που ξεδιπλώνει τη σύνθετη φύση του εντέρου και αποκαλύπτει σημαντικά μυστικά για την υγεία του. Το εν λόγω ντοκιμαντέρ έρχεται να συμπληρώσει μια γενικότερη συζήτηση που κυριαρχεί στο διαδίκτυο, μιας και το ζήτημα της εντερικής υγείας φαίνεται να απασχολεί πολλούς. Στο TikTok, μάλιστα, εμφανίζεται το hashtag #GutTok, όπου μπορείς να βρεις τις τελευταίες viral τάσεις και hacks που σχετίζονται με το έντερο.
Παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ του Netflix, μπορείς να βρεις σημαντικά μυστικά για να προστατεύσεις και να ενισχύσεις την υγεία του εντέρου σου.
Μερικά από αυτά που ξεχωρίσαμε εμείς:
1. Η ποικιλομορφία στη διατροφή είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την υγεία του εντέρου
Το να τρως κάθε μέρα την ίδια σαλάτα δεν είναι και τόσο υγιεινό όσο νομίζεις. «Όσο μεγαλύτερη η ποικιλομορφία στη διατροφή σου, τόσο πιο πλούσιο θα είναι το μικροβίωμα του εντέρου σου», εξηγεί ο Jack Gilbert από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Η βακτηριακή ποικιλομορφία στο έντερο συνδέεται με καλύτερη εντερική υγεία. Καταναλώνοντας, λοιπόν, μια ποικιλία τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων πρωτεϊνών, λιπών και υδατανθράκων, διασφαλίζεις ένα ευρύ φάσμα θρεπτικών συστατικών, απαραίτητων για τη συνολική υγεία και τη βέλτιστη λειτουργία του εντέρου.
2. Το μικροβίωμα κάθε ανθρώπου είναι μοναδικό και έχει μνήμη
Το τι τρως, πού ζεις, πού ταξιδεύεις, οι εμπειρίες σου ως παιδί, ακόμα και το αν ασκείσαι, αν έχεις άγχος ή αν έχεις κατοικίδιo, είναι παράγοντες που επηρεάζουν το εντερικό μικροβίωμά σου. Η ιατρός Giulia Enders παρομοιάζει το μικροβίωμα με μια συλλογή αναμνήσεων. «Πρέπει πρώτα να εξετάσουμε από πού προέρχονται τα βακτήριά μας», λέει. Αναπτύσσουμε βακτήρια ήδη από τη γέννησή μας. Μόλις, όμως, εκτεθούμε στον εκσυγχρονισμό, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών πρακτικών, των περιβαλλοντικών αλλαγών, της δυτικής διατροφής και των αντιβιοτικών, τα μικροβιώματά μας γίνονται βιομηχανοποιημένα και λιγότερο ποικιλόμορφα. Αυτές οι διαδικασίες, όμως, γίνονται με διαφορετικό τρόπο για τον καθένα. «Όταν κοιτάμε τις θερμίδες, σκεφτόμαστε ότι όλοι θα διασφαλίσουμε τα ίδια επίπεδα ενέργειας αν φάμε τα ίδια πράγματα», δήλωσε ο Eran Segal από το Επιστημονικό Ινστιτούτο Weizmann. «Δεν είναι, όμως, έτσι». Όπως εξηγείται στο ντοκιμαντέρ, αν δώσεις ένα μήλο σε τρεις διαφορετικούς ανθρώπους, κάθε άτομο θα αντιδράσει διαφορετικά και θα αντλήσει άλλα θρεπτικά συστατικά και ποσότητες ενέργειας από αυτό.
3. Το έντερο είναι ο δεύτερος εγκέφαλος
Υπάρχει ο εγκέφαλος, που ελέγχει τη σκέψη, τη μνήμη, το συναίσθημα, τις κινητικές δεξιότητες, την όραση, την αναπνοή, τη θερμοκρασία, την πείνα και κάθε διαδικασία του σώματος. Έπειτα, υπάρχει ο δεύτερος εγκέφαλος, στα τοιχώματα του πεπτικού συστήματος – το εντερικό νευρικό σύστημα (ENS) – που συνδέει την πέψη, τη διάθεση, την υγεία, ακόμη και τον τρόπο που σκέφτεσαι. «Το έντερο επηρεάζει ολόκληρο το σώμα», δηλώνει ο John Cryan, νευροεπιστήμονας στο University College Cork. «Μπορεί να επηρεάσει ακόμη και ορισμένες λειτουργίες του εγκεφάλου…Είναι πραγματικά ένας δεύτερος εγκέφαλος». Γνωστός ως άξονας εντέρου – εγκεφάλου, η αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ των δύο συνδέει τα συναισθηματικά και γνωστικά κέντρα του εγκεφάλου με τις εντερικές λειτουργίες. Ενδεχομένως, είναι αυτό που μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε το φαγητό που τρώμε και μας λέει τι και πότε να τρώμε, εξηγεί ο Cryan. Το μικροβίωμα του εντέρου, άλλωστε, δημιουργεί το 95% της σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή, που ρυθμίζει το άγχος και είναι απαραίτητος για τη χαλάρωση, τον ύπνο και τη συγκέντρωση. Το συμπέρασμα είναι ότι όταν η υγεία του εντέρου είναι κακή, η διάθεση, το ανοσοποιητικό και ο ύπνος είναι μόνο μερικά από τα «συστήματα» που πληρώνουν το τίμημα.
4. Τα εντερικά βακτήρια αποκαλύπτουν περισσότερα για την υγεία σου από το DNA
Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, το 99% των γονιδίων στο σώμα προέρχονται από βακτήρια. Βοηθούν στην πέψη, τη μείωση των φλεγμονών, την υποστήριξη του ανοσοποιητικού, τη διαμόρφωση των ορμονών και τη σηματοδότηση της πείνας και του κορεσμού. «Τείνουμε να πιστεύουμε ότι τα γονίδια καθορίζουν την υγεία μας, αλλά τώρα ξέρουμε ότι το μικροβίωμα έχει κεντρικό ρόλο σε παράγοντες, όπως η παχυσαρκία, η κατάθλιψη, το στρες, αλλά και παθήσεις, όπως η εμφάνιση αλλεργιών», διευκρινίζει η Enders. Μια μελέτη του 2013 από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας εξέτασε το ρόλο των εντερικών βακτηρίων στην παχυσαρκία, ανακαλύπτοντας ότι το βάρος είχε ξεκάθαρες συσχετίσεις με το βακτηριακό προφίλ του εντέρου: Στους παχύσαρκους, το εντερικό μικροβίωμα χαρακτηρίζεται από μικρότερη ποικιλομορφία, γεγονός που εξηγεί γιατί ορισμένοι άνθρωποι έχουν σημαντικά διαφορετικό βάρος, ακόμη κι αν ακολουθούν την ίδια διατροφή ή ρουτίνα άσκησης. Σύμφωνα με τον Gilbert, επίσης, οι άνθρωποι με συμπτώματα κατάθλιψης παρουσιάζουν έλλειψη ορισμένων βακτηρίων, τα οποία παράγουν χημικές ουσίες που διαμορφώνουν τη χημεία του εγκεφάλου και αλλάζουν το πώς αισθανόμαστε.
5. Μπορούμε να αλλάξουμε το βακτηριακό προφίλ μας
Μπορεί να μην μπορούμε να αλλάξουμε τα γονίδιά μας, μπορούμε όμως να αλλάξουμε τα βακτήρια του εντέρου, μέσω απλών αλλαγών στη διατροφή και τον τρόπο ζωής μας, επιβεβαιώνει ο Tim Spector, γενετικός επιδημιολόγος στο King’s College του Λονδίνου. «Αυτό που τρως σήμερα θα επηρεάσει το μικροβίωμά σου αύριο», τονίζει η Annie Gupta, νευροψυχολόγος στο UCLA, συνιστώντας να μετράς πάντα, όχι τις θερμίδες, αλλά τον αριθμό των φρούτων και των λαχανικών που τρως. Ο στόχος; 20-30 διαφορετικά φρούτα και λαχανικά κάθε εβδομάδα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ορισμένα τρόφιμα προωθούν ενεργά την ανάπτυξη ωφέλιμων βακτηρίων. Ο Justin Sonnenburg, μικροβιολόγος στο Στάνφορντ, προτείνει να σκεφτείς τι έτρωγαν οι προηγούμενες γενιές: Λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, φασόλια και τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση. «Το κλειδί είναι η ποικιλία, ώστε να εμπλουτίσεις στο μέγιστο δυνατό το εντερικό σου μικροβίωμα», καταλήγει ο Spector.